Bugünlerde yine aynı konu gündemde. Dünyada faizlerin rekor düşük olduğu noktada Türkiye’deki faiz hadleri yüksek mi, değil mi? Gerçekten de ABD’de % 0,10; İngiltere’de % 0,5; Avrupa’ da % 0,75 faizin olduğu yerde, Türkiye’de % 5,5’lar civarındaki gecelik faiz oranları kulağa yüksek geliyor. Ancak resmi dikkatli okumak lazım. Acaba bizim gecelik faizlerimiz % 5,5'lerdeyken bizimle benzer koşullardaki  ülkelerde nerede?

Bizim ligimizdeki ülkelerin gecelik faizleri % 5’in üzerinde

 Şöyle bir dünya turu yapıp etrafımızdaki ülkelere baktığımızda, gelişmiş ülkelerden farklı olarak faiz hadlerinin % 5 ve üzerinde olduğunu görüyoruz. Bize en yakın bölge olan Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinden  Macaristan’da gecelik faiz % 5; Polonya’da % 3,25; Rusya’da % 8,25 seviyesinde. Yine aynı ligde bulunduğumuz ülkelerden Brezilya’da % 7,25; Güney Afrika’da % 5 ve Hindistan’da % 7,5 seviyesinde. Bunların dışında % 5 seviyesinin altında olan ülkeler de var.  Faizler Güney Kore'de % 2,75; Meksika'da % 4,0; Malezya'da ise % 3 düzeyinde.

Bu resme baktığımızda neden "Türkiye de % 5 sınırının altına inmesin?" sorusu akla geliyor. Bunun cevabı da aşağıdaki tablo da saklı.

 Gelişmiş Ülkeler  GDP    TÜFE      Bütçe Açığı / GSMH      Cari Açık / GSMH   Baz Faiz

 ABD                        % 1,7       %  2,0          - % 7,3                       -   % 3,1              % 0 -%0,1

EURO Bölgesi     -  % 0,9       % 1,8           - % 2,6                      +   % 1,3              % 0,5

Japonya                  % 0,5      - % 0,7          - % 9,1                       +  %  2,3              %0  -%0,1

Almanya                  %0,4         %1,4           - % 0,4                      +  % 4,7               %0,75

Fransa                    -%0,3         %1,0            - %3,5                       -   % 1,7              %0,75

İngiltere                   %0,2         %2,8            - %7,3                      -   % 2,7               %0,5

Kanada                    %1,0          %1,2            -% 3,0                      -  % 3,7               %1,0

 Gelişmekte olan Ülkeler

 Türkiye                  % 2,2          % 7,3            -% 1,9                       - %  6,7            % 5,5

Brezilya                 % 1,4          % 6,3            -% 1,6                       - % 2,8             %7,25

Rusya                     % 2,1          % 7,0             % 0,2                         % 3,8             %8,25

Meksika                 % 3,2          % 3,6           - % 2,1                       - %1,1             %4,00

Hindistan               % 4,5          % 10,9          - %9,1                        -% 3,3             %7,50

Macaristan            -%2,7           % 2,8           - % 3,7                         % 2,7            % 5,00

Meksika                 %3,2            %3,6            -% 2,1                       - % 1,1            %4,00

Tabloda görüleceği üzere ilk bölümde ortalama enflasyon oranları % 1,5 ile % 2 arasında dalgalanıyor. Ayrıca ilk bölümdeki ülkelerin ya cari fazlası var yada enflasyonları % 1,5 - 2  arasında kalıyor. Bu tablodaki gelişmiş ülkelerin en büyük riski bütçe açıkları; ortalama % 7 - % 8 arasında bütçe açıkları var.

Bizim bulunduğumuz ikinci bölgede ise enflasyon ortalaması yüksek. Bir iki istisna hariç  ortalama enflasyon % 6 - % 7 arasında. Ayrıca cari açıkta da en yüksek Türkiye olmak koşulu ( % 6,7)  ile ortalama %3- %4 civarında rakamlar dolaşıyor. Bütçe açıklarında ise gelişen ülkeler oldukça muhafazakar. Hindistan haricinde bütçe açığı ortalaması % 3’ün altında.

Bu karşılaştırma bize şunu söylüyor: Aslında gelişmiş olan ülkeler borçluluk anlamında bize göre alarm veriyor. Gelişmiş ülkelerin borç stoğu oradaki faizlerin uzun süre % 0 - % 1’lerde kalmasına izin vermeyecektir. Ancak bizim ligimizde ciddi bir enflasyon problemi var. Hem de dünyada talebin en düşük olduğu noktada. Dolayısı ile Türkiye’de faiz yüksek; "% 5’in altına gelmelidir" demek kolay ama eylemin oluşması zor .