24 Haziran seçimlerine sayılı günler kala partiler seçim bildirgelerini yayımlamaya devam ediyor.
AK Parti’nin seçim beyannamesinde yer alan tarım sektörüne yönelik vaatleri geçen hafta sizlerle paylaşmıştık. (Henüz okumayanlar için linki yazının sonunda paylaşıyoruz)
Hafta sonu da Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) seçim bildirgesini açıkladı.
Tarım sektörünün yumuşak karnı diyebileceğimiz ithalat, desteklemeler ve tarımsal kredi borçlarına yönelik vaatler CHP’nin seçim bildirgesinde öne çıkan noktalar.
Yine ürün bazında her yıl tartışma konusu olan fındık, çay ve zeytinyağı gibi ürünlerin fiyatlarına yönelik düzenleme ve yapısal reform vaatleri ile izlenecek destekleme politikaları da öne çıkan diğer maddeler arasında yer alıyor.
Lafı fazla uzatmayalım…
CHP, “Bileşik Büyüme için Sektörel Öncelikler” başlığı altında ‘Tarım’ sektörüne yönelik şu vaatlerde bulunuyor:
*** Türkiye’yi tarımda ithalatçı olmaktan çıkarıp, ihracatçı haline getireceğiz.
*** Tarım Kanunu’nun 21. Maddesi’ni uygulayacağız. GSYH’nin yüzde 1’i kadar vereceğimiz tarım desteklerini iki katına çıkaracağız.
*** Tarımsal üretimde kullanılan tohum, gübre ve tarım ilacı gibi girdilerin vergilerini düşürerek, maliyetleri aşağıya çekeceğiz.
*** Parçalı tarım arazilerinin tarım sigortası sorununu çözeceğiz.
*** Çiftçilerimizin tarımsal kredi borçlarının faizlerinin tamamını sileceğiz.
*** Türkiye’deki tüm tarımsal ve hayvansal üretimi kayıt altına alan, Üretici Kayıt Sistemi’ni oluşturacağız. Sisteme kayıtlı üreticilerin SGK primlerinin tamamının devlet tarafından karşılanmasını sağlayacağız.
*** Tüm ürünleri, üretim araçlarını ve hayvanları, sisteme kayıt edildikleri anda primleri devlet tarafından karşılanacak şekilde, tarım sigortası kapsamına dahil edeceğiz.
*** Çiftçilere verilen desteklerden dosya parası, genel giderler vb. adı altındaki kesintilerin tamamını kaldıracağız.
*** Tarımsal destekleri çiftçinin girdi maliyetlerini hesaplayarak ve üzerine çiftçinin karını ekleyerek belirleyecek ve bir yıl önceden açıklayacağız. Destek tutarlarını en az enflasyon oranı kadar artıracağız.
*** Tüm tarımsal KİT’lerin özelleştirme süreçlerini durduracağız.
*** Şeker fabrikalarının özelleştirme ihalelerini iptal edeceğiz.
*** Pancar Üreticileri Kooperatifleri ve işçi sendikalarını fabrikalara ortak ederek yönetime dahil edeceğiz.
*** Şeker pancarı üretimini artıracağız. Gıda fazlası şekeri, akaryakıtla harmanlanacak biyoetanole dönüştürerek, enerji ithalatını azaltacağız. Biyoyakıtları ÖTV ve KDV’den muaf tutacağız.
*** Nişasta bazlı şeker (NBŞ) üretimini sınırlayacak, yerli pancar şekerini destekleyeceğiz. NBŞ kaçakçılığını ağır şekilde cezalandıracağız.
*** Her köylüye evinin, ahırının, garajının çatısına ya da bahçesine en az 10 kW gücünde güneş paneli kurabileceği ekipman ve teknik yardımı 10 yıl vadeli ve sıfır faizli kredi ile sağlayacağız.
*** Sulama birliklerine ve su şebekesi pompalama gereksinimi olan köylere sıfır faizli 10 yıl vadeli kredi temin ederek, enerji ihtiyaçlarını güneşten karşılamalarını sağlayacağız.
*** Köylerde ve tarımsal sulamada su kullanımına destek sağlayacak; şebeke, sondaj ve boru maliyetlerini merkezi bütçeden karşılayacağız.
*** Tarım ve hayvancılığa yönelik her türlü teknik ve danışmanlık desteğini, kooperatifler aracılığıyla ve bölge üniversiteleri ile eşgüdüm halinde vereceğiz. Bu kapsamda en az 40 bin ziraat mühendisi, veteriner ve tekniker istihdamı sağlayacağız.
*** Kuracağımız Arazi Edindirme Ofisi ile arazi toplulaştırma faaliyetlerini 5 yıl içinde tamamlayacağız.
*** Mera Yönetim Birlikleri’ni etkinleştirecek, ıslah edeceğimiz meraların amaç dışı kullanımına izin vermeyeceğiz. Meraların köyün ortak malı olarak kalmasını sağlayacağız.
*** Yerel tohumlarımızı geliştirecek ve biyoçeşitlilik koruyacak gen bankaları, laboratuvarlar ve üretim istasyonları kuracağız.
*** Yerli sanayicilerin ve tütün üretici kooperatiflerinin, tütün mamulleri üretmelerini engelleyen kapasite sınırlamasını düşüreceğiz.
