BARBAROS GÖRGÜ

Wearesocial Türkiye raporuna göre bir günümüzün neredeyse 3 saatini sosyal medya platformlarında geçiriyoruz.

Başka deyişle hayatımızın önemli bir vakti bu platformlarda geçiyor. Hayatımızla bu denli özdeşleşen bu platformlar büyüdükçe risk de arttı ve dolandırıcılık gibi kötü amaçlar için de kullanılmaya başlandı.

Hal böyle olunca da platformlar kendi kurallarını koyarak hayatımıza yeni kavramlar soktu. Hayatımıza soktuğu yeni kavramlardan bir tanesi de “doğrulanmış hesap”. Doğrulanmış hesap veya daha sık duyduğumuz adıyla 'mavi tik’in kullanıcılar arasında ayrıcalık olduğu konusunda herkes hemfikir. Hatta bazı kullanıcılar bu ayrıcalığa o kadar ulaşmak istiyor ki bunun için para vermeye dahi razı oluyor.

Mavi tik için yüksek fiyatlar isteniyor

Bu ayrıcalığa kavuşmak isteyenleri gören birçok kurum veya kişiler ise yüksek fiyatlar karşılığı mavi tik sattıklarını iddia ediyor. Peki bu kurumlar gerçekten doğrulanmış hesap konusunda bahsettikleri yetkiye sahip mi, yoksa bu da yeni nesil bir dolandırıcılık yönteminden mi ibaret?

Bu soruya yanıt bulmak için önce bu mavi tik tutkusunun nasıl başladığına bakmak gerekiyor. Sosyal medya platformları çıktığı ilk günden bu yana sahte hesaplarla mücadele etmek için pek çok yöntem deniyor. Birçok kişi ve kurumların sahte hesaplarla taklit edilmesi ve mağduriyet olması üzerine ilk olarak Twitter 2009 yılında “doğrulanmış hesap” yöntemiyle bu sorunu çözmek istedi.

Bu doğrulanmış hesaba sahip olmak isteyen ve taklit edilmekten korkan kişi veya kurumlar bazen kimlik bilgileri bazen ise hakkında çıkan haber veya makaleleri Twitter’a sunarak onay bekliyor.

Hesaplarının kendilerine ait olduğunu kanıtlanmasının ardından, Twitter kullanıcı isminin yanına bir doğrulama rozeti ya da halk diliyle mavi tik ekleyerek süreci tamamlıyor.

Twitter başlattı, diğer platformlar takip etti

Mavi tik, sorunun çözülmesi açısından başarılı bir yöntem olarak görülürken diğer sosyal medya platformları da Twitter’ın bu yöntemini takip etti.

Facebook 2012 yılında Instagram ise 2014 yılında bu sürecin aynısını uygulayarak mavi tik akımını daha da ileriye taşıdı.

Fakat her şey bu kadar ‘sorunsuz’ ilerlemedi. İlk olarak Twitter, sadece ihtiyaç duyanlara değil, birçok isim ve kurumlara da doğrulama rozeti verdi ve bu da tartışmaları beraberinde getirdi. Verilen ‘yanlış’ doğrulamalar Twitter’ı politikalarını yeniden gözden geçirmeye itti ve sonunda platform, doğrulama rozetini vermeyi durdurduğunu açıkladı. Ancak bu yıl Twitter, 4 yıl bir aradan sonra yine politikalarında değişikliğe gittiğini, gerekli dikkat ve önlemlerle ‘doğrulanmış hesap’ özelliğini tekrar aktif ettiğini duyurdu.

Kendine pay çıkaranlar ortaya çıktı

Tüm bu sürecin içerisinde kendisine pay çıkaran pek çok kişi de tabii ki hızla türedi. Sosyal medya platformları ile özel anlaşması olduğunu iddia eden birçok kişi veya kurum, kullanıcılara ücret karşılığı mavi tik vereceğini iddia ederek ciddi miktarda paralar kazanmaya başladı.

"Rozet almanın tek yolu uygulama içi başvuru"

Peki gerçekten bu kurum veya kişiler doğrulanmış hesap konusunda kullanıcılara yardımcı olabilir mi? Bu sorunun yanıtını en yetkililere; Twitter, Facebook ve Instagram’a sorduk. Sorularımıza yanıt veren Facebook grubunun sözcüsü “Facebook ve Instagram hesapları için doğrulanmış bir rozet almanın tek yolu uygulama içinden başvurmaktır.” diyerek kullanıcıların farklı kurum ve kişilere itibar etmemesi gerektiğini vurguladı.

BloombergHT’nin sorularına yanıt veren Twitter, yaptığı özel açıklamada “Para veya özel finansal bilgiler elde etmek için Twitter'da dolandırıcılık taktikleri uygulamak kurallarımıza aykırıdır. Kurallarımızın ihlal edildiğini tespit ettiğimizde, yaptırım önlemleri alırız. Kötü aktörlerin sürekli olarak gelişen yöntemlerine uyum sağlıyoruz ve sektör geliştikçe politikalarımızı yinelemeye ve geliştirmeye devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.

"1.100 dolar gibi rakamlar verilebiliyor"

Habertürk TV Sosyal Medya Uzmanı Cem Sünbül konuya dair yaptığı açıklamada “Kullanıcılar doğrulanmış hesap yani mavi tik almak uğruna kişi veya kurumlara 1.100 dolar gibi rakamları verebiliyor. Bir kısmı gerçekten mavi tik sahibi olsa da bir kısmı tamamen dolandırılmış oluyor” dedi.

Sünbül, sosyal medya kullanıcıların mavi tık almak uğruna, platform dışında herhangi kişi veya kurumlara başvurmamalarını, başvurmaları durumunda ise dolandırılma ihtimalleri olabileceğine dair kullanıcıları uyardı.