Petrolde ortak akla doğru
Petrol üretiminin yoğun olduğu Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesinde politik kaos petrol fiyatını da 100 dolar/varil üzerine çıkardı ve petrol fiyatı için uçuk rakamlar konuşulmaya başlandı. Oysa, en fazla endişe edilen Libya küresel petrol üretiminin % 2’den sorumluyken, Mısır ve Tunus etkisiz, İran ise önemli üretici olmakla birlikte düşük kaliteli petrolünü rafine edecek altyapısı yoktur ve bu yüzden benzin ithalatı % 40 dır.
Suudi Arabistan şimdiden OPEC ülkeleri ile yolunu ayırdı ve gönüllü olarak piyasaları yatıştırmak üzere muslukları açacağını belirtiyor. Hatta Obama’nın stratejik petrol rezervlerini (SPR) kullanıma açabileceği de söylentiler arasında.
Bu günlerde petrol fiyatını yükselten temel verilerle yatırım arenasındaki (borsalardaki) petrol fiyatı arasında temel bir kopukluk var. Meksika körfezi, Alaska ve Kanada’da üretilen kaliteli petrol West Texas Intermediate (WTI) olarak bilinir ve NYMEX borsasında işlem görürler. Kuzey Denizi, İran ve Rusya’da üretilen petrol ise Brent petrol olarak bilinir ve Avrupa ile Asya’da tüketilir.
Avrupanın Libya’dan (joker kart) ithalatı da olduğundan, Brent ve WTI arasındaki makas bu kadar açıldı. WTI stokları Oklohoma’daki tanklarda tamamen doludur, ticariler (petrol üreticileri) bu koşullarda piyasaların yüksek petrol fiyatını destekleyemeyeceğini biliyorlar ve ileriye dönük üretimlerini mümkün olduğunca forward satışlarla bağlıyorlar.
Buna karşı, küçük spekülatörler endişeli haber akışı ile olabildiğince satın alıyorlar. Ama geçmiş dönemlere bakılırsa, yaşamını ve kazancını petrolden sağlayan ve akıllı para olarak görülen ticarilerin faaliyetlerinin karşısında olmak yada ters pozisyon almak pek akıllı olmaz.
Yüksek enerji fiyatının zaten kırılgan olan ekonomik toparlanmayı frenlemesi olasılığına karşı Obama’nın stratejik petrol rezervlerini kullanıma açabileceği olasılığından da bahsettim. Suudi Arabistan petrol sektöründe temel verilerin olumsuz (bearish) olduğunu bilen tek üretici değil. OPEC’in diğer üyeleride yüksek fiyat’dan satışlarını mümkün olduğu kadar bağlamak isteyeceklerdir.
Teknik olarak 2008 yılında rekor seviyeye (147 dolar/varil) çıkarken ve ardından düşerken 110 dolar/varil seviyesinde konsensus aranmıştı. Bu defa da 110 dolar seviyesi önemli bir direnç olarak görülüyor.
