Ham petrol fiyatları dün Nymex'te 100 doların üzerine çıkarak, 2 yılın en yüksek seviyesine işaret etti. Ortadoğu'da Mısır ve Tunus'un ardından hükümet karşıtı eylemlerin yayılması, petrol fiyatlarının yükselişinde etkili oldu.
New York Times'ta yer alan bir haberde, hiçbir ülkedeki olayların, petrol fiyatlarını, Libya'dakiler kadar sıçratmadığına dikkat çekiliyor. Birçok uluslararası petrol şirketi de Libya'daki üretimlerini birbiri ardına durdurarak, çalışanlarını bölgeden tahliye ediyor. Analistler, son günlerde milyonlarca varil Libya petrolünün küresel pazarlardan çekildiğini belirtirken, yatırımcılar, protestoların Cezayir'e de sıçraması hâlinde, petrol üretiminin ciddi çıkmaza girebileceği konusunda endişe duyuyor.
Uzmanlar, petrol fiyatlarının yükselişinin devam etmesi hâlinde, kırılgan seyreden ekonomik toparlanmayı da olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor. Petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık artış, GSYİH'ya ortalama yüzde 0.5 gerileme olarak yansıyor.
Libya'daki petrol yüksek kaliteli
Libya, dünya petrolünün yalnızca yüzde 2'sini üretiyor. Ancak buna rağmen ülkenin petrol fiyatlarını bu seviyede etkilemesinin sebebi ise Libya'dan dünyaya dağıtılan petrolün kalitesinden kaynaklanıyor.
Libya'daki ham petrolün kalitesi yüksekken, Avrupa ve Asya'da çıkarılan petrolün kükürt seviyesi oldukça fazla. Suudi Arabistan'ın ise 4 milyon varillik ekstra petrol kapasitesi bulunuyor ve krallık, gerekli olması durumunda bunu da üretime açacak. Ancak yine Suudi Arabistan'ın bu 4 milyon ekstra petrolünün kükürt seviyesi Libya'daki gibi olmadığından, aynı kalitede bir üretim yakalanamayacak.
Libya'daki şiddet olaylarının birkaç hafta daha böyle sürmesi hâlinde, Avrupa'daki rafineriler kaliteli ham petrol için Cezayir ve Nijerya alternatiflerini kullanmak zorunda kalacak. Bu kaynaklar aynı zamanda ABD'nin de petrol alımı yaptığı kaynaklardan biri olması sebebiyle, uzmanlar yüksek kaliteli ham petrol için bir savaş başlaması ihtimaline dikkat çekiyor.
Kükürtlü petrolün kullanılması, aynı zamanda rafinerilerin yapacağı işlemleri de artıracağından, fiyatlara etki ediyor. Bu sebeple kaliteli ham petrolün arzında yaşanacak kesinti, petrol fiyatlarını da daha yukarı çekecek. Buna benzer bir olay en son 2007 ve 2008 yıllarında gerçekleşmiş, petrolün varili 140 doları görmüştü.
Stratejik Enerji ve Ekonomik Araştırmalar Müdürü Michael Lynch, kısa vadede Brent petrolün 120 dolara, Nymex petrolün ise 110 dolar seviyesine yükseleceğini öngördü.