Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, İhracatçı Eğilim Anketi sonuçlarına göre yıl sonuna kadar 200 bin kişilik istihdam artışı beklentileri bulunduğunu belirtti.

Büyükekşi, İhracatçı Eğilim Araştırması 1. Çeyrek sonuçlarının açıklandığı basın toplantısında, ankete 531 firmanın katıldığını, ilk çeyrekte üretimin arttığını söyleyenlerin oranının yüzde 54,2, ihracatının arttığını söyleyenlerin oranının yüzde 56,3, kapasite kullanım oranının arttığını söyleyenlerin oranının da yüzde 48,8 olduğunu söyledi.

Yılın ikinci çeyreğinde ise firmaların yüzde 47,7'sinin üretimin, yüzde 51,2'sinin ihracatın, yüzde 41,9'unun da kapasite kullanım oranının artacağını beklediğini ifade eden Büyükekşi, ''Kötü beklenti yok. Mevcut trendlerin aynı şekilde devam edeceğini görüyoruz'' dedi.

Mehmet Büyükekşi, ikinci çeyrekte İhracatta ilk 500 firmanın ikinci 500 firmaya göre daha mütevazi olduğunu, ikinci 500 firmanın daha yüksek üretim ve ihracat artışı beklediklerini kaydetti.

Ankete göre yılın ilk çeyreğinde, elektrik tüketiminin yüzde 56, doğalgaz tüketiminin yüzde 35,2 arttığını söyleyen Büyükekşi, yılın ilk çeyreğinde ihracatçı firmaların kullandıkları ham maddelerin yüzde 65'ini yerli girdilerin oluşturduğunu belirtti.



-''HİÇBİR KUZEY AFRİKA ÜLKESİ BU LİSTEDE YER ALMIYOR''-



Büyükekşi, ihracat pazarlarındaki gelişmeye baktıklarında ise ankete katılan firmaların yüzde 30,9'unun ilk çeyrekte yeni pazarlara girdiklerini söylediklerini, ikinci çeyrekte ilk kez girilmesi planlanan ülkeler arasında ilk sırayı Rusya'nın aldığını, bunu Irak, İran, Brezilya ve Çin'in izlediğini söyledi. Mehmet Büyükekşi, ''Burada dikkat ettiğimiz şey; hiçbir Kuzey Afrika ülkesi bu listede yer almıyor. İkinci çeyrekte ilk kez girilmesi planlanan bölgeleri sorduğumuzda ise ilk sırayı yüzde 67 ile AB ülkeleri alıyor, ikinci sırada yüzde 62,1 ile Ortadoğu geliyor'' dedi.

Ankete katılan firmaların yüzde 56,9'unun Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine ihracatının olduğunu belirten Büyükekşi, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki gerginlik ve krizin söz konusu ülkelere olan ihracatları nasıl etkilediği yönündeki soruya da, firmaların yüzde 63,6'sının ihracatlarının azaldığı, yüzde 26,5'inin ihracatlarının sabit kaldığı, yüzde 19,5'inin de müşteri kaybettikleri cevabını verdiklerini kaydetti.



-''FİRMALARIN DIŞ FİNANSMAN TALEBİNDE ARTIŞ VAR''-



Büyükekşi, ''Firmaların yüzde 56'sı ilk çeyrekte mevcut pazarlarda yeni sipariş aldıklarını beyan ediyor. Aynı dönemde müşteri kaybedenlerin oranı da yüzde 40,1 olarak belirtiliyor. 'Ocak-Mart döneminde ihracatta tamamen kaybettiğiniz pazarlar oldu mu?' diye sorduğumuzda yüzde 15'lik kayıp olduğunu görüyoruz'' dedi.

Anket sonuçlarına göre, ilk çeyrekte firmaların cirolarının yüzde 59,9'unun ihracattan olduğunu gördüklerini söyleyen Büyükekşi, ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunların başında rekabetçi fiyat sunamama, hedef ülkelerdeki ekonomik koşullar ve finansmanın geldiğini sıraladı.

Mehmet Büyükekşi, ''İlk çeyrekte firmaların yüzde 32,2'si dış finansman talebi olduğunu belirtti. Kriz döneminde bu yüzde 25 idi. Finansman ihtiyacında 7 puanlık artış var. İkinci çeyrekte finansman talebi ise yüzde 38 olarak belirtiliyor'' diye konuştu.

Ankete katılanların yüzde 73,6'sının şu anda hala kredi kullandıklarını söylediğini belirten Büyükekşi, döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlarla ilgili firmaların yüzde 27,7'sinin forward, yüzde 17,3'ünün vadeli işlem, yüzde 8,3'ünün opsiyon, yüzde 3'ünün swap kullandığını, yüzde 57,6'sının ise herhangi bir araç kullanmadığını söylediğini kaydetti.

Büyükekşi, ''Döviz kuru riskine karşı araç kullanmama nedeni sorulduğunda ilk sırada ''ithalatımız da olduğundan' cevabı geliyor. Yılın ikinci çeyreğinde kapatılması gereken kredilerin oranı yüzde 17,2, yenilenmesi gereken kredilerin oranı da yüzde 14'' dedi.



