Advertisement

Eylül tüketici yüzde Beklentilerin kaldı. yanılma büyük ölçüde döviz kurlarından enflasyona geçişin yavaşlayacağı varsayımından kaynaklandı. Veriler geçişin devam ettiğini gösteriyor.
Eylül ayı itibarıyla yıllık enflasyon yüzde 7.9 oldu. İlk dokuz aylık enflasyon ise yüzde 5'e geldi. Yani, önümüzdeki üç ayda enflasyon sıfır olursa, bu yıl sonu için hedeflenen enflasyon tutturulmuş olacak. Hedefe ilk dokuz ayda ulaşmış olduk. Veriler yıl sonu enflasyonunun yüzde 7'nin üzerinde olacağını gösteriyor.

YILLIK ENFLASYONDA DÜŞÜŞ
Gıda ve enerji fiyatlarındaki gelişmeler, enflasyon rakamlarını olumlu yönde etkiliyor. Enerji hariç tüketici fiyatlarındaki artış eylül ayında yüzde 0.66 oldu, ortalama tüketici fiyatlarının altında kaldı. İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki artış da aylık ortalama tüketici fiyatları artışının altında, yüzde 0.5 civarında geçekleşti.
Gıda ve enerji fiyatlarının enflasyon üzerindeki olumlu katkıları önümüzdeki aylarda da devam edebilir. Geçen yılki ekim ayı enflasyonunda (yüzde 1.96) elektrik ve doğalgaz fiyatlarına yapılan zamlar vardı. Bu yıl bu yönde bir şok yaşanmadığı takdirde, önümüzdeki ayda da aylık enflasyon bir önceki yılın aynı ayına göre düşük çıkacaktır. Dolayısıyla, yıllık enflasyonda gelecek ay da bir düşüş bekleyebiliriz.
Ekim ayından itibaren giyim ve ayakkabı alt grubunda 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 mevsimsel fiyat artışları gözlenmeye başlanacak. Mevsimselliğin ne denli güçlü olacağını kestirmek zor. Ekim ayı enflasyonu eylül ayı enflasyonunun biraz daha üzerinde olabilir.

HEDEF VE GELİŞMELER
Grafikte on iki aylık ortalama tüketici fiyatlarındaki yıllık artışların 2005 yılının başından bu yana aylık gelişmeleri gösteriliyor. görülmüş: 2010 yılının başı ve 2011 yılının sonbaharı. Onun dışında yıllık ortalama enflasyonun çift haneli olduğu dönemler olmuş: 2007 yılının ilkbahar ayları ve 2009 yılının kışı. Bu dönemler de döviz kurlarının fırladığının ve dolaylı vergi oranlarının artırıldığının sonrasına rastlıyor.
2005-2013 yılları arasındaki gelişmeler oldukça uzun bir dönemdeki temel eğilimi gösteriyor. Bazı aylar yıllık enflasyon yüzde 5'in altına geldiyse de, nedeni ne olursa olsun, uzun dönemde yıllık enflasyonu ortalama yüzde 6'nın altına çekmeyi başaramamışız. O takdirde, enflasyon hedefini yüzde 5'te tutmak ne kadar anlamlı? Ekonomik birimleri kandıramadığımız çok açık. Yüzde 5'in üzeri, hedefin ciddiyetini sorgulatır deniyorsa, yüzde 5'in de ciddiyeti pek kalmadı. Çünkü, bu hedefi tespit edenler de bu düzeyi pek ciddiye almıyor. Ciddiye alsalar, farklı bir yaklaşım sergilerler.
Türkiye'de enflasyon her zaman diğer makro ekonomik hedeflere kurban ediliyor. Bu kısırdöngüden kurtulamadığımız sürece, aylık enflasyonun indi-çıktı analizini yaparız, enflasyonun hedefe ne kadar yaklaşıp hedeften ne kadar uzaklaştığının hesabını tutarız, ama enflasyon hedefi politikası uyguladığımızı kimseye anlatamayız.