Başçı: Enflasyon hedefi % 5

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, "2016 ve 2017 yılları için olduğu gibi 2018 yılı enflasyon hedefi de Orta Vadeli Program (OVP) hazırlık sürecinde hükümetle varılan mutabakatla uyumlu olarak yüzde 5 seviyesinde belirlenmiştir. 2016 başlarında düşüş sürecine girmesi beklenen enflasyonun yıl sonunda yüzde 6,5 seviyesinde gerçekleşeceği öngörülmektedir" dedi.

Başçı, "2016 Yılında Para ve Kur Politikası" konulu basın toplantısı düzenledi. Toplantıda herhangi bir politika sinyali vermeyeceğini belirten Başçı, 2016 yılında uygulanabilecek politika araçlarını anlatacağını söyledi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) temel amacının fiyat istikrarını sağlamak olduğunu anımsatan Başçı, "Bu çerçevede 2016 ve 2017 yılları için olduğu gibi 2018 yılı enflasyon hedefi de Orta Vadeli Program hazırlık sürecinde hükümetle varılan mutabakatla uyumlu olarak yüzde 5 seviyesinde belirlenmiştir" diye konuştu.

TCMB'nin hesap verme yükümlülüğünün bir unsuru olan belirsizlik aralığının önceki yıllarda olduğu gibi her iki yönde yüzde 2 olarak korunduğunu bildiren Başçı, enflasyonun yıl içinde, yıl sonu hedefinden 2 yüzdelik puandan fazla farklılaşması durumunda enflasyon raporu aracılığıyla kamuoyuna açıklanacağını, bu oranın yıl sonunda belirsizlik aralığının dışında kalması durumundaysa önceki yıllarda olduğu gibi hükümete açık mektup yazılacağını kaydetti.

Sunumunda özetle 2016 yılı başlarında düşüş sürecine girmesi beklenen enflasyonun, yıl sonunda yüzde 6,5 seviyesinde gerçekleşeceğinin öngörüldüğünü, cari işlemler dengesindeki iyileşmenin devam edeceğini aktaracağını belirten Başçı, ayrıca alınmakta olan tedbirlerin ekonominin dış şoklara karşı dayanıklılığını artıracağını ifade etti. Enflasyonun geçici olarak yükselmesi nedeniyle oluşan tepe noktalara dikkati çeken Başçı, her bir tepe noktanın düştüğünü ve enflasyondaki bu düşüş eğiliminin devam edeceğini vurguladı. Enflasyon konusunda geçici şoklar olabileceğini kaydeden Başçı, bunlara karşı politika enstrümanlarıyla gerekli tedbirlerin alındığını dile getirdi.

Başçı, şöyle devam etti:

"Şu anda yüzde 5'e ulaşmak için enflasyonun 3 puan kadar daha düşmesi gerekiyor. Orta Vadeli Program projeksiyonları da 2016 yılı için bizimkiyle aynı. Önce yüzde 6,5'e, daha sonra da yüzde 5,5'e, ondan sonrada üçüncü yılın sonunda yüzde 5'e ulaşmak şeklinde bir plan var. OVP'de bu konuda hükümetle mutabıkız. Bizim tahminimizle hükümetin orada verdiği projeksiyon birbirleriyle uyumlu. Bu enflasyonda son 3 yıllık dönemde hedefin üzerinde kalmamızın arkasındaki nedenlerden önemli olanı cari işlemler dengesindeki oldukça yüksek açık idi. Buradaki engeli önümüzden kaldırdık mı, bundan sonra artık enflasyon hedefine ulaşmak için cari işlemler ile ilgili kaygılar azaldı mı diye sorduğumuzda net bir şekilde bu sorunun cevabını 'evet' diye verebiliyoruz. Cari işlemler açığıyla ilgili çok güzel bir iyileşme var. Bunun trend olarak bakıldığında oldukça kuvvetli bir iyileşme olduğunu görüyoruz."

Cari açıkta mevsimsel etkiler bulunduğunu hatırlatan Başçı, bu etkilerden arındırarak veri oluşturduklarını ve trendini belirlediklerini anlattı. Başçı, "Henüz açıklanmamış en son verileri de cari açıkla ilgili olarak biz tahmin ediyoruz. Buradaki trendin 2 milyar dolar civarında bir yere geldiğini görüyoruz. Cari açıktaki iyileşme devam edecek. Buradan iyi haber gelmiş oluyor" diye konuştu.

Başçı, "2016 Yılı Para ve Kur Politikası" konulu basın toplantısında, son bir yıllık dönemde Türkiye'deki resmi rezervlerin kısa vadeli dış borçları karşılama oranıyla ilgili konunun zaman zaman gündeme getirildiğini söyledi.

