Kanada, Japonya, İsviçre, İsveç, Avrupa, İngiltere ve Amerika merkez bankaları, Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) ile beraber çalışarak dijital merkezi paralarla ilgili üç adet rapor hazırladı.

Parasal sistemde merkez bankası paralarının merkezi rolününün, paraya olan güven ve kamu refahı için çıpa görevi gördüğünü belirten 7 merkez bankası, hızla değişen sistemle birlikte gelecekte kamu politikası hedeflerine ulaşmak için ne yapabilecekleri üzerinde çalıştıklarını söyledi.

Raporda, 7 merkez bankasının belirlediği temel prensiplerle uyumlu bir dijital merkezi para biriminin (CBDC), finansal istikrarın sağlanması amacıyla gelecekte merkez bankaları için önemli bir enstrüman olabileceği vurgulanırken, para ve ödeme sistemlerinin hızlı bir şekilde gelişmesiyle merkez bankalarının CBDC planlarının da değişeceği ve CBDC çıkarılmasının bir egemenlik kararı olduğu belirtildi.

Dijital merkezi para birimleriyle ilgili uluslararası iş birliğinin sınır ötesi ödemelerin geliştirilmesi için yol açacağını vurgulayan merkez bankaları, CBDC’lerin bankalar arası havalelerin ötesinde kamusal politikalar üzerinde de ciddi etkileri olacağını söyledi.

Merkez bankaları, etkili bir dijital merkezi para birimi sisteminin hem özel hem de kamu aktörlerinin karşılıklı çalışmasıyla mümkün olabileceğinin altını çizdi.

Kamu ve özel sektör aktörlerinin işbirliğinin CBDC’lerin gelecekteki kullanım ve gelişmelerine de yardımcı olacağını belirten 7 merkez bankası, dijital merkezi para birimlerinin benimsenmesinin kullanıcıların ve ticaretle uğraşanların kullanımı kabul etmesiyle mümkün olduğunu dile getirdi.

CBDC'lere aniden geçilmesi finansal istikrarı riske atabilir

Finansal sistemin dinamik olduğunu ve birçok yapısal değişikliğin üstesinden gelmeyi başardığını belirten merkez bankaları, özel sektördeki gelişmelerin de mevduat ikame riskleri yaratabileceğini ve CBDC’lerin kullanıma sunulmasıyla beraber bankalar ve finansal kuruluşlar için yenilikçi fırsatlar oluşabileceğini belirtti. Merkez bankaları, CBDC için geçiş sürecinde bu risklerle nasıl mücadele edileceği üzerinde çalışılması gerektiğini söyledi.

Dijital merkezi paraların banka mevduatlarına etkisinin sınırlı olacağını belirten merkez bankaları, CBDC’lere aniden geçilmesinin finansal istikrarı riske atabileceğini söyledi.

7 merkez bankasının oluşturduğu çalışma grubunun politika ve teknik analizlere devam edeceği vurgulanırken grup üyeleri arasındaki diyalog ve işbirliğinin geliştireceği de belirtildi.

Dijital Merkezi Para İdare Grubunun Eş Başkanlığını BIS’ten Benoit Coeuré ve İngiltere Merkez Bankası’ndan Sör Jon Cunliffe yürütüyor.

İdare grubunun üyeleri ise Kanada Merkez Bankası’ndan Timothy Lane, Avrupa Merkez Bankası’ndan Fabio Panetta, Japonya Merkez Bankası’ndan Shinichi Uchida, İsveç Merkez Bankası’ndan Cecilia Skingsley, İsviçre Merkez Bankası’ndan Fritz Zurbrügg, Fed’den Lael Brainard ve BIS’ten Hyun Song Shin.

4 merkez bankasından dijital para denemesi

Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), Avustralya, Malezya, Singapur ve Güney Afrika merkez bankaları arasında merkezi dijital para (CBDC) kullanımını geçen hafta test etmişti.

Dunbar Projesi olarak adlandırılan çalışmayla birlikte dijital fiat para cinsinden uluslararası ödemeleri yapılması için ortak bir platform geliştirilmesi hedefleniyor. BIS’in açıklamasına göre sistem merkezi dijital para birimleri arasında doğrudan aktarım yapılmasına olanak sağlayarak maliyet ve harcanan süreyi düşürecek.

BIS İnovasyon Merkezi Singapur Genel Müdürü Andrew McCormack, projeyle ilgili yaptığı açıklamada “Çoklu CBDC’ler üzerindeki çalışmalarız bir sonraki aşama için zemin oluşturuyor ve küresel ödeme bağlanılarını kuruyor. “ demişti.

TCMB dijital lira için platform oluşturdu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, dijital lira denemeleri ve geliştirme süreci için ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK-BİLGEM ile mutabakat zaptı imzaladığını duyurmuştu.

Projeye ilişkin stratejik ve kritik teknolojilerin ön uygulama testlerinin yapılacağı birinci faz bulguları ışığında, platformun yeni katılımlarla genişletilmesinin planlandığını vurgulayan TCMB, "Birinci faz pilot uygulama çalışmaları kapsamında TCMB nezdinde prototip “Dijital Türk Lirası Ağı” tesis edilerek teknoloji paydaşları ile dar kapsamlı ve kapalı devre pilot uygulama testleri gerçekleştirilecektir." dedi.

Elde edilen sonuçlar doğrultusunda daha yaygın ve geniş katılımlı pilot testlerin gerçekleştirileceğini ve ileri aşama fazlara geçileceğinin altını çizen TCMB, blokzincir teknolojisi, dağıtık yapıların ödeme sistemlerinde kullanımı, anlık ödeme sistemleri ile entegrasyon gibi başlıklarda testlerin yapılacağını söyledi.

— Bloomberg HT (@BloombergHT) September 15, 2021

TCMB, dijital Türk lirasının tedavülüne yönelik nihai bir karar bulunmadığını, tüm çalışmaların deneysel AR-GE faaliyetleri ilkelerince yürütüleceğini ifade etti.

Ekonomi reform takvimine göre dijital liranın hukuki altyapısı sene sonunda hazır olacak

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın Mart ayında açıkladığı ekonomi reform takvimine göre, dijital liranın hukuki altyapısının oluşturulması ve dijital bankacılık lisanslamalarına imkan tanıyan düzenlemenin yürürlüğe girmesi hedefleri 31 Aralık 2021’e kadar tamamlanacak.

TCMB Başkanı Kavcıoğlu ise Temmuz ayındaki enflasyon raporunda dijital paralarla ilgili çalışmaların yoğunlukla devam ettiğini belirtmiş ve “Eylül ayı gibi pilot uygulamaya başlayacağız” demişti. Merkez Bankası, Nisan ayında duyurduğu yeni düzenlemeyle kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasını yasaklamıştı.