Topuk kanında 48 saat uyarısı

Sağlık Bakanlığı, T&uuml;rkiye de d&uuml;nyaya g&ouml;zlerini yeni a&ccedil;an 2 milyona yakın bebeğin bazı hastalıklardan korunması i&ccedil;in uygulanan tarama programı kapsamında topuk kanı alınırken dikkat edilmesi gerekenler konusunda sağlık kuruluşlarını uyardı.Topuktan kan, doğumu takiben 48 saat sonra ve bebek ağızdan beslenmeye başladıktan sonra alınacak. Topuk kanı, bebek yeterince beslenmeden alınmışsa ailenin ilk hafta i&ccedil;inde yeni &ouml;rnek alınması i&ccedil;in sağlık kurumuna başvurması gerekecek.Sağlık Bakanlığı M&uuml;steşarı Nihat Tosun tarafından yayımlanan genelgeye g&ouml;re, doğuştan gelen bazı metabolik hastalıkların &ouml;nlenmesi i&ccedil;in y&uuml;r&uuml;t&uuml;len tarama programı kapsamında yeni d&uuml;nyaya gelen bebeklerden topuk kanı alınmasında bazı hususlara &ouml;zen g&ouml;sterilecek.Buna g&ouml;re topuk kanının doğumu takiben 48 saat sonra ve ağızdan beslenmenin yeterli seviyeye ulaşmasının ardından alınması esas olacak ancak m&uuml;mk&uuml;n olduğunca &ccedil;ok sayıda bebeğe ulaşılabilmesi i&ccedil;in &ouml;rnek, taburculuk anında alınacak.Topuk kanı yeterli beslenme olmadan alınmışsa ailenin ilk hafta i&ccedil;inde aile hekimine ya da en yakın sağlık kurumuna yeni &ouml;rnek alınması i&ccedil;in başvurması gerekecek.Aile hekimleri kendilerine yapılan ilk başvuruda yeni doğan bebekten topuk kanı alınıp alınmadığını, ne zaman alındığını, kan alınmadan &ouml;nce yeterince beslenip beslenmediğini sorgulayacak. Kan &ouml;rneği usul&uuml;ne uygun alınmadıysa tekrar &ouml;rnek alınacak.Yenidoğan servisine yatırılan bebeklerden de ilk 48 saat i&ccedil;inde kan alınacak, bebek ağızdan beslenmeye ge&ccedil;tikten 48 saat sonra mutlaka tekrar numune alınması sağlanacak.Başka bir yere sevk edilen bebekler i&ccedil;in topuk kanı alınıp alınmadığı hastaneden &ccedil;ıkış &ouml;zetine işlenecek.Bebeklerden m&uuml;kerrer veya yeni numunenin, mutlaka 48 saatlik ağızdan beslenme sonrası alınmasına dikkat edilmesi gerektiği uyarısında bulunan Tosun un yayımladığı genelgeye g&ouml;re m&uuml;kerrer numunede test sonucunun normal &ccedil;ıkması halinde başka topuk kanı alınmayacak.48 saatlik ağızdan beslenmeyi takiben alınan numunede test sonucunun normal &ccedil;ıkması durumunda da tekrar kan &ouml;rneği alınmayacak. Yeni numunede test sonucu ş&uuml;pheli &ccedil;ıkmışsa tekrar kan &ouml;rneği alınacak.Sonucu ş&uuml;pheli &ccedil;ıkan bebekler belirlenen sağlık kurumlarına kesin tanı i&ccedil;in y&ouml;nlendirilecek. -Tarama programıSağlık Bakanlığının uyguladığı program kapsamında, yeni doğan bebeklere fenilketon&uuml;ri, doğumsal hipotiroidi ve biyotinidaz eksikliği y&ouml;n&uuml;nden tarama testleri uygulanıyor.Bu hastalıkların bulunup bulunmadığının tespiti i&ccedil;in bebeğin birka&ccedil; g&uuml;n anne s&uuml;t&uuml;yle beslenmesi gerekiyor. Fenilalanin isimli aminoasitin enzim eksikliği nedeniyle sindirilememesiyle ortaya &ccedil;ıkan ve zeka geriliğine yol a&ccedil;an fenilketon&uuml;rinin erken tanısı i&ccedil;in taramalar, uzun yıllar Sağlık Bakanlığının sorumluluğunda bazı &uuml;niversitelerce y&uuml;r&uuml;t&uuml;ld&uuml;. Fenilketon&uuml;ri taraması, 2006 yılının Aralık ayından bu yana Sağlık Bakanlığınca T&uuml;rkiye genelinde yapılıyor.Fenilketon&uuml;ri, doğumdan sonraki 6-12. aylarda belirti veriyor. Bu hastalığa sahip bebekler oturamıyor, başlarını tutamıyor ve y&uuml;r&uuml;yemiyor. Uygun s&uuml;rede gerekli taramalar yapılırsa, hastalık hemen tespit edilebiliyor, b&ouml;ylece, &ouml;zel mamalarla beslenen bu bebeklerde hastalığın ortaya &ccedil;ıkması &ouml;nleniyor.Fenilketon&uuml;ri, T&uuml;rkiye de her 5 bin bebekten birinde g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Bu oran akraba evlilikleri nedeniyle d&uuml;nya genelinden y&uuml;ksek.Aynı program kapsamında, tiroid bezinin bulunmaması veya bu bezin hormon &uuml;retmemesi ya da yetersiz hormon &uuml;retmesinden dolayı ortaya &ccedil;ıkan, yenidoğanlarda bedensel ve zihinsel gelişim bozukluğuna neden olan hipotiroidi taraması da y&uuml;r&uuml;t&uuml;l&uuml;yor.Doğumsal hipotiroidi, fenilketon&uuml;riden daha erken belirti vermekle birlikte, yine doğum sonrasında alınan topuk kanıyla tespit edilebiliyor. Bu hastalığın d&uuml;nya genelinde g&ouml;r&uuml;lme sıklığı 4 binde 1 iken, T&uuml;rkiye de bu oran 2 binde bir.Ağır sonu&ccedil;lar doğuran hipotiroidinin tedavisi &ccedil;ok kolay. Bu hastalığın tespit edildiği bebeklere tiroid ilacı verilerek hayatları kurtuluyor.Biyotin vitamininin işlenmesindeki bir bozukluk sonucunda ortaya &ccedil;ıkan biyotinidaz eksikliğinde ise duyma ve g&ouml;rme problemleri, gelişme geriliği, egzama benzeri deri d&ouml;k&uuml;nt&uuml;s&uuml;, sa&ccedil;larda d&ouml;k&uuml;lme, epilepsi şeklinde n&ouml;betler g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Bu bebekler ilk 1 yıl i&ccedil;inde hayatını kaybetme riskiyle karşı karşıya bulunuyor.Hastalığa d&uuml;nyada 100-200 binde bir, T&uuml;rkiye de ise 11-13 binde bir rastlanıyor.Tedavisi son derece kolay olan hastalıkta tanı konulan bebeğe biyotin vitamini veriliyor.

Topuk kanında 48 saat uyarısı

Topuktan kan, doğumu takiben 48 saat sonra ve bebek ağızdan beslenmeye başladıktan sonra alınacak

Öne Çıkanlar