ABD Merkez Bankası Başkanı Janet Yellen, Cleveland'ta gerçekleştirdiği konuşmada "bu yıl faizleri arttırmanın uygun olacağını ve ilk adımı atabileceklerini" belirtti. Yellen, Cleveland Şehir Kulübü'nde yaptığı konuşmasında, son dönemdeki ekonomik gelişmeler ile bunların Fed'in para politikasını nasıl etkileyeceğini değerlendirdi.
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen, "Faiz artışı için ilk adımı bu yıl içinde atmanın ve böylece para politikasını normalleştirmeye başlamanın uygun olacağını düşünüyorum" dedi.
"Faiz artışı kademeli olacak" diyen Yellen “Enflasyon oldukça belirsiz bir şekilde seyrediyor. Beklenmedik gelişmeler, faiz artışını erteleyebilir veya hızlandırabilir" ifadelerini sözlerine ekledi.
Fed başkanı, "ABD ekonomisinin temel göstergeleri sağlam durumda. Dolar ve petrol fiyatlarının stabil hale gelmesi ile bu yıl ılımlı bir büyüme bekliyorum" diye konuştu.
"Güçlü doların ilk çeyrekte ABD ihracatını dizginlediğini" hatırlatan Fed başkanı, "Dolar ve petrol fiyatlarındaki seyrin ABD ekonomisindeki olumsuz etkisi geçici" sözlerini kullandı.
Yellen, "İşgücü piyasası iyileşiyor ancak tam olarak toparlanmış değil. Ücret artışlarında iyileşme olduğuna dair belirsiz de olsa ipuçları görünüyor, tam istihdam hedefi artık görülebilir olmaya başladı" tespitinde bulundu. İşsizlik verisi, Haziran ayı için yüzde 5.3 olarak açıklanmış ve beklentilerden daha düşük çıkmıştı.
Yellen ayrıca, “Önemli sayıda insan şu anda iş aramıyorlar zira iyi fırsatlarla karşılaşmakta güçlük çekiyorlar. Yarı zamanlı bir işte çalışıp tam zamanlı bir işe geçmek isteyen kişilerin sayısı da yüksek seviyesini koruyor” dedi.
Yellen, Yunanistan krizi hakkında "Sorun hala çözülebilmiş değil" yorumunda bulundu.
Ekonomik göstergeler
ABD ekonomik büyümesinin düzensiz olması, uzmanları faiz artışı beklentilerini ötelemeye itti. Morgan Stanley, 12 ay evvel ABD merkez bankasının faizi bu yıl Haziran veya Temmuz’da artıracağını öngörüyordu. Analistler, Yunanistan’ın euro birliğinde kalmasına dair belirsizlikler ve Çin hisselerinin sert düşüşler göstermesi ile Fed’e ilişkin tahminlerini öteliyorlar.
Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 16-17 Haziran tarihli toplantı tutanakları, üyelerin prematüre faiz artışına başlamak için daha fazla kanıt görmek istediklerini ortaya koydu.
ABD ekonomisinin resesyondan 6 yıl önce çıktığını ve işsizlik oranının bu dönemde yarıya düştüğünü belirten Yellen, buna karşın iş gücü piyasasının hala tam istihdama ulaşmadığını dile getirdi.
Yellen, haziranda yüzde 5,3'e gerileyen işsizlik oranının iş gücü piyasasındaki atıl kapasiteyi yansıtmadığını ve düşen iş gücüne katılım oranının gerçek işsizliğin hesaplanmasını zorlaştırdığını ifade ederken, "Hala kayda değer sayıda insanın, iyi iş fırsatlarının eksikliğinden ötürü iş aramadığını ve daha güçlü bir ekonominin, bu insanların bazılarını yeniden iş gücüne çekeceğini düşünüyorum" şeklinde konuştu.
