Türkiye’de cep telefonlarında yüzde 25 olarak uygulanan Özel Tüketim Vergisi’nin ( ÖTV) yüzde 50’ye kadar çıkarılmasını öngören yasa değişikliği önerisi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunuldu.
13 Şubat’ta TBMM’ye sunulan yasa teklifi, cep telefonlarını 1200 TL altında fiyata sahip olanlar, 1200-2400 TL fiyata sahip olanlar ve 2400 TL’nin üzerinde fiyata sahip olanlar şeklinde üçe ayırıyor. İlgili Torba Kanun’un gerekçelerinde yer alan 9. Madde’ye göre cep telefonları için ÖTV oranlarının yüzde 50’ye kadar çıkarılmasının önü açılıyor.
Mevcut durumda, Türkiye’de satılan akıllı telefonlar üzerinden tüketiciler, devlete Katma Değer Vergisi ( KDV),Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve TRT Bandrolü olmak üzere üç ayrı vergi ödüyor.
Yüzde 25 ÖTV ve yüzde 18 KDV alınan cep telefonlarından ayrıca yüzde 10’luk TRT bandrolü ücreti kesiliyor.
Cep telefonlarındaki örnek vergi yükü - maliyet tablosu şu şekilde:
| Maliyet Bedeli (TL) | 1000 |
| TRT Bandrolü (%10) | 100 |
| ÖTV (%25) | 275 |
| KDV (%18) | 247.5 |
| Toplam Vergi | 622.5 |
ÖTV’nin yüzde 50’ye çıkarılması durumunda bundan en çok etkilenecek olan hiç şüphesiz ki Apple ve iPhone fiyatları. Apple Türkiye de internet sitesi üzerinden, modeline göre iPhone fiyatlarındaki toplam vergi yükünü açıklıyor.
Şu anda 9 bin 899 TL’ye satılan 64 GB’lik iPhone XS’deki toplam yasal yükümlülükler 2 bin 926 TL.
Yukarıdaki vergi oranları hesaba katıldığında iPhone XS’nin vergisiz fiyatı 6 bin 973 TL oluyor.
2 bin 926 TL’lik vergi ve diğer yasal yükümlülükler dikkate alındığında cihazın maliyet bedeli ise 4 bin 700 TL olarak karşımıza çıkıyor.
Eğer ÖTV oranı yüzde 50’ye çıkarılırsa, bu maliyet bedeli üzerinden iPhone XS için ödenecek olan vergi diğer yasal yükümlülükler ise 2 bin 926 TL’den 4 bin 451 TL’ye yükseliyor.
9899 TL'LİK FİYAT 11 BİN 424 TL'YE ÇIKACAK
Diğer bir deyişle yüzde 50 ÖTV, iPhone XS fiyatını 1525 TL artırıyor. Şu anda 9 bin 899 TL olan 64 GB'lik iPhone XS'e yüzde 50 ÖTV gelirse, fiyatı 11 bin 424 TL'ye kadar çıkabilir. 512 GB’lik iPhone XS Max’te ise bu artış 2 bin 74 TL oluyor.
Bu artış iPhone 8'de ise 886 TL'den başlıyor. Aynı hesaplamayı, iPhone XS ve iPhone XS Max’in yanısıra iPhone XR, iPhone 8 ve iPhone 8 Plus modelleri için (eğer Apple veya perakende kanalı kâr marjından taviz vermezse) yaptığımızda ise şu tabloyla karşılaşıyoruz:
Yüzde 25 ve yüzde 50 ÖTV'li iPhone fiyatları
| Model | Satış Fiyatı (TL) |
Tüm Vergiler (TL, % 25 ÖTV) |
Vergisiz Fiyat (TL) |
Tüm Vergiler (TL, % 50 ÖTV) |
Vergi Artışı (TL) |
Yüzde 50 ÖTV'li Fiyat (TL) |
| iPhone XS (64 GB) | 9899 | 2926 | 6973 | 4451 | 1525 | 11424 |
| iPhone XS (246 GB) | 11199 | 3202 | 7997 | 4872 | 1670 | 12869 |
| iPhone XS (512 GB) | 13099 | 3722 | 9377 | 5663 | 1941 | 15040 |
| iPhone XS Max (64 GB) | 10799 | 3185 | 7614 | 4843 | 1658 | 12457 |
| iPhone XS Max (256 GB) | 12099 | 3462 | 8637 | 5265 | 1803 | 13902 |
| iPhone XS Max (512 GB) | 13999 | 3982 | 10017 | 6056 | 2074 | 16073 |
| iPhone XR (64 GB) | 7399 | 2174 | 5225 | 3309 | 1135 | 8534 |
| iPhone XR (128 GB) | 7799 | 2260 | 5539 | 3438 | 1178 | 8977 |
| iPhone XR (256 GB) | 8699 | 2451 | 6248 | 3729 | 1278 | 9977 |
| iPhone 8 (64 GB) | 5799 | 1699 | 4100 | 2585 | 886 | 6685 |
| iPhone 8 (256 GB) | 7099 | 1974 | 5125 | 3003 | 1029 | 8128 |
| iPhone 8 Plus (64 GB) | 6699 | 1941 | 4758 | 2953 | 1012 | 7711 |
| iPhone 8 Plus (256 GB) | 7999 | 2215 | 5784 | 3370 | 1155 | 9154 |
Yeni ÖTV düzenlemesi önerisinin, Apple’ın tam da Türkiye’deki iPhone fiyatlarına indirim yapmaya hazırlandığı bir dönemde geldiğini hatırlatmakta da fayda var.
Apple CEO'su Tim Cook, geçen ayın sonunda 2019 yılında Türkiye'deki iPhone fiyatlarında indirime gidecekleri müjdesini vermişti.
TL'nin dolar karşısında bir yılda yüzde 33 değer kaybetmesi nedeniyle Apple’ın Türkiye’deki satışlarının 700 milyon dolarlık bir kayba uğradığını itiraf eden Cook, “Kur farkı dolayısıyla sorun yaşadığımız bu ülkelerde indirime gitmeyi düşünüyoruz” demişti.
Türkiye’de hükümetin özellikle ithal cep telefonlarına yönelik olarak atmaya hazırlandığı bu ÖTV adımı, Apple’ın Türkiye için planladığı indirim tarihini de öne çekebilir. Ancak Tim Cook’un müjdesini verdiği bu indirim, ÖTV artışı nedeniyle tüketicini cebine değil, vergi gelirlerine yansıyacak gibi görünüyor.
Necdet Çalışkan/Habertürk