Mart ayına ilişkin dış ticaret açığı verisi piyasaların beklentisiyle uyuştu. Beklenti 7.4 milyar dolarken, gerçekleşme 7.3 milyar dolar oldu.
Bu gelişmeye göre mart ayı cari işlemler açığının 6 milyar dolar civarında bir düzeye inmesini beklemek gerekiyor.

İHRACAT DÜZELİYOR
Bu sonucun alınmasında ihracatın ithalattan daha fazla artış göstermesinin rolü büyük. İlk üç aylık dönemler itibarıyla ve geçen yılın aynı dönemine kıyasla bu yıl ihracatta yüzde 12.6’lık artış, ithalatta ise yüzde 0.7 oranında azalış ortaya çıkmış. Bu da dış ticaret dengesinin düzelmesini sağlamış.
Ayrıca enerji dışı dış ticaret açığında da belirgin bir düşme var. Mart ayında enerji açığı 4.6 milyar dolarken, enerji dışı açık 2.7 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. Geçen yılın mart ayında ise bu rakamlar sırasıyla 3.7 ve 6.1 milyar dolardı. Dolayısıyla enerji dışı açık bu yıl 3.4 milyar dolar azalış göstermiş.
Bu verilerden ekonominin yumuşak inişini sürdürdüğünü anlıyoruz. Dış ticaret işlemlerinde de gözlenen bu durumun üç nedenden kaynaklandığı görüşündeyim.
Birincisi, ekonomi yavaşlıyor. Çok fazla ivmeli olmasa bile bu yavaşlamanın etkileri ithalatın azalışında ortaya çıkıyor. 2011 yılının mart ayında yatırım malları ithalatı 3.5 milyar dolarken, bu yıl 2.4 milyar dolara inmiş. İkincisi, TL’nin bir süredir diğer paralara karşı değer yitirmesinin ihracat artışını da beraberinde getirdiği açık.
Üçüncüsü, Avrupa’daki kısmi canlanma nedeniyle bu yıl oraya yapılan mal satımında yüzde 13.3 oranında bir artış gözleniyor. Euro’nun değer kaybetmesine karşılık AB’ye yönelik ihracat artışı dengeleri olumlu etkilemiş.
Önümüzdeki dönemde aynı eğilimin süregideceğini bekliyorum. Dış ticaret ve cari açıkta iyileşmeler yaz aylarında da gözlenecek.

DIŞ TİCARET HADLERİNE DİKKAT
G-20’ye dahil ülkelerde aşırı ısınma olup olmadığına ilişkin IMF tarafından hazırlanan Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’nun 24. sayfasındaki tabloda, Japonya ve Türkiye’nin dış ticaret hadlerinde aşırı ısınma olduğu belirtiliyor.
Bunun anlamı “dışarıdan pahalı mal alıp ucuza mal satmaktan” başka bir şey değil. Bu sürecin devam etmesini IMF dış ticaret hadlerinde bozulma ve giderek “aşırı ısınma” şeklinde niteliyor.
Bizim fazla dikkat etmediğimiz bu nokta kanımca çok önemli. O kadar çalışıp çabalıyorsunuz. Sonuçta dış ticaret hadleri bozuluyor. Açığınız artıyor.
2000-2012 yılları arasındaki dönemi içeren grafiğe göre bu süreç 2008 yıllarının sonlarında global ekonomik krizle başlıyor.100’ler civarında gelişen endeks değeri geçen yılın eylül ile aralık aylarında 88 ile 89’lara düşüyor.
Elimizdeki en son veri bu yılın şubat ayına ait. 90.8’i işaret eden gösterge az da olsa iyileşmeye işaret ediyor.
Halen aşırı ısınma sinyalleri veren dış ticaret hadleri üzerine de eğilmemiz, nedenlerini bulmamız ve gereğini yapmamız lazım. Böylece dış ticaret açığını azaltma olanağını da bulabiliriz.