Düzenlemeyle üreticilerin vergi yükünün düşürüldüğü, bununla birlikte sigara ve tütün ürünlerinin fiyatlarında herhangi bir indirimin şu aşamada söz konusu olmadığı yorumları yapıldı. Sigara ve tütün ürünlerindeki nispi vergi oranının düşürülmesinin sektörde sigara fiyatlarındaki olası artış gereksinimini kısıtlayacağı, böylelikle beklenen enflasyona da olumlu etki edeceği ifade edildi.
Yatırım Finansman Ekonomisti Erol Gürcan, Bloomberg HT'ye yaptığı değerlendirmede söz konusu düzenlemenin enflasyona olumlu etkisi olacağını söyledi. Gürcan, söz konusu ÖTV oranlarının her 6 ayda bir üretici fiyat endeksine (ÜFE) göre yapıldığını, normal şartlarda 2021'in ilk dönemi için de ÜFE'ye bakarak bir artış kararı alınmış olsaydı enflasyon üzerinde 50-55 baz puan artırıcı etkisinin muhtemel olduğunu belirtti. Gürcan tütün ürünlerinde otomatik artışın yapılmayacak olmasının enflasyon görünümü açısından destekleyici olacağını söyledi.
TÜİK verilerine göre tütün ürünleri ve sigara, enflasyon sepetinde ağırlığı yüzde 6,06 olan alkollü içecekler ve tütün kalemi altında yer alıyor. Bu kalemdeki ağırlığın büyük bölümü sigaradan oluşuyor.
Düzenlemenin bütçeye etkisini de yorumlayan Gürcan, "Tütün üzerinden alınan ÖTV, toplam ÖTV gelirlerinin yaklaşık yüzde 30'unu oluşturuyor. Bu da toplam vergi gelirleri için de yüzde 5-8'lik bir paya karşılık geliyor. Bu anlamda sigara ve tütün ürünlerinde bir artış yapılmayacak olması bütçe gelirlerinde bir miktar baskı yaratabilir" ifadelerini kullandı.
KPMG/Akın: Sigara ve tütün vergi ayarlaması enflasyon açısından önemli
Bloomberg HT’ye konuşan KPMG Türkiye Şirket Ortağı Emrah Akın, sigara ve tütün ürünlerinde yapılan vergi değişikliğinin detaylarını paylaştı.
Emrah Akın sigara ve tütün ürünlerinde yapılan ayarlama hakkında yapmış olduğu değerlendirmesinde, tütün ürünlerinin enflasyon sepetindeki ağırlığının yüzde 5.7 olduğunu, bu sebeple de sigarada önemli bir fiyat artışı olduğunda enflasyonun yansımasının çok ciddi olduğunu dile getirdi.
Akın, sigara ve tütün ürünlerinde yapılan değişiklik hakkında konuşmasına şöyle devam etti:
“Sigaranın enflasyon üzerindeki etkisini incelemek için kritik rakam çarpan etkisi dediğimiz rakamdır. Nispi vergilerin bir ürün üzerindeki ağırlığının oluşturduğu etkiye çarpan etkisi diyoruz. Sigarada çarpan etkisi 9.3’tü. Sigara maliyetlerinde bir birimlik artış olması durumunda, bu fiyatlar genel düzeyde 9.3 birim olarak yansıyordu. Yeni durumda çarpan etkisinin 6.8’e düştüğünü görüyoruz. Dolayısıyla herhangi bir fiyat hareketi olduğunda, bunun fiyatların genel düzeyine yansıması 9.3’ten 6.8’e düşmüş olacak.
Para politikası ile maliye politikasının uyması anlamında çok ciddi bir adım atıldı. Dünyadaki uygulamalara paralel olarak sigaradaki nisbi verginin düşürüldüğünü görüyoruz. Avrupa Birliği ve Dünya Sağlık örgütü bu konuda sigaraların üzerindeki nisbi verginin azaltılmasını fakat maktu verginin yükünün artırılabileceğini söylüyor. Türkiye, sigaradan alınan vergiler açısından dünyadaki en yüksek nisbi vergi alan ülkelerden birisi.
Sigaradan aldığımız ÖTV açısından bakacak olursak, bu seneyi 61,5 milyar TL ile kapatacağız gibi görünüyor. Gelecek senenin hedefi aslından çok radikal bir hedef değil. Gelecek sene içinde öngördüğümüz sayı 65,5 milyar TL, yani yüzde 6.6’lık bir artıştan bahsediyoruz.
Sigara piyasasında önemli bir enflasyon adımı atıldığını görüyorum. Bu aslından bize şunu da söylüyor, önümüzdeki dönem muhtemelen maliye ve para politikası uyumunun çok daha sıkı işletildiğini göreceğiz. Dolayısıyla ben bu hareketi ciddi bir adım olarak görüyorum.”
Emrah Akın konuşmasında, sigara ve tütün ürünlerinin üzerinde uygulanan 3 farklı verginin olduğunu söyledi. Bu vergileri, yüzde 63 oranında uygulanan nisbi ÖTV, yüzde 18 oranındaki KDV ve 48 kuruş tutarındaki maktu vergi olarak sıralayan Akın, nisbi ÖTV’nin yüzde 63’ten 67’e çıkarılmasından bu yana tütün üreticilerinin çok büyük bir fiyat artışı yapmadığını sözlerine ekledi.