Uluslararası rezervlerin, kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stokuna oranını da ele aldıklarını bildiren Başçı, bunu yaparken Türkiye'deki bankaların kendi yurt dışı şubelerine olan borçlarını hariç tuttuklarını belirtti. Türkiye'deki bir bankanın kendi yurt dışı şubesine olan borcunun aslında dış borç olmadığını vurgulayan Başçı, "Onu hariç tuttuğumuzda, şu anda bu rakam uluslararası standart olan yüzde 100'ün üzerinde. Bu konuda da çok fazla yorumlar yapılıyor. Biz 2016 yılında bu rasyonun iyileşeceğini öngörüyoruz. Bu daha ziyade kısa vadeli dış borçların azalması yoluyla olacak. Rezervlerin kısa vadeli karşılama oranı, dış borç vadelerinin uzamasıyla iyileşebilecektir" diye konuştu.

Başçı, reel kesimin, banka dışı büyük firmaların 5 yılın ötesinde uzun vadelerle borçlandığını, büyük şirketlerin bu yeteneklerini sürdürdüğünü dile getirerek, gelecek yıl boyunca uzun vadeli borçlanma maliyetinin, kısa vadeye göre daha avantajlı olmaya devam edeceğine işaret etti.

Çok uzun vadeli faizlerin çok fazla artmadığının ve artmayacağının altını çizen Başçı, dolayısıyla uzun vadeli borçlanmanın cazip olmaya devam edeceğini kaydetti. Başçı, "Onlar bu davranışlarına devam edecekler, hem de bankalarımız, özellikle kendi çabaları ve bizim de biraz yönlendirmemizle vadelerini uzatmaya başladılar. Bankacılık sektörünün yurt dışı borçlarının ağrılıklı ortalama vadesi uzamaktadır, bu seriyi ilk defa Finansal İstikrar Raporu içinde yayımladık, aynısını burada da veriyoruz. Ortalama 44 ay minimum 2013 yılında görünüyordu, bu vade uzayarak şu anda 50 ayın üzerinde bir noktaya geldi ki daha da uzama eğilimi var. Bankaların yurt dışı borçlanmalarının ağırlıklı ortalama vadesi dolayısıyla, burada da alınan tedbirlere ve kendiliklerinden piyasada oluşan fiyatlara bankalarımız doğru tepkiyi veriyorlar" ifadelerini kullandı.

- "Döviz rezervlerinde de artış görebiliriz"

Döviz rezervleriyle ilgili olarak da olumlu bir gelişme yaşandığını dile getiren Başçı, şöyle konuştu:

"BOTAŞ'ın Merkez Bankası, Hazine aracılığıyla ihtiyacının gerekli görülen kısmı ama önemli bir kısmı karşılanmaktaydı. Burada geçen senenin kış aylarına göre baktığımızda, sadece petrol fiyatlarındaki düşüşün gecikmeli etkileriyle oradaki talep yarı yarıya düştü. Sakin günlerde 10 milyon, 20 milyon, 50 milyon dolar gibi rakamların kamu bankaları tarafından karşılanmasını sağlamıştık. Zaten nisandan beri bu yönde çalışmamız başlamıştı ve fiilen de bu yapılıyor. Kalanın da zaten bir kısmını Merkez Bankası karşılıyor. Bu talebin, iyice azalacağını tahmin ediyoruz. Sadece petrol fiyatlarındaki projeksiyona baktığımızda, marttan itibaren özellikle BOTAŞ'tan gelen döviz talebinin gerçekten daha azalacağını tahmin ediyoruz. Orada kontratlardan gelen bir miktar gecikmeli etkiler var. Bu talebin azalması devam edecek. Biz çok büyük ihtimalle gelecek yılın ilk çeyreğinden itibaren döviz rezervlerinin kendisinde de bir artış görebiliriz. Ama tabii ki bu bir senaryo, diğer şartlara da bakmamız gerekebilir."

- "Çok büyük ihtimalle cari açıkla ilgili kaygılar, iyice geride kalmış olacak"

Başçı, cari açıktaki iyileşmenin arkasında 4 faktör bulunduğunu belirterek, bunların kamudaki mali disiplin, özel sektörde özellikle hane halkında sağlanan basiretli borçlanma eğilimi, petrol fiyatlarındaki düşüş ile diğer emtia fiyatlarına ilişkin gelişmeler ve son olarak Türk ihracatçısının Avrupa'ya ihracatının avro ve miktar bazında artması olduğunu bildirdi. Bu 4 faktörün gelecek yılda aynı etkiyi yaratacağını beklediklerini dile getiren Başçı, "Çok büyük ihtimalle cari açıkla ilgili kaygılar, iyice geride kalmış olacak" dedi.

Avrupa'ya ihracatın olumlu etkiler yaratacağına işaret eden Başçı, "Burada yüzde 1-1,5'lik büyüme bile bizim için yeterli. Avrupa yüzde 1-1,5 bile büyüse bizim ihracatımız ondan çok daha fazla miktar olarak artıyor. Dolayısıyla AB'deki toparlanma da cari açıktaki iyileşmeyi destekleyen bir faktör" şeklinde konuştu.

Türkiye'de 2015 yılında hane halklarının gelirlerinin borçlarından daha hızlı arttığını vurgulayan Başçı, bu durumun 2016 yılında da devam edeceğini ve cari açığa olumlu yönde etki ettiğini söyledi.