ABD'de işveren istihdamı yavaşlatmaya hazırlanıyor
-
ABD'nin istihdam artışındaki yeni hıza alışması gerekiyor
Sağlıklı bir işgücü piyasasını oluşturan etmenler ile ilgili beklentileri düşürme zamanı geldi mi? 2013 yılı başından bu yana istihdam, aylık ortalama 225,000 yükseliş gösterdi. Bloomberg anketine göre Cuma günü açıklanacak Temmuz ayı verisinde de benzer bir artış görülmesi bekleniyor.
Ancak aralarında Fed’den kişilerin de bulunduğu pek çok ekonomistin işgücü piyasasının tam istihdama yöneldiğini düşünmesi ile birlikte yatırımcılar, iş arayanlar ve merkez bankacıları işe alım hızı ile ilgili projeksiyonlarını kademeli olarak aşağı yönlü revize etmek zorunda kalabilir. Neden mi? Çünkü istihdamın sürekli olarak aylık 200,000’in üzerinde gelmesi işsizlik oranını, enflasyonu hızlandırmadan sürdürülemeyecek aşırı düşük bir seviyeye oldukça hızlı bir şekilde itebilir.
Çalışma yaşındaki nüfus artışı ile her ay görülecek istihdam artışını dengelemek gerekiyor. Çalışma yaşındaki nüfus artışı eskisine göre oldukça düşük bir seviyede. Bunda göçmen sayısının gerilemesi ve ikinci dünya savaşından sonra doğan nüfusun emekli olması etkili oldu. Eski kurala göre işsizliğin sabit tutulması için istihdamda aylık 150,000 artış görülmesi gerekiyordu. Eğer artış bundan yüksek olursa işsizlik oranı aşağı yöneliyordu. 150,000’den daha düşük artış görülmesi daha fazla insanın işsiz kalmasına neden olabiliyordu.
Pennsylvania’daki Moody's Analytics Inc. baş ekonomisti Mar Zandi, rakamın şu an100,000 seviyesinde olduğunu belirtiyor. New York’taki JPMorgan Chase & Co. baş ABD ekonomisti Michael Feroli yaklaşık 75,000 seviyesine işaret ediyor. Daniel Aaronson’un da aralarında bulunduğu birkaç Chicago Fed araştırma yetkilisi ise istihdamdaki artış hızı trendinin eskiye göre çok daha yavaş olduğunu tahmin ediyor.
İstihdamın tabiî ki hemen hızlı bir şekilde düşüş göstermesi gerekmiyor. Zaten Zandi veya Feroli de bunu söylemiyor. İşsizlik Haziran ayında yüzde 5.3 ile hala Fed politika yapıcılarının tam istihdam olarak gördüğü 5-5.2 aralığının üzerinde. Bu da istihdamın, merkez bankasında yersiz bir korku yaratmadan hala artış gösterebileceği ve işsizliğin düşebileceği anlamına geliyor.
Fed Başkanı Janet Yellen’in sürekli olarak belirttiği gibi işgücü piyasasında görülen gevşekliğin çoğu işsizlik sayısında görülmüyor. Bunlar arasında yarı zamanlı çalışan ancak tam zamanlı bir işe geçmek isteyen kişiler yer alıyor.
Yine de tam istihdamın ulaşabilir bir mesafede olması ile birlikte yatırımcılar istihdam artışında yavaşlama görülmeye başlandığında şaşırmamalı. Böyle bir gelişme, ekonomik bir uyarıdan ziyade işgücü piyasasının yeni normal versiyonuna alışmaya başladığına işaret eder.