Son haftalarda uluslararası finans piyasalarındaki oynaklıklar çok arttı. Oynaklıklardaki artışın bir bölümü içinde yaşanan konjonktürden kaynaklanıyor. Ekonomik veriler bazen birbiriyle çelişkili olup belli bir yönü işaret etmiyor. Ekonomik verilerdeki çelişkili sinyaller finans piyasalarında da doğal olarak oynaklıklara neden oluyor.
Böyle dönemlerde “ekonomik verileri okumak” daha büyük önem taşıyor. “Ekonomik verileri okumak” kavramından yayınlanan veriler içindeki saklı “sinyal” ve “gürültü” ayrışmasını yapabilmek anlaşılmalı. Her ekonomik veri içinde gerçek eğilimleri yansıtan “sinyal” olurken, verilerin içinde olağan gelişmelerle açıklanamayan “gürültü” vardır. Bazen gürültünün boyutu sinyalden büyük olabileceği gibi, sinyal ile gürültüyü ayrıştıramamak hatalı sonuçlar doğurabilir.
Son haftalarda birçok ekonomiye yönelik verilerde “gürültü” artmış görünüyor. Gelen bilgilerde gürültünün artması doğal olarak finans piyasalarındaki oynaklığı da artırıyor.
OYNAKLIĞI ARTIRAN ETKENLER
Finans piyasalarındaki oynaklığı daha da artıran başka unsurlar var.
1. Beklentilerin bir yönde yoğunlaşması: Örneğin, yüzün üzerinde fon yöneticileri arasında yapılan bir ankette tüm fon yöneticileri Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) gelecek yılın ilk yarısında para politikası faizinde artırıma gideceğini bekliyor. Herkes aynı şeyi bekleyince, herkes aynı tarafta pozisyon alıyor. Böyle durumlarda piyasada ya alıcı çok olup satıcı olmuyor ya da satıcı çok olup alıcı olmuyor. Bir başka ifade ile, piyasada likidite kuruyor. Likiditenin azaldığı yerde fiyatlar daha da oynak oluyor.
2. Devlet tahvillerinde piyasa yapıcılığının giderek azalması: Amerika’da uygulamaya geçen Frank- Dodd kuralları gerekse Avrupa’nın üzerinde durduğu Basel III kuralları uluslararası yatırım bankalarının devlet tahvillerinde eskisi kadar büyük stoklarla çalışmalarını önlüyor. Bu bankalar piyasa yapıcısı rolü oynarlardı. Fiyatlardaki oynaklıkları sundukları likidite ile önemli ölçüde önlerlerdi.
3. Elektronik alışveriş mekanizması: Bilgisayarlara belli bir aralıkta çeşitli sermaye piyasası araçlarının alınıp satılması için komutlar veriliyor. Bilgisayarlar otomatik olarak al ya da sat emirleri veriyor. Farklı nedenlerle piyasa fiyatlarında oynaklıklar yaşandığında, önceden verilen kriterler içinde bilgisayarlar bir anda portföylerini boşaltabilip farklı varlıklara geçebiliyor. Zaten oynak olan piyasalar daha da oynak hale gelebiliyor.
HOŞÇA KALIN
Yayın hayatına geçtiğinden bu yana yazılarım yayınlanan Habertürk Gazetesi’ne bu yazı ile veda ediyorum. Bu süre içinde yazılarıma olumlu ya da olumsuz çeşitli tepkiler aldım. Hepsinden yararlandığımı düşünüyorum. Bu vesile ile tüm okurlarıma teşekkür ediyor, hoşçakalın diyorum.
