IMF/Hanedar: Enerji ve gıdada devlet sübvansiyonları yerine yoksullara nakit yardımı yapılmalı

ZEYNEP BAYAR IMF ekonomistleri tarafından hazırlanan, &ldquo;Y&uuml;ksek Enerji ve Gıda Fiyatlarının Sosyal Etkisini Azaltmaya Y&ouml;nelik Maliye Politikası&rdquo; isimli raporda, &uuml;lkelerin y&uuml;kselen gıda ve enerji fiyatlarını s&uuml;bvanse etmemesi gerektiğine vurgu yapıldı. Yurt i&ccedil;i fiyatların uluslararası fiyatları izlemesi gerektiği belirtilen yazıda, s&uuml;bvansiyonlar yerine h&uuml;k&uuml;metlerin dar gelirli gruplara doğrudan nakit desteği sağlaması &ouml;nerildi. Yazıyı kaleme alan IMF ekonomistlerinden biri olan T&uuml;rk k&ouml;kenli Hollandalı Ekonomist Emine Hanedar, rapor hakkında Bloomberg HT&rsquo;nin sorularını yanıtladı. S&uuml;bvansiyonların b&uuml;t&ccedil;eye maliyeti y&uuml;ksek Raporda s&uuml;bvansiyonların, enerjide daha fazla t&uuml;ketimi teşvik ettiği ve dar gelirli haneler yerine yardıma ihtiya&ccedil; duymayan kesimlere de ulaştığı kaydedildi. Ayrıca, s&uuml;bvansiyonların maliyetinin &ccedil;ok y&uuml;ksek olduğu ve diğer &ouml;nemli olan devlet harcamalarına daha az b&uuml;t&ccedil;e ayrılmasına neden olduğu belirtildi. Bu sebeple, s&uuml;bvansiyonları uygulayan &uuml;lkelerin kademeli olarak yerel fiyatları uluslararası fiyatlara g&ouml;re ayarlaması &ouml;neriliyor. Hanedar, Bloomberg HT&rsquo;ye verdiği deme&ccedil;te enerji ve gıdada devlet s&uuml;bvansiyonları yerine h&uuml;k&uuml;metlerin hane halkları arasında alternatif hedefleme y&ouml;ntemlerine başvurması gerektiğine vurgu yaptı. Hedefleme y&ouml;ntemlerini kullanan &uuml;lkelere &ouml;rnek veren Hanedar, &ldquo;Bunu başarıyla ger&ccedil;ekleştiren &uuml;lkeler arasında Togo var. Uydu g&ouml;r&uuml;nt&uuml;leri ve telekom&uuml;nikasyon sağlayıcılarından gelen g&ouml;r&uuml;nt&uuml;lerdeki verileri kullanarak dar gelirli haneler tanımlayabildiler. Yetkililer, 10 g&uuml;n i&ccedil;erisinde sistemi yerine oturtup Togo&rsquo;daki yetişkin n&uuml;fusun yaklaşık 4&rsquo;te 1&rsquo;ine destek sağlamayı başardı. Buna &ouml;rnek bir diğer &uuml;lke ise Nijerya. Burada, n&uuml;fus sayımları verilerini ve y&uuml;ksek &ccedil;&ouml;z&uuml;n&uuml;rl&uuml;kl&uuml; uydu g&ouml;r&uuml;nt&uuml;lerine dayalı yeni bir hedefleme y&ouml;ntemi kullanıldı.&rdquo; dedi. Hanedar, s&uuml;bvansiyonların ekonomi &uuml;zerindeki olumsuz etkisi hakkında ise şu ifadeleri kullandı: &ldquo;Fiyat s&uuml;bvansiyonları dar gelirli kesimlere y&ouml;nelik direkt yapılan nakit transferlerinden daha maliyetlidir. Nakit transferleri dar gelirli haneleri hedef alırken, genelleştirilmiş s&uuml;bvansiyonlar her kesimden insana ulaşır. Dolayısıyla, doğrudan nakit transferi fiyat s&uuml;bvansiyonlarından daha s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilirdir.&rdquo; &ldquo;Enerji s&uuml;bvansiyonlarında &uuml;r&uuml;n t&uuml;r&uuml;ne g&ouml;re ayarlama yapılmalı&rdquo; Raporda, enerji ve gıda yardımları arasında bir ayrım yapılması gerektiği ve &uuml;lkeler &ouml;zelinde farklı politikaların uygulanabileceği &ouml;neriliyor. Dar kesimli hanelerin sıvılaştırışmış doğalgaz t&uuml;ketme eğiliminde olduğunu belirten Hanedar, daha zengin hanelerin ise elektrik, dizel ve benzin gibi enerji &uuml;r&uuml;nlerini t&uuml;ketme eğilimi g&ouml;sterdiklerini s&ouml;yledi. Dolayısıyla, h&uuml;k&uuml;metlerin enerjiyi s&uuml;bvanse etmesi gerektiği durumlarda &uuml;r&uuml;n t&uuml;r&uuml;ne g&ouml;re ayarlama yapılması &ouml;neriliyor. Hanedar, bazı koşullarda gıda ve tarımın s&uuml;bvanse edilebileceğini belirttiği konuşmasında, &ldquo;D&uuml;ş&uuml;k gelirli bir &uuml;lkede ortalama bir hane i&ccedil;in gıda harcaması t&uuml;ketim sepetinde y&uuml;zde 44&rsquo;&uuml; aşabilirken, bu oran orta gelirli &uuml;lkelerde sepetin y&uuml;zde 28&rsquo;ini, gelişmiş &uuml;lkelerde ise sadece y&uuml;zde 16&rsquo;sını oluşturuyor.&rdquo; dedi. Bu nedenle gıda g&uuml;venliğinin bir endişe kaynağı olması durumunda, h&uuml;k&uuml;metlerin temel gıda maddelerini s&uuml;bvanse edebileceğini s&ouml;yleyen Hanedar, ithalat vergilerinin d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesiyle &ouml;nlemlerin alınabileceğini s&ouml;yledi. Bu t&uuml;r &ouml;nlemlerin ge&ccedil;ici olması gerektiğine vurgu yapan Hanedar, gıda arzını artırmak i&ccedil;in &uuml;retimin desteklenmesi ve stok&ccedil;uluğun engellenmesi gerektiğinin altını &ccedil;izdi.

IMF/Hanedar: Enerji ve gıdada devlet sübvansiyonları yerine yoksullara nakit yardımı yapılmalı

Öne Çıkanlar