Geçen yılın tümünde Türkiye ekonomisi yüzde 8.7 büyümüştü. Bu yılın başından itibaren ekonomik büyüme hızla yavaşladı. Geçen yılın aynı dönemine göre, ilk üç ayda büyüme 3.3'e, ikinci üç ayda yüzde 2.9'a geriledi. İthalat verileri yılın üçüncü üç ayında büyümenin yüzde 2'nin de altına gelmiş olabileceğini gösteriyor.
Yatırım ve tüketim malları ithalatındaki düşüşler yılın üçüncü üç ayında da devam etti. Yatırım malları ithalatı hızlanarak düşüyor. Tüketim malları ithalatı düşüyor, ama yavaşlayarak. Üçüncü üç ayda ara malları ithalatındaki düşüş de hızlandı.

İHRACAT-İTHALAT DENGESİ
Grafikte 12 aylık dolar bazındaki ithalatın alt kalemlerindeki yüzde değişmeler gösteriliyor. Geçen yılın üçüncü üç ayında ithalatın tüm alt kalemlerindeki artış azami düzeylerine gelmişti. Yatırım malları ithalatındaki artış yüzde 50'ye dayanmış, ara malları ithalatındaki artış yüzde 40'ın biraz altında olurken, tüketim malları ithalatı yüzde 30'a dayanmıştı.
Geçen yılın üçüncü üç ayından sonra dolar bazındaki ithalatın tüm alt kalemlerindeki yıllık büyüme düşmeye başladı. Bu yılın eylül ayı itibarıyla toplam ithalat dolar bazında yıllık yüzde 0.4 azaldı. İmalat sanayii ürünleri ithalatı miktar endeksindeki aynı bazdaki değişme ağustos ayı itibarıyla eksi yüzde 0.7 oldu. Bu dönemde, dolar bazında yatırım malları ithalatındaki düşüş yüzde 10'a yaklaşırken, tüketim malları ithalatı yüzde 12'ye yakın azaldı, ara malları ithalatı yüzde 3.5 arttı.

İç talep daralması ekonomik büyüme üzerinde olumsuz rolünü oynamaya devam ediyor. İhracat ise artış eğilimini sürdürüyor. Yılın üçüncü üç ayında ihracat yüzde 14.3 arttı. Yalnız eylül ayında ihracat artışı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21 oldu. Altın ihracatını dışarıda bıraksak dahi, bu yıl gerçekleştirilen toplam ihracat artışını küçümsemek mümkün değil. Sanayi üretiminin iç talep daralmasına rağmen belli bir artış eğilimi göstermesinin önemli nedenlerinden biri ihracat artışı. Aynı paralelde, ara malları ithalatındaki düşüşün gecikmeli gerçekleşmesinin önemli nedenlerinden biri de ihracat artışı. Kısacası, bu yıl ithalatın daha hızlı düşmemesinin önemli nedenlerinden biri ihracat artışı oldu.

İÇ-DIŞ TALEP DENGESİ
İlk yarıda olduğu gibi, yılın üçüncü üç ayında da iç talep toplam ekonomik büyümeye olumsuz katkı yaparken, net dış talebin olumlu katkısı devam etmiş görünüyor. Daha önceki üç aylarla karşılaştırıldığında, iç talep daralmasının büyüme üzerindeki olumsuz katkısı artarken, net dış talep büyümesinin olumlu katkısı göreli olarak azalmış olabilir. Dolayısıyla, yılın üçüncü üç ayında önceki üç aylara göre daha düşük bir büyüme gerçekleşmiş görünüyor.
Ekonomik büyüme konusunda son üç ay için de fazla iyimser olmak mümkün değil. Dolaylı vergilerdeki artışlar ve kamu sektörünün yönlendirdiği fiyatlardaki artışlar iç talep üzerinde ek olumsuzluklar yaratabilecek nitelikte. Yılın son üç ayında gerek tüketim gerekse yatırım harcamalarındaki reel düşüşlerin hızlanması şaşırtıcı olmaz.