Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs salgınından olumsuz etkilenen iş dünyası bugüne kadar alışık olmadığı bir durumla karşılaştı. İş yavaşlatma, üretime ve hizmete ara verme hemen hemen tüm sektörleri etkiledi. Bu sektörlerin başında hizmet sektörü gelmektedir.
Ancak hükümetin almış olduğu yerinde ve zamanında tedbirler iş dünyasını rahatlatmış ve istihdamı koruma altına almıştır. Alınan tedbirlerin yanında bundan sonraki süreç de önemlidir. Virüsün etkisini kaybetmesi veya salgına karşı tedavinin bulunması uzmanlar tarafından bu sürecin sonu olarak görülmektedir. İş dünyası olarak bu gelişmeleri de yakından takip ediyoruz. Kesin çözümün bulunmaması veya sürecin uzaması ekonomiyi olumsuz yönde etkilemeye devam edecektir. Bu süreçte sanayi, ticaret ve hizmet sektörleri tam kapasiteyle çalışma imkanı bulamayacaktır. Sağlanan destekler çoğunluk geri ödemeli kredilerden oluşmaktadır. Bu durumda sektörün canlanmaması halinde kredilerin geri ödemelerinde ciddi problemlerin yaşanmasına neden olacaktır. Hükümetin ek tedbirler alarak iş dünyasına katkı sağlamlıdır.
Ekonomik olarak olumsuz etkilenmemize rağmen bu süreçte sağlığın ön plana çıkması iş dünyasının gelecek ile ilgili planlamalarını da etkilemektedir. Pandemiden sonra dünyada değişecek bir çok etkenin yanında iş dünyası da duruma uyum sağlayarak değişime ayak uydurmak zorundadır. Günümüzde ekonominin bir çıkmazda olduğu ve çözümün ne olacağı ilgili çevrelerde tartışılmaktadır. Umudumuz bu çıkmazın bir an önce çözüme kavuşması ve tüm insanlığın sağlıkla ilgili sorunlarını çözerek normale dönmesidir.
Muş Ticaret ve Sanayi Odası olarak Covid-19 pandemi sürecinde üyelerimize gerek finansa erişimde gerek diğer devlet desteklerinden faydalanmaları için sürekli bilgilendirme ve danışmanlık sunmakta elimizden gelen çabayı gösterdik ve üyelerimizin bu imkanlardan faydalanmalarını sağladık. Son olarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından Denizbank ile birlikte sunmuş oldukları Nefes Kredisi’nin üyelerimizce kullanılmasında odamızın tüm imkanlarını seferber ettik. Bölge bazında değerlendirdiğimizde özellikle Kredi Garanti Fonu kredileri ve Nefes Kredisi kullanımında öncü bir rol oynayarak, kredinin yüksek limitli az sayıda üyemize değil de, düşük limitli daha fazla üyemize kullanılması ve tabana yayılması konusunda çaba gösterdik.
Bu olumsuz duruma rağmen Türkiye olarak bundan sonraki süreçten umutlu olduğumuzu belirtmek istiyoruz. Türkiye’nin sağlık alanındaki yatırımlarının ve mevcut üretim kapsitesinin gelecek için umut olduğunu düşünüyoruz. Dünyanın alışık olmadığı bu durum karşısında en hazırlıklı ülkelerden birinin Türkiye olduğunu gördük. Hükümetin destekleri, sivil toplum kuruluşlarının gayreti, iş dünyasının sorumluluğu bu süreci en az kayıpla atlatmamıza vesile oldu. Bu süreç tamamalanıncaya kadar birlik ve beraberliğimizi sürdürüp belirlenen kurallara uymaya devam edeceğiz ve üyelerimizin bu kurallara uyarak üretime ve çalışmalarını sürdürmeye teşvik edeceğiz.
Muş Ticaret ve Sanayi Odası olarak bu süreci en iyi şekilde atlatmak için mesai mefhumu gözetmeden çalıştık. Tüccar ve sanayicilerimizin sorunlarını tespit edip ilgili birimlere aktardık. El birliğiyle üstesinden gelemeyeceğimiz hiçbir sorunun olmadığını gördük. Sürece katkı sağlayan herkese ayrı ayrı teşekkür ederim.
Erdal KOÇ
Muş TSO Yönetim Kurulu Başkanı