Advertisement

Farklı ülkeler ekonomik büyüme rakamını farklı hesaplara dayandırıyorlar. Ayrıntıya dikkat edilmediği takdirde, ülkelerin göreli büyüme performansları karşılaştırılırken Almalarla armutlar birbirine karıştırılabiliyor.
Amerika'nın büyüme rakamı: Mevsimsellikten arındırılmış son dört çeyrekteki toplam milli gelirin bir önceki çeyrek itibarıyla son dört çeyreğin toplam milli gelirine göre yüzde değişmesinin dördüncü kuvveti alınarak (yıllıklandırılarak) hesaplanıyor. Dolayısıyla, Amerika'da tek bir çeyrekte üretilen milli gelirin ne olduğu kamuoyu ile paylaşılmıyor.
Avrupa Birliği (AB): Tek bir çeyrekte üretilen milli gelirin hem bir önceki yılın aynı döneminde üretilen milli gelire göre yüzde değişmesi yayınlanıyor. Aynı zamanda, mevsimsellikten arındırılmış tek bir çeyrekte üretilen milli gelirin bir önceki çeyrekte üretilen milli gelire göre yüzde değişmesi de veriliyor. Ama, haber olan genellikle bir önceki çeyreğe göre olan büyüme rakamı.
Bizde ise genellikle haber değeri taşıyan büyüme rakamı tek bir çeyrekte üretilen milli gelirin bir önceki yılın aynı döneminde üretilen milli gelire göre yüzde değişmesidir.

KÜÇÜLMEYE DEVAM
Geçenlerde AB ülkelerinin ekonomik büyüme rakamları açıklandı. Haber, Euro Bölgesi ekonomilerinin bu yılın üçüncü çeyreğinde ortalama yüzde 0.1 büyüdüğü şeklindeydi. Bu rakam mevsimsellikten arındırılmış milli gelirin bir önceki çeyrekte üretilen milli gelire göre yüzde değişmesini yansıtıyor. Halbuki, bizim alışık olduğumuz şekildeki büyüme rakamı eksi yüzde 0.4. Yani, geçen yılın aynı dönemine göre, Euro Bölgesi'ndeki ekonomiler bu yılın üçüncü çeyreğinde reel olarak yüzde 0.4 küçülmüşler. Mevsimsellikten arındırıldığında, bir önceki üç aya göre ise yüzde 0.1 büyümüşler. Bu rakamlara bakarak Euro Bölgesi'nin resesyondan çıktığını pek iddia edemeyiz. Çünkü, "resesyon" teriminin genelde kabul görmüş tanımı ekonominin reel olarak birden fazla üç aylık dönemler itibarıyla bir önceki yıla göre küçülmesidir.
Bir önceki yılın aynı dönemleriyle karşılaştırıldığında, Euro Bölgesi'nin ekonomik küçülmesi giderek yavaşlıyor. Geçen yılın son çeyreğinde yüzde 1 küçülmüşlerdi. Küçülme birinci çeyrekte yüzde 1.2'ye çıktıktan sonra, ikinci çeyrekte yüzde 0.6, üçüncü çeyrekte yüzde 0.4 oldu. Ekonomilerdeki küçülme yavaşlıyor, ama genelde küçülmeye devam ediyor.
Ekonomik küçülmenin en derin olduğu ülkeler genelde kriz ülkeleri. Kuzey ülkelerinin de çok başarılı olduğu söylenemez. Örneğin, yılın üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre, Çek Cumhuriyeti yüzde 1.6, İspanya yüzde 1.2, İtalya yüzde 1.9, Hollanda yüzde 0.8, Finlandiya yüzde 0.2 küçüldüler. Bir önceki çeyrek dönemle karşılaştırıldığında, Fransa yüzde 0.1 küçülmüş görünse de, geçen yılın aynı dönemine göre, Fransa ekonomisi yüzde 0.2 büyümüş. Resesyonun kuzeye sıçrama olasılığı giderek artıyor.

MEVSİMSELLİKTEN ARINDIRMA
Ekonomik verilerin mevsimsellikten arındırılması faydalı bir çalışma. Ama, mevsimsellikten arındırma metodolojilerinin eksik tarafları da akıldan çıkarılmamalı. Her yeni veri bir önceki mevsimsellikten arındırılmış rakamları dramatik bir biçimde değiştirebilme olanağına sahip. Dolayısıyla, mevsimsellikten arındırılmış bir veri bugün artmış gibi görünebilir, ama yarın yeni bir veri geldiğinde, aslında aynı dönemde düşmüş olduğu anlaşılabilir. Dolayısıyla, ekonomik verileri bir önceki yılın aynı dönemleri ile karşılaştırmak çok daha sağlıklı bir yaklaşım.
Bu yönden bakıldığında, genel kanının tersine, Euro Bölgesi ekonomileri küçülmeye devam ediyor diyebiliriz.