Cari açık nereye kadar düşebilir?
Dün gelen cari açık rakamları ile piyasa üst üste 3. ay beklenenden daha az bir açık rakamı ile karşılaştı. Mayıs ayı için piyasanın beklentisi aylık 6,3 milyar dolar seviyesindeyken 5,8 milyar dolar olarak açıklandı. Yıllıklandırımış cari açık geçen yıl Mayıs ayındaki seviye olan 67 milyar dolara geriledi. Geçen yıl Ekim ayında görmüş olduğumuz ve cari açığın zirve yaptığı 78 milyar dolarlık seviyenin tam 8 ay sonrasında 11 milyar dolar azalarak bu seviyeye düşmüş olması, tabii ki son derece sevindirici.
Şimdi bazı rakamlar üzerinden giderek açıklanan son cari açık rakamının detaylarına bir göz atalım;
1- 2012 başında GSYH 'nın % 9,8'inde olan toplam cari açık, Mayıs ayı itibari ile % 8,7'ye geriledi.
2- Enerji dışı cari açıkta yıl başında 28 milyar dolar olan rakam, Mayıs ayı itibari ile 16 milyar dolar geriledi.
3- Cari Açığın finansmanı noktasında kısa vadeli sermaye hareketlerinde artış var. Toplam 5.5 milyar dolarlık bir kısa vadeli sermaye hareketi var. Bu rakamın toplam içindeki payı 2011 sonlarında % 55 iken Mayıs Ayı itibari ile % 66 'lara çıkmış durumda. Bu rakamın artmasında en büyük pay, bankaların yurt dışından aldıkları kısa vadeli ticari kredilerdeki artış.
4- Finansman kaleminde uzun vadeli sermaye girişlerinde de küçük de olsa bir artış görüyoruz. Özellikle TAV'ın yabancılara satışından elde edilen 1 milyar dolarlık giriş sayesinde Mayıs ayında toplam 1.3 milyar dolara çıkmış olan doğrudan yabancı yatırımlar dikkat çekiyor.
Sonuç;
Enerji dışı cari açık da yıl başında 28 milyar dolarken, 5 ayda 16 milyar dolara geriledi. Dolayısıyla eğer Türkiye minimum % 2-3 bandında büyeyecekse, içinde yatırım için gerekli ithal malların da bulunduğu bu kalemin daha fazla gerilemesi pek mümkün değil.
Ayrıca son GSYH rakamında gördüğümüz üzere, ilk çeyrekte stoklarda çok ciddi azalış olmuştu. Birçok ekonomist ikinci yarı yılda özel sektörün tekrar stokları yerine koymak zorunda kalacağını, dolayısıyla üretime 'asılmak zorunda' kalacağını belirtmişti. Bu da yine 'enerji dışı cai açık' kalemini artıracaktır.
Bu çerçevede eğer petrol süpriz yapıp 70 dolar-80 dolar seviyelerine gerilemez yada Türkiye % 0- % 1 bandına büyüme bandına çekilmez ise cari açıktaki düşüşün 65 milyar dolar seviyesinde dengelenmesini beklemek çok süpriz olmayacaktır.