F. UĞUR TAÇKINLAR

2021’in Ocak ayında ABD’de oyun şirketi GameStop hisselerinde yaşanan hızlı yükseliş, bu hızlı yükselişin ortaya çıkış biçimi ve yarattığı etki sadece ABD sermaye piyasalarında değil, küresel sermaye piyasalarının da gündeminde ilk sıralara çıktı.

Finans dünyasında dikkatler, GameStop etrafında şekillenen bireysel yatırımcı ve Wall Street devlerinin mücadelesine odaklandı.

Hedge fonlarının GameStop hisselerini açığa satması, sosyal medyada örgütlenen küçük yatırımcıların organize bir şekilde alımlar yaparak hisse fiyatını yükseltmeleri ve büyük yatırımcıları yükümlülüklerini yerine getirebilmek için alım yaparak kısa pozisyonlarını kapatmak durumunda bırakmaları...

Bu noktada da sona ermeyen olaylar silsilesinde; ardından Borsa platformlarının bireysel müşterilerin alımlarına kısıtlama getirmeleri, bunun üzerine “başkaldırı hareketinin” farklı ürünlere kayması, sonrasında siyasilerden ve SEC’den gelen tepkiler ve medyanın konuya yaklaşımı.

Peki GameStop ne iş yapar? Hisse senetlerinde oluşan bu aşırı hareketliliğin sebebi nedir? Birçok üründe hareketlilik yaşanmasına karşın GameStop olayı neden önemli? Ve en önemlisi bundan sonra finansal piyasalar üzerinde nasıl bir etkisi olacak?

İşte tüm detaylarıyla piyasalarda ‘Büyük balık küçük balığı yutar’ hikayesini tersine çeviren GameStop hadisesi…

GameStop şirketinin profili

Fortune 500 şirketleri arasında yer alan Teksas merkezli GameStop Corp., temelleri 1984 yılında atılmış bir konsol oyunu ve eğlence ürünleri perakendecisi. Beş binin üzerinde şubesi bulunan şirket, ayrıca 10 ülkede e-ticaret faaliyeti gösteriyor.

Fiziksel mağazaları üzerinden satış yapan GameStop, konsol ve oyun satışlarının çevrim içi platformlara kaymasının etkisiyle hâlihazırda yıllardır kan kaybediyor. En son darbe ise çoğu perakendeciyi etkileyen koronavirüs pandemisinden geldi.

Bu yıl 400’den fazla mağaza kapatmayı planlayan 37 yıllık şirket, hisse senetlerindeki şaşırtıcı yükselişle birlikte en fazla tartışılan şirketlerden biri olarak gündeme oturdu.

Kan kaybeden şirketin hisselerinde hızlı yükseliş

GameStop’un hisseleri son dönemde yaşanan çılgınlığın öncesinde, 2007 sonunda 60 doları aşmış, kademeli olarak çekilmesinden sonra 2013 yılının sonlarına doğru tekrar yükselişe geçerek 50 doların üzerini görmüştü.

Ardından uzun vadeli düşüş trendine giren hisse, şirketin geçen yıl mağaza kapatma kararını açıklamasının ardından 3.25 dolara kadar çekildi. 2020’nin ikinci yarısında başlayan yükseliş, küçük yatırımcıların hissede kısa pozisyon alan Wall Street devlerine savaş açmasıyla akılalmaz boyutlara geldi.

Küçük yatırımcının Wall Street ile savaşı

The Guardian’dan Edward Helmore’un haberine göre GameStop’un tuhaf hikâyesi geçen yılın Eylül ayına kadar uzanıyor.

Çevrim içi evcil hayvan maması mağazası Chewy’nin kurucusu, yatırımcı Ryan Cohen geçen yıl yaklaşık 76 milyon dolar karşılığında GameStop hisselerinin yüzde 12.9’unu alarak şirketin faaliyetlerinin internete daha fazla kaydırılması ve Amazon’a ciddi bir rakip olması yönünde çalışmaya başladı. Cohen ve benzer görüşteki iki kişi Ocak ayında şirketin yönetim kuruluna girdi.

Sonrasında, Robinhood ve diğer borsa uygulamaları üzerinden ucuz kaldığı düşüncesiyle GameStop hisselerinde alım yapmaya başlayan küçük yatırımcılar “boğaları”, Amazon karşısında mutlak başarısızlık öngören Wall Street kurumları ise kısa pozisyon alarak “ayıları” oluşturdu.

Bireysel yatırımcılar Reddit gibi platformlardaki forumlar üzerinden örgütlenip hisseleri yukarı çeken harekete başladı.

Birkaç gün öncesine kadar 4.5 milyar dolar ile şirketin piyasa değerinin üzerinde açığa satılmış olan GameStop hisselerinde kısa pozisyonlardan kaynaklı zarar, yaşanan sert yükselişle birlikte 2021 yılının Ocak ayında 6 milyar dolardan fazla oldu.

Wall Street devlerinin zararı bir günde 2.8 milyar doları buldu.

