Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) neyi ne zaman yapacağı tartışması artık her toplantısından sonra gündeme gelecek gibi görünüyor. Ne yapacağı aşağı yukarı biliniyor da, ne zaman yapacağı konusunda belirsizlik var. Ama, zamanın giderek yaklaştığı çok açık. Piyasalarda sinirler gergin. Satır aralarında olumlu bir şey görüldüğünde, geçici bir rahatlama oluyor. Bu kez de piyasalar uzun dönemde FED üyelerinin faiz oranı tahminlerinde düşüş gördü, çok sevindi. Halbuki, bu rakam FED’in neyi ne zaman yapacağı hakkında hiçbir ipucu vermiyor.
Her üç ayda bir FED üyelerinin çeşitli makro ekonomik verilere yönelik yaptığı tahminlere göre, bu yıl için ekonomik büyüme tahmini ortalama yüzde 2.9’dan yüzde 2.2’ye çekildi. İlk üç ayda ağır kış koşulları nedeniyle ekonominin yüzde 1 küçülmesi tahminlerin aşağı yönde güncellenmesini gerektirdi diyebiliriz. Yıl sonu işsizlik oranı tahmini yüzde 6.2’den yüzde 6’ya düşürüldü. İşsizlik oranı şu anda yüzde 6.3 görünüyor. 2015 yılı sonunda şimdi yüzde 0 ile 0.25 arasında olan politika faizinin yüzde 1.13 olacağı tahmin ediliyor. 2016 yılı sonunda da politika faizinin yüzde 2.5’e kadar çıkabileceği düşünülüyor. Üç ay önce 2016 yılı sonu için politika faizi tahmini yüzde 2.25 idi. Uzun vadede ise politika faizi tahmini yüzde 4’den yüzde 3.75’e geriledi. Enflasyon tahmini çok az yukarı yönde güncellendi.
ENFLASYONDA HEDEFE GELİNDİ
FED üyelerince yapılan tahminler ve Başkan Yellen’in açıklamaları FED açısından Amerikan ekonomisinin olumlu bir performans gösterdiğine işaret ediyor. Enflasyon yüzde 2’nin altında kaldığı sürece de uzun dönemli politika faizi tahminlerinin çok altında bir politika faizi ile devam edileceğine vurgu yapılıyor. Bunların hepsi şimdilik Amerika’dan gelecek sürpriz bir karar olmayacağı yönünde yatırımcıları rahatlatıcı unsurlar.
Piyasalar geleneksel olarak yüzde 4 olan politika faizinin bundan böyle yüzde 3.75 olabileceğini duydu sevindi. Sanki, Amerika’da para politikası uzun dönemde gevşek kalacakmış gibi bir izlenim doğdu. Halbuki, eldeki veriler FED’in tahminlerin ötesinde ve tahminlerden önce para politikasını sıkılaştırabileceği olasılığının arttığını gösteriyor. Mayıs ayı itibarıyla yıllık tüketici fiyatları enflasyonu yüzde 2.1 oldu. Temel enflasyon diye görülen, gıda ve enerji fiyatlarını dışarıda bırakan tüketici fiyatları enflasyonu ise yüzde 2. Bir başka ifadeyle, FED hedef enflasyonu mayıs ayı itibarıyla gördü. İşsizlik konusunda henüz arzulanan noktaya gelinmedi.
HER ŞEY ÇABUK OLABİLİR
Önümüzdeki aylarda yıllık enflasyonun yüzde 2’nin üzerinde seyretmesi işgücü piyasasını da hareketlendirici bir etki yapabilecek. Krizin yarattığı tortularla doğal işsizlik oranının yükseldiği de kabul edilen bir olgu. O halde, şu anda ayda 35 milyar dolar olan parasal genişlemeye yönelik varlık alımları yıl sonu gelmeden sonlandırılabilir. Gelecek yılın başında da parasal sıkılaştırma gündeme gelebilir. FED üyelerinin tahminine bakacak olursak, her biri 0.25 puandan gelecek yıl dört kez politika faizinde artış görebiliriz. İşsizlik oranının yüzde 6’nın altına gelmesi durumunda, faiz artırımlarının sayısı da artabilir.
Amerika’da faizlerin uzun süre 0 ile 0.25 arasında kalmasını arzu eden piyasalar için aslında son FED toplantısından çok iyi haberler çıkmadı. Ama, piyasa görmek istediğini görüyor. Görünen o ki, piyasanın görmek istemediği beklentilerden daha çabuk gerçekleşecekmiş gibi duruyor.
İki önemli gelişme kayda değer: 1. FED üyeleri çıkış stratejisinin ayrıntılarını tartışmaya başladı. 2. Amerikan repo piyasasında son dönemde en aktif oyuncu New York FED.