2008 yılı sonlarına doğru Lehman battıktan ve 2009 yılında Mart ayı gibi arka arkaya birçok banka kamulaştırıldıktan sonraki süreçte, dünya üzerindeki tüm önemli ekonomi aktörleri, var güçleri ile piyasaları desteklemeye başladı. Kimi vergileri düşürdü, kimi bankaların bilançolarındaki sıfır (0) ederi olan varlıklarını kamuya aktardı; kimi de faizleri hızla düşürerek mali sektörün çok hızla kâr etmesini sağlamaya çalıştı.
Yapılanlar birçok insan için etik değildi. Hatta yapılan destek ve teşviklerin aslında "finans sektörünün lobisi ile yaratılmış, kamunun kaynaklarının krizin baş aktörü olan mali sektöre transfer edilmesinden başka bir şey değildir" şeklinde gelen ağır eleştiriler de oldu.
2.5 yıl boyunca başta FED başkanı Bernanke olmak üzere diğer otoriteler bu eleştirileri cevaparken, hep aynı şeyi söyledi; Sabır!
Onlara göre önce finans sektörü yeniden güçlendirilecekti ki; sonra reel sektöre kaynak aktarılabilsin. Önce finans sektörü yeniden yapılandırılackti ki; bir daha böyke krizler çıkmasın. Önce bankalar kâr edecekti ki; sonra bunu kredi olarak dağıtabilsin.
Piyasalar 2.5 yıldır bu hikayeyi satın aldı. Sonuçta güçlenen mali piyasalar, dünyanın resesyona girmesini engelledi ve biz işsizliğin azaldığını, ekonomilerin büyüdüğünü görmeyi bekledik. Her defasında işler kötüye gittiğinde yine aynı hikayeler anlatıldı. Yani uzun üsredir Godot'yu * bekler gibi ekonomik toparlanma bekliyoruz. ( *Godot adında ne olduğu bilinmeyen bir kimseyi veya 'şeyi' beklemelerini konu alan tiyatro eseri).
2011 Haziran ayı itibari ile yatırımcı artık huzursuzlandı. Artık hikaye değil, somut veri görmek istiyor. Toparlanma trendleri değil ivmelenmiş ekonomik büyümeler görmek istiyor. Bu sebeple Dow Jones 5 haftadır düşüyor; ABD doları son 1 ayın en düşüne geriliyor. Sıfır faiz kazandırmasıan rağmen altın fiyatları rekor kırıyor. Yatırımcı ne 3.tur parasal genişleme ihtimalini fiyatlamak istiyor, ne de uzun vadede işlerin düzeleceği senaryolarını duymak.
Bu sebeptendir ki; yılın ikinci yarısı zor geçecek. Aynı sepetin içindeki çürüklerle sağlıklı yumurtalar artık farklı muamele görecek. Ekonomisi toparlanamayan, bütçesi ciddi açık veren, cari açık riski yüksek olan ülke/piyasalar ciddi şekilde cezalandırılacak. Çünkü piyasalar artık topyekûn bir ekonomik toparlanma hikayesini satın almayacak.
Bu grafik Bloomberg Terminal'in bir hizmetidir. Daha fazla bilgi için tıklayınız.