*** Tütün üreticilerinin kooperatif çatısı altında örgütlenmelerini destekleyecek, tütün ithal eden Türkiye’yi yeniden tütün ihraç eden bir ülke haline getireceğiz.
*** Üzüm üreticilerinin kooperatifler ve kuracakları sosyal işletmelerle, sirke ve alkollü içki üretebilmelerini sağlayacak kapasite düzenlemelerini hayata geçireceğiz.
*** “Fındık Borsası”nı Karadeniz’de kuracağız.
*** FİSKOBİRLİK’i piyasayı üretici lehine düzenleyen özerk bir yapıya kavuşturacağız. FİSKOBİRLİK’i dünyanın en büyük doğrudan fındık ihracatçısı ve çikolata üretiminde bir dünya markası haline getireceğiz.
*** 2018 yılı fındık alım fiyatını en az 15 TL olarak belirleyeceğiz.
*** Rekoltedeki dalgalanmaya karşı üreticinin gelirini garanti altına alacak bir taban fiyat uygulaması geliştireceğiz.
*** Çay-Kur’un ihtiyaç duyduğu finansmanı bütçeden sağlayacak, Çay-Kur’u kesinlikle özelleştirmeyeceğiz. Çay-Kur’u kademeli olarak üretici kooperatiflerine devredeceğiz.
*** Çay alım kotasını kaldıracağız. Çay-Kur’un üreticinin bütün çayını almasını sağlayacağız.
*** Zeytinlikleri koruyacağız. Zeytinyağı üretimi ve tüketimini yaygınlaştıracağız.
*** Zeytinyağına litre başına 1,5 TL ve sofralık zeytine kilo başına 1 TL destekleme primi vereceğiz. Destekleme primlerini, enflasyon oranında her yıl artıracağız.
*** Tekstil tezgahlarımızda çiftçimizin yerli tohumlardan ürettiği pamuğun işlenerek ihraç edilmesini sağlayacağız.
*** Pamuk destekleme primini 5 yıllık dönemler için açıklayacak ve üretim maliyeti ile dünya fiyatlarını dikkate alarak güncelleyeceğiz.
*** Ayçiçeği ve mısır başta olmak üzere, yağlı tohumların üretimine yönelik orta ve uzun vadeli politikalarla üreticiyi destekleyeceğiz.
*** Girdi maliyetlerini düşürerek, ithalat bağımlılığını sona erdireceğiz.
*** Tarım Borsaları’nda küçük üreticinin işlem yapabilmesini kolaylaştıracağız.
“Hayvansal Üretim” başlığı altındaki vaatler ise şöyle:
*** Bütün kırsalda hayvan varlığını artırmak için küçük ve orta ölçekli işletmelerin yaygınlaşmasını sağlayacak, kooperatifleşmeyi desteklerle özendireceğiz.
*** Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin talepleri doğrultusunda, büyükbaş ve küçükbaş hayvanların karkas sınıflandırılması sistemini hayata geçireceğiz.
*** Okul sütü programını yeniden tasarlayarak, kamu alımlarını sektörü desteklemek üzere kullanacağız.
“Tarım Dayalı Sanayi” başlığı altında şu vaatlere yer verilmiş:
*** Artan organik gıda talebini, gıda sektörümüz için istihdam ve büyüme fırsatına çevireceğiz.
*** Açık deniz balıkçılığını ve dondurulmuş ürünleri teşvik edeceğiz.
*** Su ürünleri sektöründe sürdürülebilir avcılığı sağlayan, tatlı su balıkçılığını destekleyen tedbirler alacağız.
*** Dondurulmuş gıda sektöründe atıl kapasitenin kullanılmasına dönük eşgüdümü artıracağız. Kış ve bahar aylarında üretilen ürünlerin işlenmesini sağlayacağız.
*** Alternatif yağlı tohum ekimini özendirerek ve tağşişi önleyerek, bitkisel yağ sektörünün büyümesine katkı sunacağız.
*** Yem sanayini tamamen yerli ürün ve ham madde işler hale getireceğiz.
*** Buğdayı kayıt altına alacağız. Un ve unlu mamuller sektöründeki fiyat dalgalanmalarının önüne geçeceğiz.
*** Kağıt sektöründe selüloz üretiminde kenevir gibi alternatif yerli hammaddelerin kullanımını teşvik edeceğiz.
*** GDO’suz Türk Pamuğu’nun tanınmasını sağlayacağız.
Seçin bildirgesinde “Mevsimlik Tarım İşçileri” bölümünde ise şu vaatler öne çıkıyor:
*** Mevsimlik tarım işçilerinin tamamının İŞ-KUR tarafından kayıt altına alınmasını ve sosyal güvenceye kavuşmasını sağlayacağız.
*** Mevsimlik tarım işçilerini, Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamına alacağız.
*** Aynı işi yapan mevsimlik tarım işçileri arasındaki ücret farklılıklarını gidereceğiz.
*** Mevsimlik tarım işçilerinin ulaşım, barınma ve güvenlik koşullarını iyileştireceğiz. Sağlık hizmetlerine erişimini güvence altına alacağız.
*** Tarım aracılarının meslek odaları tarafından denetlemesini sağlayacağız.
Diğer partilerin de seçim beyannamelerinin “tarım ve gıda” başlığı altındaki maddelerini sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
İrfan Donat
Bloomberg HT Tarım Editörü
idonat@bloomberght.com
