ABD'de 'Volcker şoku' sesleri
Eski ABD Hazine Bakanı Lawrence Summers'ın dahil olduğu bir ekonomist grubu ABD'de yüzde 2'lik çekirdek TÜFE enflasyonuna geri dönmek için 1980'lerin efsanevi Fed Başkanı Paul Volcker dönemindeki ile neredeyse aynı miktarda dezenflasyon gerekeceğini belirtti. Zor dönemde izlediği para politikasıyla ABD ekonomisinin tarihini değiştiren eski Fed Başkanı Paul Volcker'ın yüksek enflasyonla mücadelesi bir kesimin sert tepkisine neden olmuştu
Summers Group çalışmasına göre ABD’de enflasyon 1980’deki zirve seviyesine düşünülenden daha yakın.
Eski ABD Hazine Bakanı Lawrence Summers’ın dahil olduğu bir ekonomist grubu, başta konut olmak üzere harcama yöntemlerini modernize ederek tarihsel tüketici fiyat endeksi verilerini yeniden hesapladı.
Çalışma neticesinde Haziran 1980’da ABD çekirdek enflasyonunun yüzde 13,6 değil yüzde 9,1 seviyesinde olduğu değerlendirmesi yapıldı.
Söz konusu dönemde Fed’in başında olan Paul Volcker enflasyonu düşürmek için parasal sıkılaştırma gerçekleştirmişti. ABD’de enflasyon nisan ayında yüzde 6,2 seviyesinde gerçekleşmişti.
Fed o dönemde politika faizini yaklaşık 10 yüzde puan artırmış ve 1980’lerin başında yüzde 20’ye çıkarmıştı. Cuma günü açıklanacak mayıs enfflasyon verisi için Bloomberg anketinde beklenti yüzde 5,9 seviyesinde. Ekonomister tarafından yayımlanan çalışmada, “Bugün yüzde 2’lik çekirdek TÜFE enflasyonuna geri dönmek için Fed Başkanı Paul Volcker dönemindeki ile neredeyse aynı miktarda dezenflasyon gerekecektir” denildi.
Ekonomide şok yaratmıştı
1979'da Jimmy Carter döneminde göreve başlayan Volcker 1983 yılında Ronald Reagan döneminde de 2. kez başkan olarak atanmıştı.
Volcker ilk Başkan olduğu dönemde çift hanelere ulaşan enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarını yüzde 21,5 ile benzeri görülmemiş seviyelere yükseltmişti.
Volcker'in faiz artışı sonrası işsizlik oranı yüzde 10,8'e çıkmış, ekonomi de resesyona girmişti. Enflasyon zirveden düştüğünde oluşan hasar nedeniyle Volcker da sayısız düşman kazanmış, çiftçiler traktörleriyle Fed binasının önüne giderek protesto etmiş, otomobil satıcıları satış yapamadıkları gerekçesiyle kendisine protesto amacıyla araba anahtarlarını göndermişti.
Carter'ın ardından ABD Başkanı olarak göreve gelen Ronald Reagan Volcker konusunda temkinliydi, Volcker yıllar sonra yaptığı açıklamada o dönemde Reagan ve danışmanı James Baker ile gizli bir toplantı yaptıklarını, Baker'ın kendisine Başkanlık seçimi kazanana kadar faiz artırmaması konusunda baskı yaptığını anlatmıştı.
Beyaz Saray, o dönemde 7 Fed Yönetim Kurulu Üyesi'nden 4'üne Volcker'ın görüşlerine muhalif olan kişileri atamış, bu muhalefet Volcker'in görevinin 2. döneminde 1987'de istifa etmesine neden olmuştu.
Enflasyon 1983 yılında yüzde 4'ün altına indiğinde kendisine yönelik tepkiler de azalmıştı. Volcker'ın adımları hala tartışılsa da enflasyon o dönemden bu yana kontrol altında kaldı.