İlgili haberler

• Robinhood 1 milyar dolar fonlama aldı
• GameStop yangını Malezya'ya sıçradı
• Ve Reddit yatırımcıları gümüşü keşfetti
• Robinhood, Reddit'ten esinlenen çılgınlığa dur dedi
• Beyaz Saray'dan Gamestop çılgınlığına müdahale sinyali

Küçük yatırımcılar devlere diz çöktürdü

Hedge fonları gibi açığa satış yapan kurumsal yatırımcılara havlu attıran yükseliş, vadeli piyasada hisseyi 500 doların üzerine taşıdı. Yönetimindeki 12.5 milyar dolarlık portföyün yüzde 30’unu kaybeden Melvin Capital gibi kurumsal yatırımcılar, teminat tamamlama çağrıları sonrasında GameStop'taki kısa pozisyonlarını kapatmak durumunda kaldılar. Muddy Waters’tan Carson Block son günlerde kısa pozisyonlarını büyük ölçüde azalttığını söyledi.

WallStreetBets gibi forumlarda örgütlenen bireysel yatırımcıların yoğun işlem yaptığı RobinHood ve Fidelity gibi aracı kurumlar alış işlemlerini durdurma, opsiyon işlemlerinde teminatı artırma gibi çeşitli önlemler almaya çalıştılar. New York borsası birçok kez işlemleri durdurdu.

Buna karşın, sosyal medya platformları üzerinden örgütlenme devam etti. Farklı platformlar üzerinden değişik hisse senetlerine ve gümüş gibi çeşitli ürünlere yönelen gruplar fiyat hareketlerinde sert dalgalanmaları tetiklemeyi sürdürdü.

Yani, bireysel yatırımcı şimdilik Wall Street’e diz çöktürdü.

Reddit çılgınlığı başka varlıklara da kaydı

GameStop hisselerinde etki yarattığını gören küçük yatırımcı diğer varlıklara da yöneldi ve benzer hareketler burada da yaşandı. Bunlardan birisi de gümüş oldu. Gümüşte benzer şekilde yüzde 5’e varan yükselişler izlendi.

RJO Futures'ın kıdemli piyasa stratejisti Bob Haberkorn yaptığı açıklamada, bu sabahki ekonomik veriler tartışmalı bir konu haline geldi. Bu, herhangi bir küresel olayı esas almıyor, sadece bir mesaj panosundaki tüm silahlarını değerli metal pazarlarına götüren insanlar. Yatırımcılar uzak aylar için gümüş seçenekleri satın almak istiyor. Opsiyonlarda normalde bu noktada hiçbir değeri olmayacak bazı inanılmaz fiyat artışları görüyorsunuz" dedi.

GameStop benzeri yatırımcı pozisyonlanması ABD sınırlarını aştı

ABD'de Reddit'teki amatör traderların tetiklediği "GameStop çılgınlığı" Malezyalılara esin kaynağı oldu. WallstreetBets'in Malezya versiyonu olarak görülen Bursabets'te tartışmaların eldiven üreticileri üzerinde yoğunlaşmasıyla birlikte bu şirketlerin hisse senetlerinde sert yükselişler kaydedildi

ABD'dekine benzer bir grup oluşturularak geçen yıl Asya gündemindeki pandemi işlemlerinden birine konu olan eldiven üreticilerinin hisse senetleri hedeflendi.

Bursabets ismiyle bilinen çevrim içi topluluk oluşturuldu ve sayıları hızlıca 4 bin 800'ü buldu. Grubun moderatörleri Reddit üzerindeki WallStreetBets forumunun Malezya versiyonu olarak tanımladı ve amaçlarını Malezya borsasında işlem gören hisse senetlerini tartışmak olarak belirtti.

Açığa satış/kısa pozisyon nedir?

Sermaye piyasalarında oldukça riskli bir işlem olan açığa satış, bir sermaye piyasası aracının fiyatında düşüş beklentisiyle, ödünç alınarak satış yapılması işlemine deniyor.

Wall Street’te kısa pozisyon almak hedge fonları ve diğer büyük yatırımcılar için sıradan bir durum olsa da aslında oldukça tehlikeli.

Zira finansal varlığın fiyatının düşmesiyle ucuz fiyattan alınıp takasının gerçekleştirilmesi hedeflenen bu işlemde, beklentinin aksine sert yükseliş olması halinde büyük kayıplar yaşanabiliyor.

Siyaset ve medyanın tepkisi

Gamestop etrafında gelişen ve farklı mecralarda yankı bulan olaylar silsilesinde Reddit kullanıcıları başta olmak üzere bir kısım, finans medyasını Wall Street devlerine arka çıkmakla suçladı.

Diğerleriyse mevcut koşulların piyasayı bozduğunu iddia etti. Manipülasyon yapıldığını ima ederek, siyasilere ve düzenleyici kurumlara “işini yapma” çağrısında bulundu.

Konu, Washington’un radarına da girdi.

