Maliyeti yansıtamayan balıkçı çipurayı 1 dolar zararına satıyor
Türkiye'de kültür balığı üretiminin yüzde 50'sini ihracatının ise yüzde 40'ını gerçekleştiren Muğlalı üretici 700 milyon dolarlık ihracat yapmasına karşın balığı karaya çıkaracak, yemi denize indirecek bir balıkçı iskelelerinin dahi bulunmamasından şikayetçi. Üreticinin şikayetçi olduğu diğer konular ise belirsizlik, hızla artan maliyetlerin fiyatlara yansıtılamaması ve savaşın neden olduğu pazar kaybı.
Muğla Kültür Balıkçıları Derneği Başkanı ve Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği Başkan Yardımcısı İhsan Bozan, 30 yıldır uğraştıkları sorunlara bu yıl yenilerinin eklendiğini söyledi.
Sektörde maliyetlerin çok yükseldiğini bunu fiyata yansıtamadıklarını dile getiren İhsan Bozan, “Balığı kafese koyuyoruz 22-24 ayda hasat ediliyor. Hızlı değişimlerin yaşandığı bir dönemden geçiyoruz. Bu kadar hızlı maliyet artışını fiyata yansıtmak mümkün olamıyor. Şu anda çipurada 1 dolar zarar ediyoruz, 2023’te çipura maliyet fiyatına satılır” dedi.
Bozan savaşla birlikte Ukrayna’ya yapılan ihracatın tamamen sona erdiğini de dile getirdi.
“Bir iskele bile yok”
Bozan, 30 yıldır Muğla bölgesinde balıkçı iskelesi kurmak için çalıştıklarını ancak turizm bölgesi olması gerekçesiyle bir türlü yol alamadıklarını da ifade etti. Bozan, “Muğla bölgesinden 700 milyon dolarlık ihracat söz konusu. Buranın 80 bin ton balık üretim kapasitesi var. Geçici çözümlerle limanlara yanaşıp balık ve yem indirme bindirme yapabiliyoruz. Eğreti çözümlerle iş yapıyoruz. Limana TIR’lar için aylık 50-60 bin dolar ödüyoruz. Milyar dolarlık ihracat yapıyoruz bir balıkçı barınağımız, iskelemiz yok. Devletin bize demesi lazım ki gelin burayı balıkçı barınağı yapın ya da yer göstersin biz yapalım” diye konuştu.
Yemin kilosu 1.8 euroya çıktı
Bozan sektörle ilgili şu bilgileri paylaştı;
Pandemi öncesi balık yeminin kg fiyatı 90 cent iken şimdi 1.8 euroya çıktı. Balık yeminde kullanılan hammaddenin yüzde 60’ı ithal. Yıllık 800 bin ton civarında balık yemi ihtiyacımız var.
Su ürünleri ihracatının yüzde 70’i AB ülkelerine yapılıyor. Ağırlıklı olarak levrek ve çipura ihraç ediliyor. Avrupa’daki resesyon olumsuz etkiliyor. Ukrayna’ya ihracat tamamen durdu. Somon ihracatında zıplama var. 2023’te 115 bin ton somon ihracatı yapabilir. Türkiye levrek ve çipura bir numaralı üretici. Levrek ortalama 6 dolar çipura ise 4 dolar fiyatla ihraç ediliyor.
12 bin kişilik istihdam
Türkiye’de su ürünleri sektöründe 12 bin kişi çalışıyor. Geçen yıl Türkiye’de 800 bin ton civarında su ürünleri üretimi yapıldı. Bunun Türkiye’de toplam 471 bin ton kültür balığı. Kültür balıkçılığında 241 bin tonluk ihracat yapıldı ve 1 milyar 410 milyon dolar gelir elde edildi. Bu yıl ihraca 1.5 milyar doları aşacak.