Kasım ayı enflasyonu beklentilerin oldukça altında gerçekleşti. Beklentiler yüzde 1'e yakındı. Gerçekleşme yüzde 0.4 oldu. Anlaşılan o ki, fiyatları mevsimsellik gösteren ürünler olmasa enflasyon kasım ayında sıfıra yakın çıkacaktı. Buna karşılık, gıda fiyatlarının düşüyor olması enflasyonun daha yüksek çıkmasını engelledi.
Mevsimsel ürünleri dışarıda bırakan tüketici fiyatlarındaki artış, kasım ayında yüzde 0.08 oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunu dışarıda bırakan tüketici fiyatlarındaki endeks ise yüzde 0.56 arttı. Merkez Bankası'nın para politikasının etki alanında olduğunu düşündüğü fiyatlardaki artış ise kasım ayında yüzde 0.9 civarında (H endeksi yüzde 0.92, I endeksi yüzde 0.88) gerçekleşti.
Özetlersek, kasım ayında ortalama enflasyon düşük gerçekleşti. Ama, aylık enflasyondaki düşüklük önümüzdeki aylarda sürdürülemeyebilir. Yine de, 2012 yılı sonunda yıllık enflasyonun yüzde 7'nin altında gerçekleşeceği artık kesinleşti gibi.

DÜŞÜK AMA ÇOK DEĞİL
Kasım ayına yönelik enflasyon verileri ilginç bazı gelişmeleri içeriyor. Gıda fiyatlarının enflasyona olumlu katkısı çok açık. Kasım ayında işlenmemiş gıda hariç tüketici fiyatlarındaki ortalama artış yüzde 0.64. Bu düzey uzun dönemli yıllık enflasyon ile çok tutarlı. İşlenmemiş gıda ve enerji fiyatlarını dışarıda bırakan tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 0.84 oldu. Bu düzey uzun dönemli yıllık enflasyon düzeyinin oldukça üzerinde. Devletin yönettiği ya da yönlendirdiği mal fiyatları ile gıdayı dışarıda bırakan tüketici fiyatlarındaki aylık artış kasım ayında yüzde 0.97 oldu. Her açıdan bu düzeydeki bir enflasyon çok yüksek.
Kasım ayı itibarıyla yıllık enflasyon yüzde 6.4'e geriledi. Grafikten de görüldüğü gibi, kasım ayı itibarıyla uzun dönemli enflasyon eğiliminin altına gelen bir yıllık enflasyon söz konusu.

UZUN DÖNEMLİ EĞİLİM
2004 yılından bu yana gerçekleşen yıllık enflasyon üzerinden çizilen bir doğru uzun dönemli eğilim olarak kabul edilirse, 2004 yılının başında yüzde 9'un çok az üzerinde olan yıllık enflasyon eğilimi bu yılın kasım ayı itibarıyla yüzde 8'in biraz altına gelmiş durumda. Son sekiz yılda enflasyonda alınan yol çok fazla değil. Dolayısıyla, ileriye dönük enflasyon beklentilerinin göreli olarak katılığı, aslında gerçekleşen enflasyonun katılığından kaynaklanıyor.
Önümüzdeki dönemde yıllık enflasyonun uzun dönemli eğilimin altında kalıp kalmayacağı birçok gelişmeye bağlı. Gıda ve enerji fiyatlarındaki gelişmeler ortalama tüketici fiyatlarındaki değişmeyi doğrudan etkileyecek. Örneğin, gıda fiyatları bu yıl ortalama enflasyonu olumlu etkilerken, enerji fiyatları yıllık enflasyonun daha yüksek çıkmasına neden oldu. Son on iki ayda ortalama enflasyon yüzde 6.4 olmuşken, gıda ve alkolsüz içecekleri dışarıda bırakan tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 7.2 oldu. Aynı dönemde enerji fiyatlarını dışarıda bırakan tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 5'in altında kaldı.
Para politikası yüzde 5 civarında bir yıllık enflasyona göre kendini konumlasa da, önümüzdeki dönemde işlenmemiş gıda ve enerji fiyatlarında meydana gelebilecek artışlarla devletin çeşitli maddelerde dolaylı vergileri artırması enflasyon görünümünü bozabilecek.