Beyaz Saray basın sözcüsü göreve yakın zamanda başlayan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen'ın ve Başkan Joe Biden yönetiminin ekonomi ekiplerinin GameStop ve diğer yoğun kısa pozisyon alınan şirketler ile ilgili hisse senedi hareketlerini yakından izlediğini belirtti.

Demokrat Senatör Elizabeth Warren menkul kıymet regülatörlerine çağrıda bulundu. Warren’ın "Uyanmaları ve işlerini yapmaları gerektiği" uyarısında bulunmasından kısa bir süre sonra, ABD Menkul Kıymet ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından yapılan açıklamada kurumun "opsiyon ve hisse piyasalarındaki volatiliteyi aktif bir şekilde izlediği" ifade edildi.

Warren, CNBC televizyonunda yaptığı ayrı bir açıklamada hisse senedi piyasasının “kumarhaneye dönüştüğünü” ve manipülatörlerin piyasaları yukarı ve aşağı çekip kâr elde ettiğini söyleyerek okları “milyarderlere ve hedge fonlara” çevirdi .

Fed Başkanı Jerome Powell, Fed’in Ocak toplantısının ardından GameStop konusuyla ilgili sorulan soruya “belirli bir şirket veya günlük piyasa aktivitesine ilişkin yorum yapmak istemediği” şeklinde yanıt vermişti.

Bloomberg’in bir haberinde ABD’de her iki partiden de yükselen tepkilerin etkisiyle Temsilciler Meclisi ve Senato’da hisse piyasasındaki çalkantıyla ilgili bir oturum yapılması kararı alındığı belirtildi.

Senato Bankacılık Komitesi’ne liderlik edecek olan Sherrod Brown, açıklamasında “Wall Street’teki insanlar kuralları sadece kendileri zarar gördüğünde ciddiye alıyor. ABD’li işçiler Wall Street sisteminin bozuk olduğunu yıllardır biliyorlar. Bedel ödeyen onlar. SEC’in harekete geçmesi ve Kongre’nin ekonominin sadece Wall Street değil, herkes için işlemesini sağlamasının zamanı geldi.” diyor.

Temsilciler Meclisi üyesi ve Finansal Hizmetler Komitesi Başkanı Maxime Waters da piyasada son dönemde yaşanan volatilite ve hedge fonlarının oynadığı role odaklı bir oturum sözü verdi.

Brown da Waters da taahhüt edilen oturumların ne zaman gerçekleştirileceğini söylemediler. Ancak her iki partiden kanun yapıcılar konuya odaklanmış durumda.

Eleştirilerin bir kısmı Robinhood gibi platformların bazı hisse senetlerinde işlemleri kısıtlamaları üzerinde yoğunlaştı. Bunun sıradan insanlar için adil olmayan bir dezavantaj yarattığını belirtti.

Bu argümana göre sosyal medyada örgütlenen kalabalık aynı hedge fonlar gibi serbest bir şekilde alıp satma hakkına sahip olmalı.

Temsilciler Meclisi Sözcüsü Nancy Pelosi ise son işlemlerin “ilginç” olduğunu söyleyerek ilgili kurumların olayı incelemesi gerektiğinin altını çizdi.

Bundan sonra ne olacak?

Uzmanlar bireysel yatırımcıların bir araya geldiklerinde piyasayı ne ölçüde etkileyebildiklerini kanıtladıklarını düşünüyor. Hatta birçoklarına göre bundan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.

Düzenleyici kurumlar böyle dalgalanmaların tekrar yaşanmaması için yüklü miktarda kısa pozisyon alan hedge fonların üzerine gidebilir, ya da Reddit gibi platformlarda hisse senetlerini tartışan gruplara karşı önlem almayı bile düşünebilir. Ancak organize olan kalabalıklar teknoloji avantajını kullanarak piyasayı etkileyebilme gücünü bir kez (belki de ilk kez) fark etti.

Zira, GameStop ile başlayan hareket diğer menkul kıymetlere ve hatta diğer ülkelere şimdiden yayılmış durumda.

WallstreetBets'in Malezya versiyonu olarak görülen Bursabets'te tartışmaların eldiven üreticileri üzerinde yoğunlaşmasıyla birlikte bu şirketlerin hisse senetlerinde sert yükselişler kaydedildi.

Bursabets ismiyle bilinen çevrim içi topluluk henüz Perşembe günü oluşturuldu ve şimdiden 4 bin 800'den fazla üyesi var. Grup, eldiven üreticileri ve sektörün değerlemelerinin büyük oyuncular tarafından bilinçli olarak düşük tutulduğunu düşünüyor.

Konunun sınırları şimdiden GameStop’u aştı. Bireysel yatırımcı ve Wall Street’in savaşıyla ilgili küresel çapta takip edilen gelişmeler hem medyanın hem de siyasetin gündeminde olacak.

Ancak muhtemelen piyasada bir şeyler kalıcı olarak değişti.

Hedge fonlar ve diğer büyük yatırımcılar aldıkları kısa pozisyonlarda artık yeni bir gücü hesaba katmak durumunda kalacaklar: Örgütlenmeyi öğrenen bireysel yatırımcılar.