Ekonomik bağımsızlığın görsel hafızası: İzmir İktisat Kongresi albümü
-
Çağlar Ötesi programında Bloomberg HT Araştırma Müdürü Çağlar Kuzlukluoğlu'nun konuğu olan Doç. Dr. Doğan Çetinkaya, İzmir İktisat Kongresi'ne dair yeni çalışmasını ve Anıtkabir arşivinde keşfedilen tarihi fotoğraf albümünün hikayesini paylaştı.
Cumhuriyet tarihinin en kritik dönemeçlerinden biri olan 1923 İzmir İktisat Kongresi, bugüne kadar görsel materyal eksikliğiyle biliniyordu.
Doç. Dr. Doğan Çetinkaya ve meslektaşları, İş Bankası’nın 100. yılı çalışmaları sırasında Anıtkabir Arşivi’nde kongreye ait 60’tan fazla fotoğrafın yer aldığı özel bir albümü gün yüzüne çıkardı.
"Sıra İktisadi Zafer’de" başlığıyla kitaplaşan bu çalışma, 102 yıl sonra ilk kez kamuoyuyla buluştu. Çetinkaya, bu fotoğrafların sadece devlet erkanını değil, stantlarda bekleyen çocukları, üreticileri ve sıradan vatandaşları da kapsayan bir toplumsal panorama sunduğunu vurguluyor.
Lozan’a verilen mesaj
Kongrenin toplandığı konjonktür, çalışmanın en çarpıcı noktalarından birini oluşturuyor. 1923 yılında, büyük bir yangın sonrası enkaz halindeki İzmir’de toplanan kongre, o dönem Lozan’da devam eden kapitülasyon tartışmalarına bir cevap niteliği taşıyor. Literatürdeki "Batı dünyasına verilen şirinlik mesajı" algısının aksine Çetinkaya, temel vurgunun sömürgecilik ve emperyalizm karşıtı "iktisadi bağımsızlık" olduğunu ifade ediyor.