Fed Başkanı Ben S. Bernanke 22 Mayıs'ta yaptığı konuşmanın ardından 19 Haziran'da bir kez daha sahneye çıktı, global piyasalar için son derece kritik açıklamalar yaptı. Daha önce aylık 85 milyar $'lık tahvil alım programının azaltılabileceği yönünde sinyaller veren Bernanke bu sefer daha net ve kesin konuştu. 2014 Ocak ayında görevinden ayrılacak olan Bernanke'nin Haziran FOMC ( FED toplantısı) 'de "Veriler beklendiği gibi iyi gelmeye devam ederse bu yıl tahvil alım programını azaltıp, seneye de tamamen durdurabiliriz" demeci piyasaların karışmasına yol açtı.
Bernanke'nin çıkışı sürpriz mi?
Bence değil. Bundan 4 yıl önce ilk parasal genişleme opersasyonuna (QE1) imza atan arkasından bunu 3 kez daha tekrarlayan, FED'in bilançosunu 3 katına çıkartıp 3.5 trilyon $' a yükselten Bernanke'nin tekrarladığı ifade hep aynıydı; ABD ekonomisi kendi ayakları üzerinde durana kadar parasal genişleme devam edecek. Dolayısı ile bu noktada belki, aşağıda sıraldığımız ABD ekonomisine ait bir kaç veriye göz atmamızda faydalı olabilir.
OCAK 2013 HAZİRAN 2013
Tarım Dışı İstihdam 148,000 175,000
İşsizlik %7,9 % 7,6
Yeni Konut Satış 400,000 454,000
Michigan Güven Endeksi 73 83
Bu verileri uzatabiliriz. Ancak genel olarak rakamların bize söylediği ABD ekonomisinde, dünyanın geri kalanından farklı olarak, son 6 ayda bir toparlanmanın olduğu aşikar. Bu toparlanma kimilerine göre yeterli değil. Bazı yorumcular dünyanın geri kalanının zayıfladığı durumda ABD ekonomisinin toparlanmasının kısa süreli olacağını düşünüyor. Ancak FED Başkanı Bernanke bu resmi (böyle devam etmesi durumunda) tahvil alım programını azaltmak için yeterli olduğunu düşünüyor.
Peki bundan sonra ne olacak?
Mayıs 22'den bu yana neler olduğu göz önünde tutulacak olursa, bundan sonra da neler olabileceği konusunda daha net bir yorum yapabiliriz. Dünkü FED açıklamaları öncesinde global piyasalarda ortaya çıkan şöyle bir durum vardı; eğer FED muslukları kapatacak olursa son bir kaç yıldır çok para akan ülke, ürün, varlık sınıflarında bir miktar para çıkar. Nitekim son 1 ayda gelişen ülke kurları, gelişen ülke tahvilleri, altın dahil emtia ürünleri, global tahvil ve bono piyasasına sert satışlar geldi. Demek ki piyasanın gözünde "muslukların kapatılması durumunda" en kırılgan ürün grupları bunlar. Peki hangi varlıklar geçen ayı daha az kayıpla atlattı ? Burada da başta ABD hisse senetleri olmak üzere, gelişmiş ülke hisseleri, EURO, GBP, CHF gibi birçok gelişmiş ülke kuru öne çıkıyor.
Yukarıdaki analizi yaptıktan sonra "Bundan sonra ne olacak?" sorusuna daha net cevap verebiliriz. Bir süre (panik satışların devam edeceği süre ) geçen 1 ay ne oldu ise aynı trendin devam edeceğini düşünebiliriz. Yani FED'e ve parasal genişlemeye duyarlı olan varlıklarda satışın devam etmesi sürpriz olmayacaktır. Bu süreçte piyasanın "çürük elma" ayrımını yapabileceğini düşünmüyorum. Trader'ların portföyünde bulunan varlıklara bir göz attıktan sonra biraz da panik havasında riskli gördüğü herşeyi azaltmak isteyecektir. Malesef bu davranış da global piyasalarda volatilenin artmasına ve satışların sertleşmesine yol açacaktır.
Panik bitince ne olur?
Trader'ların portföylerini yeni duruma göre ayarlamasının ardından kalan yaz aylarında paniğin azalması ile işlem hacimlerinin azaldığı daha sakin günler bekliyorum. Bu süreçte hasar tespit çalışmaları yapılacaktır. Bazı ürün gruplarının fazla satış yediği, bazı ürün gruplarında ise hala risk olduğu analizi (çürük elma) yapılacaktır. Tabii Mayıs- Haziran paniği sırasında trader'ların satışları sırasında muhtemel yazılmış olan zararların yıl bitmeden nasıl telafi edileceği hesapları yapılacaktır. Ve son olarak FED'in Eylül ayı toplantısında ne söyleyeceği tahmin edilmeye çalışılacaktır.
İşte bu analizlerin sonunda sonbaharda yeni bir umut ve yeni beklentilerle piyasaların tekrar şenlendiğini görebiliriz.
Ancak,
Burada çuvala sığmayan bir mızrak durumu var. FED ben artık yokum diyor. Bu reste kim nasıl karşılık verecek? Piyasa bu karşılıklara nasıl davranacak? Göreceğiz.
