Greenspan bugünün Asya'sını tanıyamayabilirdi
Fed'in 2006'dan bu yana ilk faiz artırımı, dolar cinsi borç stoku yüksek olan gelişmekte olan Asya ekonomileri üzerinde olumsuz etki yaratabilir
Fed en son sıkılaştırıcı politikaya döndüğünde Asya ekonomisi boğa görünümüne sahipti.
Fed'in o zamanki başkanı Alan Greenspan yeni faiz artırımları için düğmeye bastığında sene 2004'tü. Fed o yılın ortasında faiz oranını 25 baz puan artışla yüzde 1.25'e çekmişti. Faiz artırım süreci 2006'nın ortasına kadar sürmüştü. Bu sürecin sonunda gösterge faiz oranı yüzde 5.25'e ulaşmıştı.
O sıralar Japonya dünyanın ikinci büyük ekonomisiydi. Çin çift haneli rakamlarla büyüyordu. Güneydoğu Asya kaplanlarıysa, Asya krizini geride bırakmıştı ve tekrar büyüyordu.
Bu sefer Fed'in şimdiki başkanı Janet Yellen, 2006'dan bu yana ilk kez faizleri artırmaya çok yakın ve Asya ekonomilerinin görünümü bu kez kuşkusuz düşük.
Çin son 25 senenin en düşük büyümesiyle karşı karşıya, Japonya son üç yıldaki ikinci resesyonuna çok yaklaştı. Sermaye bölgeden çıkıyor. Malezya ve Tayland gibi bir zamanların sevimli ekonomileri artık topallıyor.
Çin piyasalarında yaz aylarında yaşanan 5 trilyon dolarlık çöküşün verdiği gerginlik, Yellen'in Eylül'de faiz artırımını erteleme nedenlerinden biriydi.
Fed'in bu seferki sıkılaştırmasına Asya ekonomilerinin ne kadar hassas olacağı konusunda analistler farklı görüşlere sahip.
Belirgin risklerden biri bölge ülkelerinin yüksek miktarda dolar cinsi borç stoku. Artan ABD faizi bölgedeki sermayeyi cezbederek para birimlerine negatif etkide bulunabilir. Bu durumda bölge ülkeleri borçlarını geri ödemekte zorlanabilir. Özellikle Çin, Endonezya ve Malezya için bu ciddi bir endişe. Barry Eichengreen ve Ricardo Hausmann gibi ekonomistler gelişmekte olan ülkelerin dış borçlanmalarını geri ödemekte yaşadıkları zorlukları anlatmak için "original sin" terimini üretmişlerdi.
Bu endişelere karşı risk altındaki ülkeler, rezervlerini artırmak, dalgalı kur rejimi ve mali tablolarını iyileştirmek gibi çözümler bulmuştu. Bazı analistlere göre, bu savunma mekanizması Asya'yı Fed'den kurtarmak için yeterli.
Bloomberg Intelligence ekonomistleri Fielding Chen ve Tom Orlik'e göre Çin en dirençli olan ekonomiler arasında bulunuyor.
Chen ve Orlik raporlarında "Fed'in hamle olasılığı herkes tarafından kapsamlı bir şekilde konuşuldu. Dolayısıyla, Asya'dan sert bir sermaye çıkışı olması pek muhtemel değil. Böyle bir çıkış olsa da Çin üzerindeki etkisi ancak Kore gibi daha korunmasız ticari ortakları vasıtasıyla düşük talep yoluyla olacaktır. Çin üzerinde direkt bir etki olmayacaktır" dediler.