Peking Üniversitesi Finans Profesörü Micheal Pettis Açıl Sezen’in Finans Merkezi programında Çin ekonomisine dair değerlendirmelerde bulundu.
Pettis, Çin ekonomisinin yüzeysel anlamda toparlanmaya başladığını, toparlanmanın gerçek anlamda talep tarafından geldiği zaman meydana geleceğinin altını çizdi.
Pettis’in konuşmasında öne çıkanlar şöyle;
Ağustos 2020’de geçen yılın ağustos ayı ile kıyaslandığında perakende satışlarda ilk defa artış oldu. Yıllık olarak yüzde 8.6’lık bir düşüş var. Sanayi üretiminde en azından bu ilk defa olumlu/pozitif tarafa geçtiğimiz ay oldu. Aylık bazda ve yıllık bazda artış yaşandı. Yüzde 19’da biraz ticaret fazlası olduğunu görüyoruz. Yani Çin ekonomisi yüzeyde biraz toparlanıyor.
Çok dikkatli olmamız lazım. Çin’deki problem arz tarafıyla ilgili bir zorluk olsaydı 1980-1990’lardaki gibi size şunu söylerdim; bu toparlanma güçlü derdim. Ancak öyle değil, çok hassas bir toparlanma var. Çünkü ABD ve Türkiye gibi Çin de talep tarafında problem yaşıyor. Çin’de gördüğümüz şey arz tarafının biraz iyileşmesi. Hala yıllık olarak çok kötü. Bu da çok büyük bir problem yaratıyor çünkü, aslında toparlanmayı götüren şey talep tarafı değil, bu Çin tarafının arz tarafını çok fazla iteklemesi. Üretimi destekliyorlar, bankaların kredileri genişletmesi için zorluyorlar, alt lojistiğe para harcıyorlar ki arz tarafını destekleyebilsinler. Çünkü işsizlik için çok endişeliler. Üretim talepten daha hızlı bir şekilde ilerleyecek olursa, halihazırda zayıf bir talebi olan ekonomide bunun sonucu 2 şey olabilir; ticaret fazlası fazla olur, diğeri ise kamu sektör yatırımlarında çok ciddi bir artış olabilir. Çin’in toparlanmasının talep tarafından gelmesi gerekiyor.
Bu yeni çifte dolaşım modeli çok dile getiriliyor. Bu yeni bir şey değil. Yerel tüketiminin yeniden dengelenmesinin başka bir şekilde ifade edilmesidir. Hanehalkı GSYH’nin çok azına sahip. Yani Çin’deki insanlar ürettiklerini tüketemiyorlar. Geliri dönüştürmemiz, sıradan insanlara geçirmemiş gerekiyor. Sorun şu; sıradan insanları zenginleştirdiğiniz zaman nispeten diğer grupları fakirleştiriyorsunuz. Bu gruplar da çok güçlü gruplar. Zaten 13 yıldır sorun bu.