3 aylık bir geçiş sürecinin ardından 9 Eylül itibarıyla akşam saat 22.00 ile sabah saat 06.00 arasında alkol satış yasağı devreye girdi. Yeni alkol düzenlemesinin 1.5 milyon istihdam sağlayan sektöre etkilerini Mey İçki CEO'su Galip Yorgancıoğlu ile konuştuk. Yorgancıoğlu'na göre, esnaf tepkili çünkü işinden oluyor. Diğer yandan son 10 senede enflasyonun artışı %105. Verginin artışı %250. Yani Türkiye'de otomatiğe bağlanan içki vergisine en ağır reklam yasağı da eklenince yabancı yatırımcı korkmuş. En büyük alkol pazarı olan Amerika alkol düzenlemeleri ile de ünlü, ancak Yorgancıoğlu, "Amerika'da şişelerde sadece 1 uyarı yazısı vardır. Bizde yeni getirilen kanunda 3 tane resim olacak, bir de 1 uyarı yazısı" diyor.
■ Alkol düzenlemesi bu hafta hayatımıza girdi. Sektör temsilcileri bu konuda ne düşünüyor?
Kanun yürürlüğe girdi ama sektör olarak bizim beklediğimiz bir de yönetmelik var. O yönetmelik birkaç haftaya kadar çıkacak. O zaman durumumuzun ne olduğu belli olacak. Baktığımız zaman özellikle turizm bölgelerinde öğlen 12.00'de o tip dükkânlar yani alkollü içki satan, bizim Tekel Büfe dediğiniz yerler açılıyor ve bu bölgelerde turistler gece 22.00'den sonra sokağa çıkıp alışveriş yaptıkları için bence o bölgelerde çok büyük sıkıntı olacak. Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu bünyesindeki bazı büfeci arkadaşlar, Anayasa Mahkemesi'ne kanunun iptali için başvurdular. Bence son derece haklılar. Çünkü dükkânlarını kapatmak zorunda kalacaklar. Ne de olsa bu onların bir şekilde ekmek kapısı. Başka haberler de var. İşte bu yasaklarla evlere servis yapılacak. Şu olacak yani çok genel karışıklığa sebebiyet veren bir konu oldu, bu içki yasağı.
■ Peki, esnaf niye bu kadar tepkili?
En büyük tepki, dediğim gibi şu anda özellikle turistik bölgelerde. En çok iş yapılan saatlerde dükkânlarını kapatıyorlar. O dükkânın gelirinin büyük bir kısmı alkol satışından, baktığınız zaman. Alkollü içki satamadıktan sonra dükkânın açık kalmasının bir anlamı olmayacağı için esnaf tabii ki tepkili. Çünkü işinden oluyor, baktığınız zaman. Tepki bundan kaynaklanıyor.
■ Ruhsatlarda yazılı saatlere uyulması sizce orta yol çözüm olabilir mi?
Şimdi zaten ruhsatlar çok açık. Belki saatin 22.00 yerine 24.00'e ya da 01.00'e alınması bir çözüm olabilir. Çünkü o saatlerden sonra sabah 4'te 5'te satış olacağını sanmıyorum. Bu turistik bölgeler için ekonomik açıdan baktığınız zaman gerçekten çok önemli bir darbe. Biz bunu anlatmaya çalıştık ama çok başarılı olamadık. Öte yandan turistik olmayan yerlerde de baktığınız zaman yine Tekel Büfe’leri olarak adlandırdığımız yerlerde satışlar zaten o saatte gerçekleşiyor yani geç saatlerde.
‘VERGİ ARTIŞI ÇOK HER ŞARTTA BURADAYIZ'
■ Yabancı yatırımcıyı ürküten reklam yasağı mı?
İşin bir de vergi boyutu var. 10 yılda enflasyonun artışı yüzde 105, vergi artışı yüzde 250. Ama biz her şart altında buradayız” dedi.
‘En ağır yasak bizde, ABD’de 1 bizde 3 uyarı var’
■ Amerika içki pazarının en büyük olduğu ülke olmasına rağmen orada 21 yaşından küçüklere içki satışı yok. Dünyaya göre neredeyiz?
Amerika'da şişelerde sadece 1 uyarı yazısı vardır. Bizde yeni getirilen kanunda 3 tane resim olacak, bir de uyarı yazısı. Meselâ Fransa'da bir resim vardır: Hamile kadınlar içmesin. Tamam, biz de koyalım ama Fransa'daki resmin 5 misli büyüklüğünde. Bizim şimdi şişelerin arkası 3 resim 1 uyarı olacak. Yani, birçok ülkedeki örneklerin toplanıp yapıldığı bir reklam yasağı oldu. Bu kadar ağır bir reklam yasağı hiçbir ülkede yok.
■ Düzenleme sonrası Türkiye pazarına yabancı yatırımcının bakışı nasıl olur. Yatırımlarınız nasıl etkilenir?
Ana hissedarımız Diageo uygulamanın bu şekilde çıkmasından ne kadar büyük hayal kırıklığına uğradığını açıkladı. 2.1 milyar dolar verip şirketi aldılar ve tabii hiç bu kadar da yoğun bir reklam yasağı olmuyordu çok büyük bir sürpriz oldu. Sadece bizim değil yabancı yatırımcı açısından da çok iyi olmadığını düşünüyorum.