Bununla birlikte, ekonomik nedenlerden dolayı yarı zamanlı çalışan Amerikalıların sayısının da geçmiş yıllara kıyasla çok yüksek olduğuna dikkati çeken Yellen, bunda istihdamın sanayi sektöründen, daha fazla yarı zamanlı çalışana ihtiyaç duyan hizmet sektörüne kaymasının önemli rol oynadığını anlattı.
Yellen, ücret artışının piyasadaki atıl kapasitenin belirlenmesine yardımcı olacağını belirtirken, "Fakat, buradaki sinyaller tam olarak açık değil. Son zamanlarda görülen bazı belirsiz ipuçları, tam istihdam hedefine yaklaşılmakta olduğuna işaret ediyor" dedi.
"Düşük enflasyon ekonomiyi zayıflatabilir"
Diğer taraftan, enflasyon hedefinde daha az ilerleme sağlandığını kaydeden Yellen, yüzde 2'nin çok altında seyreden enflasyon oranında enerji fiyatlarındaki büyük düşüş ve güçlü doların etkili olduğunu dile getirdi.
Yellen, düşük enflasyonun ücret artışını yavaşlatarak, ekonomiye zarar verebileceğini söylerken, "Çok düşük enflasyon birçok insana gerçek bir problem gibi görünmeyebilir. Fakat, sürekli düşük kalan enflasyon, zamanla ücret artışını zayıflatarak, ekonomiyi zayıflatabilir. Örneğin, hane halkı ve şirketlerin borçlarını ödemelerini zorlaştırabilir" görüşünü paylaştı.
"Yunanistan'ın durumu hala çözümlenmiş değil"
ABD ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde olumsuz hava şartları, limanlarda yaşanan grevler, düşük petrol fiyatları ve güçlenen dolar nedeniyle yavaşladığını aktaran Yellen, sanayi sektöründeki zayıflığın nisan ve mayıs aylarına da yansıdığını ifade etti.
Yellen, buna karşın, ekonominin dolar ve enerji fiyatlarının dengelenmesiyle birlikte ivme kazanacağı yorumunda bulunurken, "Bu yılın tamamı için ılımlı ekonomik büyüme öngörüyorum. Ancak, her zamanki gibi ekonominin görünümü belirsiz. Avro Bölgesi'ndeki toparlanma sağlamlaşmış gibi görünse de Yunanistan'ın durumu hala çözümlenmiş değil" diye konuştu.
ABD'deki iş gücü piyasası ve işsizlik oranının önümüzdeki dönemde iyileşmeye devam edeceğini düşünen Yellen, bunun hane halkı harcamalarını ve konut sektörünü destekleyeceğini anlattı.
"Faiz artışına bu yıl içinde başlanması uygun"
Yellen, tüm bu gelişmelerin ekonominin faiz artışı için gerekli şartlara yaklaştığına işaret ettiğini belirtirken, şunları kaydetti:
"Faiz artışı için ilk adımı bu yıl içinde atmanın ve böylece para politikasını normalleştirmeye başlamanın uygun olacağını düşünüyorum. Ancak, ekonominin gidişatı ve enflasyona ilişkin belirsizliklerin yüksek seviyede olduğunu ve beklenmeyen gelişmelerin ilk artışı geciktirebileceğini ya da hızlandırabileceğini vurgulamak istiyorum. İş gücü piyasasında iyileşmenin sürüp sürmediğini dikkatle izleyeceğiz. Ayrıca, enflasyonun gelecek birkaç yıl içinde yüzde 2'ye yaklaşacağından makul derecede emin olmalıyız."
Öte yandan, ilk faiz artışının genel para politikası açısından çok önemli olmadığının altını çizen Yellen, Fed'in faiz artışını yavaş ve kademeli olarak gerçekleştireceğini ve ekonomiye desteğini sürdüreceğini sözlerine ekledi.
Fed Başkanı Janet Yellen, 15-16 Temmuz tarihlerinde ABD Kongresi'nde sunum yapacak ve temsilcilerin Fed'in faaliyetlerine yönelik sorularını yanıtlayacak.