-''FİRMALARIN YÜZDE 49'U İLK ÇEYREKTE ÇALIŞAN SAYISINI ARTIRMIŞ''-



Mehmet Büyükekşi, şunları kaydetti:

''Firmalar ortalama 174 kişi istihdam ediyor. Firmaların yüzde 49'u ilk çeyrekte çalışan sayısında artış olduğunu söylüyor. Bu dönemde istihdam edilen ortalama yeni çalışan sayısının 19 olduğunu görüyoruz. 2011 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan ortalama yeni çalışan sayısı ise 11.

İlk çeyrekte yurt içi yatırımlarda ilk sırayı yüzde 34 ile modernizasyon yatırımları alıyor. Bunu yüzde 28,4 ile kapasite artırımı, yüzde 17,7 ile ARGE ve inovasyon, yüzde 14,9 ile yeni tesis kurma, satın alma ve yüzde 1,1 ile şirket satın alma izliyor. Yüzde 47,3 ise hiçbir yatırım yapılmadığını belirtiyor. Yılın ikinci çeyreğinde gerçekleştirilmesi planlanan yatırımlara bakıldığında da yüzde 29,9 ile modernizasyon, yüzde 25,8 ile kapasite artırımı geliyor. Hiçbir yatırım yapılmayacak diyenlerin oranı da yüzde 49.''



-''MERKEZ BANKASI, MEMNUNİYETTE ORTALAMANIN ÜZERİNDE''-



Nisan-Haziran dolar tahmininin 1,55, avronun 2,18, yıl sonu dolar tahmininin 1,60, avronun 2,22 olduğunu söyleyen Büyükekşi, yıl sonu büyüme beklentisinin yüzde 8,29, enflasyonun yüzde 7,73 düzeyinde gerçekleştiğini, firmaların yüzde 49,9'unun Türkiye ekonomisinin, yüzde 52,4'ünün sektörün, yüzde 17,7'sinin Avrupa ekonomisinin, yüzde 25,2'sinin de dünya ekonomisinin daha iyi olacağını belirttiğini vurguladı.

Büyükekşi, ''İhracat sektörünün öncelikli sorununun başında yüzde 68 ile döviz kuru geliyor. Ama bu defa buna yakın olarak yüzde 58,8 ile ham madde ve ara malı fiyatları öne çıkmış durumda. Döviz kurları daha önce yüzde 82 ile bizim karşımıza çıkıyordu, burada gerilemiş durumda. Bunun yerine hem emtia hem de enerji fiyatları öne çıkmış durumda'' diye konuştu.

Yılın ilk çeyreğinde hizmet alınan kurum ve kuruluşlardan duyulan memnuniyete baktıklarında ortalama memnuniyetin yüzde 3,6 olduğuna, Merkez Bankası'nın yüzde 3,7 ile ortalamanın üzerinde yer aldığına dikkati çeken Büyükekşi, Merkez Bankası'nın altında yüzde Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Eximbank gibi kurum ve kuruluşların yer aldığını anlattı.

Büyükekşi, ''TİM'in 2023 ihracat stratejisi tanıtım kampanyasını bilenlerin oranı yüzde 73,3, 'hiç duymadım' diyenlerin oranı da yüzde 26,7. Yeni logonun bilinirlik düzeyi de yüzde 62 olarak belirtiliyor. TİM yönetiminde yeni dönemden beklentilerde ilk sırada, destek teşviklerinin artırılması, anti damping, vergi ve yükümlülük maliyetlerinin uygun hale getirilerek rekabet gücünün artırılması geliyor'' dedi.

Konuşmasının ardından soruları da yanıtlayan Büyükekşi, ''Merkez Bankası Eximbank'tan daha çok mu memnun etmiş?'' şeklindeki soruya karşılık, ''Kasım ayından beri Merkez Bankası nezdinde alınan tedbirler var. Bunun ihracata katkısını görüyoruz, aralık ayından beri ihracatımız artıyor'' yanıtını verdi.

Mayıs ayında 9 günde, geçen yılın aynı ayına göre Mısır'a ihracatın yüzde 59 arttığını, Suriye'de zaten düşüş olmadığını, mayıstaki artışın da yüzde 88 olduğunu belirten Büyükekşi, ''Bu ülkeler içinde en büyük sıkıtımız Libya. Siyasi bir şey olmadığı müddetçe bizim bu pazarlarda pazar kaybetmemiz diye bir şey söz konusu olamaz. Libya dışında hepsini toparlarız diye düşünüyorum'' dedi.

Mehmet Büyükekşi, bu anket sonuçlarına göre yıl sonuna kadar 200 bin kişilik istihdam artışı beklentileri bulunduğunu kaydetti.

Seçimle ilgili bir istikrarsızlık endişesi olmadığını da belirten Büyükekşi, İran ile ticaret konusunda bankalar üzerindeki baskıların devam edip etmeyeceğine ilişkin soru üzerine de, ''Bize söylenilen, Birleşmiş Milletler'in (BM) yasakladığı mal listesinde olmayan mallarla ilgili hiçbir sıkıntı yok. Halka Bankası şu anda transfer yapıyor. Halk Bankası ile bu konuda görüşmelerimiz oldu. Orada bir başka şikayet var. Onu da Halk Bankası ile görüştük, ihracatçı Halk Bankası'nın komisyon oranları yüksek diyor'' diye konuştu.