24-27 Kasım tarihleri arasında bu yıl 6'ıncısı düzenlenen Çağdaş Sanat (Contemporary İstanbul) Fuarı'nı her yıl izliyorum. Her yıl fuarın büyümesini keyifle takip ediyorum. Contemporary İstanbul'da yeralan ve sergilenen eser değerinin her yıl katlanması Türkiye'nin son yıllarda yakaladığı momentumun izdüşümünün sanat piyasasında da yaşandığını kanıtlıyor. Küresel krizle birlikte zehirli varlıkların finans piyasasını kirletmesi temiz, elle tutulur varlıklara parayı yönelterek dünya da sanat piyasasının öne çıkmasını sağladı. Yatırımcılar parayı duvara asmayı tercih ettikçe yurtdışında yatırım bankalarının sanat bölümleri daha popüler hale geldi. Türkiye bu yarışa sonradan katılmış bir ülke, peki bizde son durum nasıl diye Contemporary İstanbul'un sponsorlarından Akbank Private Banking Genel Müdür Yardımcısı Saltık Galatalı'ya son durumu sordum. Galatalı, "10 bin müşterimizin 100 bini sanata yatırım yapıyor diyebiliriz. Bu rakam giderek artıyor ama henüz yurtdışına kıyasla çok küçük bir oran" dedi. Galatalı'dan duyduğuma göre, yurtdışında yatırım bankalarında görev yapan sanat danışmanları BDDK'dan izin olmadığı için bizde henüz yokmuş.

SANAT YATIRIM MI?
Fuarda karşılaştığım Finansbank Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Aras, buradan doğru eseri alıp iki yıl tutarsanız piyasa üstü bir getiri elde edersiniz derken yanında danışmanıyla gezen Fiba Holding patronu Hüsnü Özyeğin de "değerlensin diye beklemek için almam" dedi. Peki, hangisi doğru? Sanata yatırım yapmanın püf noktalarını Bloomberg HT olarak düzenlediğimiz panelde canlı yayında masaya yatırdık.

TÜRK SANATI DALGANIN BAŞINDA
Katılımcılardan Finansbank Genel Müdür Yardımcılarından sanat koleksiyoneri Saruhan Doğan, soruyu, "Yatırım olarak bakıyorsanız de zevkiniz için alıyorsanız da problem yok. Hangisi kalıcı olur derseniz seçici olmanız gerekir" diye yanıtladı. Ama içiniz rahat olsun çünkü Doğan'a göre, "Türk sanat piyasasında fiyatlar yükselecek çünkü Türkler Türk sanatını almaya daha yeni başladı. Yani daha dalganın başındayız." Anladığım kadarıyla, Fuarda fiyatların 2.5 katına çıkması normal çünkü Türk çağdaş sanatçısının fiyatları daha yeni dünya ile kıyaslanıyor. Genelde Türk çağdaş sanatı fiyatı halen pahalı değil. Bu yıl fuarda sohbet ettiğim sanatçı Ahmet Güneştekin, geçen yıl olduğu gibi 1.5 milyon doları bulan 'Saf Adalet' isimli yeni bir eser sergiliyor. Geçen yılki eserini 1.5 milyon dolara Demet Sabancı- Cengiz Çetindoğan'a satarak dikkatleri üzerine çekmişti. Selma Gürbüz, Kezban Arca Batıbeki gibi ünleri yurtdışına taşan ressamların eserleri de ortalama 70 bin Euro idi.
Fuarda satışın kurulduğu günden bu yana 10 misli arttığını söyleyen Contemporary İstanbul Genel Koordinatörü Hasan Bülent Kahraman'a göre, Türkiye'de sanat piyasası 300 milyon dolara ulaştı. "1 0 yıl önce bu rakamı hayal bile edemezdik" diyen Kahraman, 2010 yılında dünya genelinde sanata 60 milyar dolar harcandığına dikkat çekiyor. 60 milyar dolarlık sanat piyasasının yüzde 38'si sadece ABD'ye ait. Kahraman'a göre, sanatta en başarılı fuar olan Art Basel'de 3 günde satış sadece 3.5 milyar dolar. Contemporary İstanbul Başkanı Ali Güreli'den duyduğuma göre bu yıl 3 gün toplamında Contemporary İstanbul'da sergilenen 55 milyon dolarlık eserin yüzde 75'i satılmış. Dünyanın ekseni Doğu'ya kaydıkça Türkiye'nin sanat piyasasının büyümesinden doğal bir şey yok.
Ama sanata yatırım yaparken fiyatta, arz-talep, alternatif maliyetler, uluslararası piyasalarda gerçekliği var mı yok mu gibi kriterlere dikkat edin!