Otomotivdeki fiyat artışı neden enflasyona yansımadı?
Açıklanan enflasyon verilerinde kur yükselişine rağmen otomotiv fiyatlarında artış olmadığının görülmesi üzerine tartışma başladı. Bloomberg HT'ye konuşan TÜİK kaynakları, fiyat toplanan 40 modelin bir bölümünde çip krizi ve temin sorunları nedeniyle satış olmadığını, bu nedenle satışın gerçekleştiği son fiyatın hesaba dahil edildiğini bildirdi. Bloomberg HT'nin ulaştığı sektör temsilcileri de fiyat artışlarının önemli ölçüde Kasım ayında devreye girdiğini belirtiyor.
BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA
Kur yükselişinin yaşandığı Ekim ayında enflasyon verilerinde otomotivde fiyat artışının görülmemesi tartışma yarattı. Bloomberg HT yayınına katılan Merkez Bankası eski Başekonomisti Ali Hakan Kara, otomobilde fiyat artışının neden veriye yansımadığının TÜİK tarafından açıklanmasında yarar olacağını ifade etti.
Aylık bazda TÜİK’in yayınladığı verilere göre dizel otomobil kaleminde Ekim’de hiç artış yaşanmazken, benzinli otomobil kaleminde yüzde 0,29’luk bir artış görüldü.
Yılbaşından beri ise dizel araçlarda fiyat artışı yüzde 4,09 ve benzinli araçlarda yüzde 8,80 oldu.
Bloomberg HT, konuyla ilgili olarak TÜİK kaynaklarıyla görüştü ve artışın neden yansımadığına dair bilgi aldı. Verinin hazırlanması aşamasında, satış yapıldığında faturaya yansıyan meblağ baz alınıyor. Ancak çip sıkıntısı ve ÖTV indirimi sonrasında stokta otomobil bulunmamasının, fiyat alınan bazı marka ve modellerde satış yapılamamasıyla sonuçlanmış olabileceği ifade ediliyor.
Eğer bir modelde satış yapılamadıysa, TÜİK metodolojik olarak satışın yapıldığı bir önceki ayın fiyatını esas alıyor.
TÜİK anket görevlileri, belirlenmiş 40 model ve bayiden düzenli olarak fiyat topluyor. Bu 40 modelin dağılımına bakıldığında; orta ve lüks segment araçlar bulunurken, genelde satış içerisindeki pazar payı yüksek olan düşük gelir grubuna dönük araçlar da yer alıyor.
Bu araçların önemli bir bölümünde, piyasada bulunamama nedeniyle satış olmadığı, bazı modellerde ise fiyat değişiminin 1 Kasım itibariyle gerçekleştiği ifade ediliyor.
Toyota/Bozkurt: Ekim'de fiyat değişikliği olmadı
Bloomberg HT’ye konuşan Toyota Genel Müdürü Ali Haydar Bozkurt, Ekim ayında Toyota modellerinde fiyat değişikliği olmadığını, ancak çok satılan modellerinde 1 Kasım itibariyle yüzde 5-6 düzeyinde fiyat artışı gerçekleştiğini söyledi.
İş Yatırım Ekonomisti Özkan: Geçici bir durum
Yatay varsayılan otomobil fiyatlarının da katkısıyla gıda ve enerji hariç ürünleri kapsayan çekirdek C enflasyon göstergesi yüzde 16,8 ile önceki aya göre geriledi.
İş Yatırım Ekonomisti Dağlar Özkan ise otomotivdeki fiyat gelişmelerine yönelik olarak “Geçici bir durum olarak görüyoruz. Otomotiv sektörünün tedarik sorunları hafifledikçe internet liste fiyatlarındaki artışlar TÜİK verisine de yansıyacaktır. Öte yandan üretici fiyatlarındaki aylık yüzde 5,2, yıllık yüzde 46,3 artış önümüzdeki aylarda çekirdek göstergelerin artacağına işaret ediyor” dedi.