Petrol fiyatlarındaki büyük çaplı düşüş, gerileyen yakıt maliyetlerinin tüketici talebini artırması ile birlikte, krizden en çok etkilenen bölge olan Güney Avrupa'daki çevre ülkelere beklenmedik bir yardım eli uzattı.
Avrupa'nın dördüncü büyük ekonomisi İspanya, hükümetin kaydeeetiği üzere, petrol fiyatlarının varil başına 80-90 dolar arasında kalması durumunda, yıllık büyümesine yüzde 1 kadar ilave sağlayabilir. BNP Paribas SA'ya göre, resesyonunun dördüncü senesini yaşayan İtalya, petrol fiyatlarında aralıksız 10 dolarlık düşüş ile birlikte, GSYİH'sını 0.3 yüzde puanı artırabilir.
Paris'te Credit Agricole ekonomisti Frederik Ducrozet, "Düşük petrol fiyatlarının bölgedeki büyüme için teşvik görevi göreceğine şüphe yok," dedi ve "Yunanistan, ispanya, Portekiz ve İtalya bundan bariz bir şekilde faydalanan ülkeler olacak" şeklinde görüş bildirdi.
Avrupa'nın krizden büyük tahrip görmüş güney yayı, yıllar süren daralmanın rekor borç seviyelerine neden olması ve işsizliğin ekonomik toparlanmaya zarar vermesinin ardından, düşen petrol fiyatlarından beklenmedik bir lütuf arıyor. Petrol ithal eden bu ülkeler, düşen fiyatlarından, enerji maliyetlerinin azaltması ve tüketicilerin alım gücünü artırması ile birlikte, ekonomik olarak faydalanıyor.
Küresel ekonomideki yavaşlama ile birlikte, ABD'de petrol üretiminin 30 yılı aşkın sürenin en yüksek seviyesine çıkması, Haziran ayında varil başına 115 dolara kadar çıkan Brent petrolünün yüzde 40'ın üzerinde değer kaybetmesine yol açtı. Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) bölgedeki sorunları gidermek için tahvil alımını genişletmeye gitmesine karşı çıkan Bundesbank Başkanı Jens Weidmann, petrol fiyatlarındaki düşüşü "mini bir teşvik paketi" olarak adlandırdı.
Küresel petrol arzının beşte ikisini karşılayan Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), geçen haftaki toplantısında, günlük 30 milyon varil olan üretim tavanının düşürülmesi çağrısını reddetmesinin ardından, petrol fiyatları daha da düştü. Ocak vadeli Brent petrolü, Londra merkezli ICE Futures Europe piyasasında, 1 Aralık'ta varil başına 67.53 dolara inerek beş yılın en düşük seviyesini gördü.
Düşen Euro
Güney Avrupa ülkeleri ayrıca eurodaki düşüşten de destek alıyor. Bu düşüş, daha ucuz olan dolar ile fiyatlanan petrolden gelen kazançları sınırlarken, üretilen malların daha ucuzlamasına neden olarak ihracatı kolaylaştırıyor. Euro bu yıl dolar karşısında yüzde 9.6 değer kaybetti.
Düşen petrol fiyatları ve değer kaybeden euro, hükümetten yapılan açıklamaya göre, İspanya'nın muhtemelen, üç ay önce oldukça iyimser bulunan yüzde 2'lik 2015 yılı büyüme hedefini aşmasına yardımcı olacak. İspanya'nın ilk büyüme tahminleri, ortalama petrol fiyatını 104 dolar ve paritesini 1.30 seviyesinde tahmin eden bütçe paketine dayanıyordu.
İspanya Ekonomi Bakanı Luis de Guindos, geçen hafta Madrid'de yaptığı açıklamada, "Hükümet tahminlerini yaptığı zaman, henüz üzerinde düşünülmemiş birkaç faktör vardı" dedi ve "Euronun değer kaybetmesi bize yardımcı olabilir ve emtia fiyatlarındaki düşüş bize yardımcı olabilir" şeklinde görüş bildirdi.
Yunanistan Desteği
Portekiz'in Maliyeden Sorumlu Devlet Bakanı Manuel Rodrigues, bu hafta yaptığı açıklamada, hükümet bütçesinin yüksek petrol fiyatlarına göre oluşturulduğunu ve petrol fiyatlarındaki düşüşün "daima olumlu etkisinin" olacağını söyledi.
2009 yılı bütçesindeki sıkıntıların borç krizini tetiklediği Yunanistan'da, düşük petrol fiyatları, yüzde 26'nın üzerine çıkan işsizlik oranı ile mücadele ile birlikte, ülkenin bütçe hesaplamasını değiştirecek.
Yunanistan Enerji Bakanı Yiannis Maniatis, dün Atina'da bir konferansta yaptığı konuşmada, "Ulusal ekonomilerin 2015 yılı bütçeleri ile ilgili elbette radikal değişiklikler olacak," dedi ve düşük petrol fiyatının gelecek yıl devam edeceğini sözlerine ekledi.
Yunanistan için düşen petrol fiyatlarının olumsuz etkisi ise petrol ve doğalgaz yatırımlarının düşmesi şeklinde olabilir. Ülke 3.5 yıl önce petrol ve doğalgaz aramaları için yeni bir kanunu onayladığı sırada, Brent petrolü varil başına 117 dolar seviyesindeydi.
Yunanistan'ın tek hidrokarbon üreticisi ve arama şirketi Energean Oil & Gas SA'nın CEO'su Mathios Rigas, "Yunanistan, yeni lisanslama turunda, tüm bunları dikkate almalı," dedi ve "Ülkede hidrokarbonların arama faaliyetleri istisnai bir şekilde yüksek riskli ve yatırımcılardan uzun vadeli taahhütlere ihtiyaç duyuyor" şeklinde görüş bildirdi.
GSYİH Büyümesi
BNP Paribas, 1 Aralık tarihli raporunda, üç ila dört çeyreklik dönemde, petrol fiyatlarında varil başına 10 dolarlık düşüşün, iki yıl boyunca enflasyonda 0.4 yüzde puanlık bir azalmaya yol açmasına karşın, Euro Bölgesi büyümesine 0.4 yüzde puanı katkıda bulunabileceğini belirtti.
BNP Paribas, halen Avrupa'daki talebin zayıflığının, Tüketici Güveninin daha güçlü olduğu ABD'deki daha sağlam destek ile karşılaştırıldığında, düşük enerji fiyatlarının etkisini durdurabileceğini kaydetti.
Londra'da Royal Bank of Scotland Group Plc tahvil analisti Marco Brancolini'ne göre, diğer risk deflasyon ve bu durum tüketim üzerindeki etkiyi azaltabilir.
Brancolini, sorulara e-posta yoluyla verdiği yanıtta, "Deflasyonun sağlamlaşmasına yönelik bir risk var, bu da borç sürdürülebilirliğine ilişkin sorularaı ortaya çıkarabilir," dedi ve "Ancak Avrupa Merkez Bankası'ndan agresif bir adım bu gibi sorunları çözebilir" yorumunda bulundu.