2008 krizinden bugüne gelişen piyasa göstergelerinde ne değişti?
Harvard ekonomisti Reinhart, gelişen piyasaların şu an, 2008 finansal krizinde olduğundan daha kötü bir halde olduğunu belirtti. Gelişen piyasa göstergelerinde o günden bugüne neler değişti?
Harvard ekonomisti Carmen Reinhart, gelişen piyasaların şu an, 2008 finansal krizinde olduğundan daha kötü bir halde olduğunu belirtti.
Reinhart'ın değerlendirmesi, yatırımcıların gelişen piyasa varlıkları konusunda daha temkinli hale geldiği ve Arjantin, Endonezya ve Türkiye piyasaları konusunda açık bir şekilde kötümser oldukları bir zamanda geldi.
Ancak, gelişen piyasalarda son dönemde gerçekleşen sallantının küçük mü yoksa daha büyük bir şeyin başlangıcı mı olduğuna ilişkin farklı görüşler mevcut. Peki önemli gelişen piyasa göstergeleri, 2008'den bu yana nasıl bir değişim gösterdi?
Cari hesaplar
Gelişen ülkeler grubunun cari hesap dengesi, 2008'de fazla verirken, Çin'deki cari fazladaki belirgin düşüşün de etkisiyle, şu an eksiye geçmiş durumda. Tayland gibi bazı ülkeler ise güçlü cari fazlalarıyla göze çarpıyor.
Ekonomik büyüme
Küresel ekonomi, 2011'den bu yana olan en geniş çaplı yükselişi kaydediyor. IMF'e göre, hem gelişmiş hem de gelişen ülkelerde büyüme, gelecek yıllarda denge bulmaya başlamadan önce daha da hızlanacak. Bu durum, büyüme oranları küresel finansal krizin hemen öncesindeki kadar yüksek olmasa bile, piyasaların karşılaşacağı zorluğu hafifletmek adına faiz artırmayı işaret ediyor.
Borçlar
Gelişen ülkeler, geçtiğimiz 10 yıl boyunca dibe vurmuş faizlere bağlı olarak düzenli bir şekilde borçlandı. Bank for International Settlements'ın verisine göre, gelişen ülkelerin bankacılık dışı finansal kuruluşların dolar cinsinden kredileri, geçtiğimiz yılın sonunda 3.7 trilyon dolara ulaştı. Bu rakam, bundan 10 yıl önce, 1.5 trilyon dolar idi.
Kur volatiliteleri
JPMorgan'ın Gelişen Piyasa Volatilite Endeksi, Arjantin ve Türkiye'deki sarsıntılara rağmen 2008'de görülen seviyelerin bir hayli altında. Yuan ise geçtiğimiz birkaç ay boyunca gösterdiği istikrar ile dikkat çekiyor.
Hisse senedi değerlemeleri
MSCI Gelişen Piyasalar Endeksi, tarihi ortalamasının hafif üzerinde seyretse de, bu seviye, aşırı yüksek değil. Gösterge, 2007 yılında tahmin edilenin 15 katı kadar getiri sağlamıştı. Bundan 1 yıl sonra, piyasadaki çöküş, bu oranı 6'nın altına çekti. Endeks, şu an ise gelecek 12 ay için tahmin edilenin 12 katı civarından işlem görüyor.
Tahvil piyasaları
Gelişen piyasalarda dolar cinsinden tahvillerin faizi, tarihi ortalamasının altında kalarak yatırımcıların stres seviyesisnin hala düşük olduğunu işaret ediyor.
Döviz rezervleri
Çin'in rezervleri oldukça büyük iken, Arjantin ve Endonezya gibi ülkelerin rezervleri, bu ülkelerin merkez bankalarının para birimlerini korumak adına piyasaya müdahale etmelerinin ardından küçülmekte.