2008 yılından bugüne kadar yaşadığımız süreci şöyle bir hatırlalım: önce Lehman battı, arkasından dünya sigortacılık devi AIG battı. Sonra İngiltere'de RBS, Llyods gibi bankalar devlet tarafından kurtarılmak zorunda kaldı. Yetmedi Avrupa'da ülkeler kurtarıldı. Önce Yunanistan, arkasından İrlanda ve Portekiz. Şimdi de ABD'nin kredi görünümü negatife indirdi. Tarihinde ilk kez S&P ABD'nin AAA olan notunun 2 yıl içinde % 30 ihtimalle AA'ya inebileceği anlamına gelen hamleyi yaptı.
Bunların hepsini bir araya koyduğumuzda finansal kıyamete hızla yaklaştığımız şeklinde yorum yapmak bana yanlış gelmiyor. Bu zamana kadar 'risk free rate' denilen yani yatırım yapılırken en kötü ihtimalle ve en risksiz anlamında gösterge olarak kullanılan ABD Faizleri için S&P ilk uyarısını yaptı. Görünümün negatife çevrilmesi ve bir not kırılma ihtimalinin bulunması bundan sonra dünya piyasalarında risk free oranı için tariflerin değişebileceği anlamına gelecektir. Örneğin fiyatlamalarda 10 Yıllık ABD tahvili + risk primi şeklinde yapılan fiyatlamalarda referans olan 10 yıllık ABD tahvili artık belki de risk free olamayacak.
Diğer yandan haber çıktıktan hemen sonra ABD Hazinesinden gelen ilk açıklamaları hatırlayacak olursak, olayın vahametini daha net anlayabiliriz. ABD Hazinesi 'Bu karar ABD'nin dünya piyasalarındaki liderliğini yok saymaktadır' diyor. Meali; Petrolden altına, buğdaydan kakaoya kadar herşeyin fiyatının ABD Doları cinsinden fiyatlandığı bir noktada ABD Ülke notu için bu kararı vermek yangına benzin dökmeye benzer. Gerçekten de bundan sonrasında ABD dolarının rezerv para olma durumu ciddi bir şekilde sorgulanacaktır.
Dün haber geldikten sonraki ilk 2 saatte panik satışları her yerde gördük. Kapanışta ise ayrışma biraz daha netleşti. Hisse senetlerinde satış baskısı büyük oranda devam ederken ABD Tahvil faizlerinde, ABD Doların da kayıpların geri alındığını gördük. Yatırımcı bu kararın arkasından ABD'de politikacıların silkinip kendine geleceklerini ve gereken önlemleri alarak daha fazla itibar kaybına izin vermyecekleri senaryosunu satın alıyor. Tabii bu senaryo kur ve faiz için iyi ama büyük oranda harcamaların ve teşviklerin kesilmesi şeklinde olacağı için Hisse senetleri için negatif bir durum.
Bence piyasaların bu şoku atlatması kolay değil. ABD'nin sallanması ne Yunanistan'a benzer, ne de korkulan İspanya'ya. Önümüzdeki günlerde başta altın olmak üzere emtia fiyatlarını yakından takip etmek lazım.
