Son 5 yıldr bu köşede yazıyorum. Defalarca "BRIC ülkeleri" deyimini kullanmışımdır. BloombergHT ekranlarında BRIC ülkeleri mucidi olan zamanın Goldman Sachs bas ekonomisti olan Jim O'Neill ile röportaj yapmışlığım dahi vardır. Röportaj sırasında kendisine " BRIC kavramının hala arkasında mısınız?" diye sorduğumda, gülümseyerek "Onlar artık olgunlaştı, yeni ülkeler devreye giriyor" demişti. Nereden nereye? Jim O"Neill'in 2006 yılında Brezilya, Hindistan, Ruysa ve Çin'den oluşan 4 ülkenin baş harflerinden oluşturduğu ve adını BRIC koyduğu fon, tam 11 sene sonra Goldman Sachs tarafından kapatıldı.
Bir dönemler şahindi!
Jim O'Neill 2001 yılında BRIC ülkeleri diye ortaya attığı ve 5 sene sonra da Goldmans Sachs'ın bu ülke hisse senetlerine yatırım yapılan BRIC fonunu kurması gelişmeke olan ülkeler için bir nevi milattır.
2006 yılında 100 milyon dolarlık bir büyüklüğe sahip olan BRIC fonu, 2010 yılında 840 milyon dolara kadar varlıklarını artırdı. Ancak son 5 yıl içinde fonun performası çok kötü oldu. Bahsi geçen ülkelerin ekonomilerinin durgunluğa girmesi, hatta bir kısmının ekonomik daralmaya girdiği bu dönemde BRIC fonunun yüzde 21 kaybetmesine yol açtı. Yatırımcıların bu kötü performans sonrası para çekmeleri neticesinde 2015 ortasında fonun büyüklüğü 100 milyon doların altına kadar geriledi.
BRIC neden şimdi kötü oldu?
Jim O'Neill 2001 yılında Brezilya, Rusya, Çin ve Hindistan'ı öne çıkartırken, bu 4 ülkenin gelecek 10-15 yılda dünya ekonomisinde çok ciddi bir pay alacağını düşünmüştü. Nitekim 2001- 2011 yılları arasında MSCI BRIC hisse fonu yüzde 300 değer kazandı. Aynı dönemde S&P endeksinin getirisi ise sadece yüzde 15 seviyesinde kaldı.
Son 4 yıl BRIC'in bitmesine neden oldu
Bütün hikaye son 4 yılda olup bitenlerden sonra değişti. Önce Rusya'nın düşen petrol fiyatları ile yüzde 4'e varan daralması, arkasından Brezilya'nın politik skandallar ve daralan ekonomisi ve nihayetinde Çin'in yüzde 6 büyümeye razı bir hale gelmesi BRIC fonunun bütün cazibesini kaybetmesine neden oldu. Bu 4 ülke hala dünya ekonomisinin yüzde 20'sini oluşturuyor olsa da, geleceğe dönük projeksiyonlar BRIC'in bu avantajını kaybedeceğini söylüyor.
Sonuç..
BRIC fonu gelişen ülkeler için şansın döndüğü noktaydı. Bu fonun ardından MIST gibi başka fonlar da devreye girdi. Yatırımcının gelişen ülkeler ile tanşması ve para yatırması bu sayede oldu.
Şimdi ne BRIC var, ne MIST.
Artık yatırımcı birbiri ile çok da alakası olmayan bazı ülkeleri gruplandırıp yatırım yapmak yerine gelişen ülkeler arasında seçici olacak. Kimin ticaret açığı yok? Hangi ülke diğerlerine göre daha faza büyüyor? Düşük enerji fiyatları hangi ülkeleri kırılgan yapar? Demokrasi ve hukuk hangi ülkelerde yerli yerinde? Bu ve buna benzer soruların cevapları yatırımcının gelişen ülkelerde ki bundan sonra izleyeceği rotayı belirleyecek.
