Piyasalar için geçen hafta "gerçekten bitsin ve bir daha tekrarlanmasın" türünden geçen bir 5 gün oldu. Pazartesi yarım gün kadar süren olumlu hava, kalan 4.5 günde yerini, baskısını ve ivmesini her dakika artıran panik satışlara bıraktı. Gelişen ya da gelişmekte olan ülke ayrımı yapmaksızın, yatırımcılar riskli gördükleri varlıklardan çıktı. Bu grup içinde de öne çıkanlar hisse senetleri ve emtia endeksleri oldu.
Panik satışlarının arttığı, dolayısı ile şirket değerlemeleri ve rasyoların tamamen göz ardı edildiği bir dönemden geçiyoruz. Yatırımcının tek istediği 'belli kaygılar' ile belki de uzun süredir elinde bulundurduğu varlıkları satmak. Sattıktan sonra ne yapıyor derseniz? Ya nakitte kalıyor, ya tahvil, bono alıyor ya da altın ve gümüş gibi bir iki emtiayı katıyor portföyüne. Yani durgunluk fiyatlıyor, büyüme oranlarının düşüşünü fiyatlıyor ve hisseden çıkıp faize gidiyor.
Bunun üzerine, belki piyasanın bir süredir beklediği ama zamanlama olarak bundan daha kötüsü olamazdı dediği bir gelişme oldu ve S&P uzun süredir uyardığı ABD'nin notunu AAA'dan AA+'a çekti. Böylece 94 yıldan beri olmamış bir olay oldu ve dünyanın bir numaralı ülkesi artık AAA notuna sahip değil. İktisat derslerinde "risk free rate" olarak öğretilen ABD tahvilleri, artık üzerindeki AAA notunu taşımıyor.
İşte bu sabah olan fiyatlama bu ikincı şokun fiyatlaması. Panik satışlara devam ediyor piyasa. Herkesin kendine göre bir açıklaması var satışlar için. Kimi işler daha kötüye gidece diye satıyor, kimi yönettiği fonun kurallarına göre zararı belli bir rakama ulaştığı için satıyor, kimi de likidite/nakite dönüp müşterisine parasını ödemek için satıyor. Ama bir gerçek var ki; satışların büyük çoğunluğu panik ve seviye gözetmeyen cinsinden.
Panik satışlarının iki karakteristik özelliği vardır. Çok yıkıcı olur ve 'bundan aşağısı/yukarısı olmaz' denilen yerleri çok rahat geçer. Diğer yandan ikinci özelliği de değerlemeler göz ardı edildiği için panik bittiğinde çoğu zaman piyasa 'panik satış yapılan bölgeleri' hızlıca geri alır. Yani sabrı ve dayanmaz gücü olanlar için panik satışlar aslında iyi bir alım fırsatı bile olabilir.
