Rusya'da kapitalizmin simgeleri ülkeyi terk ediyor

Rusya nın Ukrayna ya saldırısının ardından küresel marka ve şirketler Rusya yı terk etme kararlarını duyurmaya başladı. Bu markalar arasında Sovyetler Birliği nin dağılmasının ardından ülke pazarına giriş yapan ve kapitalizmin simgesi haline gelmiş şirketler de yer aldı. 25 Aralık 1991 tarihinde Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov un istifa etmesinin ardından Sovyetler Birliği ni teşkil eden cumhuriyetlerin bağımsızlığını kazanmalarıyla 26 Aralık 1991 de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği dağılmış ve o tarihten itibaren, kapitalist kültürün ve ABD yaşam tarzının ürün markalar ve ürünler birbiri ardına girmeye başlamıştı. Rusya için kapitalizmin en simge markalarından fast-food zinciri McDonald s, Sovyetler Birliği ndeki ilk şubesini 31 Ocak 1990 tarihinde Moskova daki Puşkin Meydanı nda hizmete açmıştı. 900 kişi kapasitesi ile dönemin en büyük şubesi olmuş, açıldığı gün de 6 saat kuyrukta beklemeyi göze alan 30 binden fazla kişiye hizmet vermişti. McDonald s tan birkaç ay sonra, 1990 da Moskova da açıldı. Bu, kısmen Gorbaçov un kendi Glasnost politikaları sayesinde Sovyet Rusya da açılabilen ilk yabancı markalardan biriydi. Gorbaçov yıllar sonra 1997 yılında Kızıl Meydan daki Pizza Hut mağazasında çekilen reklamda da oynayacak, bu reklam 1998 yılında uluslararası arenada gösterime girecekti. Aslında Amerikan kapitalizminin en önemli simgeleri olan Pepsi ve Coca-Cola Rusya da, Sovyetler döneminde de satılıyordu. Bazı kaynaklara göre Pepsi, Sovyet lideri Kruşçev i ikna ederek girdiği ve büyük başarı elde ettiği pazara adım atabilmek için Coca-Cola da amansız bir mücadele vermişti. Sovyetler Birliği nin Coca-Cola ile tanışması ünlü devrimci, dış ticaretten sorumlu bürokrat Anastas Mikoyan ın 1930 larda yaptığı ABD ziyaretine rastlar. Mikoyan çok beğendiği bu içeceği Sovyetler Birliği ne getirmek ister, ancak bu ticaretin yüksek maliyeti Politbüro üyesini niyetinden vazgeçmek zorunda bırakır. Ardından, II. Dünya Savaşı nın sonunda Müttefiklerin komutanı ve müstakbel ABD Başkanı Eisenhower, Sovyet Mareşali Georgi Jukov a bu içeceği tanıtır. Jukov, Coca-Cola yı öyle sever ki, şirket daha sonra sadece mareşalin tüketmesi için kızıl yıldız kapaklı beyaz kola üretir. Zira Jukov açık açık bir Amerikan içeceği içerken görünmekten çekinir. Coca-Cola yıllar sonra bir başka ABD başkanından, Jimmy Carter dan yardım ister. Carter ın Sovyet liderlere yakınlığı sayesinde şirket Sovyet pazarına 1979 da Fanta ile giriş yapar. Coca-Cola nın beklediği altın fırsat ise 1980 de Moskova Olimpiyatları ile gelir. ABD li sporcuların boykotuna rağmen Coca-Cola resmi sponsor sıfatıyla olimpiyatı destekler ve ülkedeki marka bilinirliğini oldukça yükseğe çıkarır. Şirket, Sovyetler Birliği ndeki ilk fabrikasını 1986 da açar. Sovyetler, ödeme istemleri dışında oldukları için konsantre madde karşılığında ödemeleri Lada otomobilleriyle yapar. ABD Başkanı Richard Nixon ın 1969 da Moskova ya yapacağı ziyarette Ruslar a bu kez Pepsi Cola ı tanıtılır. Nixon arkadaşı Pepsi CEO su Donald McIntosh a bir iyilik yaparak Kruşçev i Pepsi standına götürür. Kruşçev Pepsi yi o kadar beğenir ki altı bardak içer. Rivayetlere göre bu, Pepsi nin Kruşçev in kalbini fethederek 1974 te Sovyetler Birliği ndeki ilk fabrikasını açmasına giden yoldaki ilk adımıdır. Fabrika Novorossiysk şehrinde kurulur. Sovyetler Birliği uluslararası para sisteminin dışında olduğu için ödemelerde takas usulü yapılır. Ruslar üretimde kullanılan ürün karşılığında Amerikalara ünlü votka markası Stoliçnaya nın dağıtım haklarını verir. Pepsi 1989 da Sovyetlerle yeni bir anlaşma yaparak emekliye ayrılan 17 denizaltı ve 3 savaş gemisi karşılığında konsantre madde satmaya devam eder. Şirketin CEO su dönemin başkanı baba Bush un ulusal güvenlik danışmanına Sovyetleri sizden daha hızlı silahsızlandırıyoruz diyecektir. Alınan gemiler jilete dönüştürülmek üzere hurdacılara satılır. 1990 larda Rusya ya giren bir başka Amerikalı dev Boeing de 1990 larda Rusya pazarına da girdi. Şu an mevcut olmayan Rus havayolu şirketi Transaero 1993 te ilk Boeing 737 leri satın aldı. Otomobil üreticisi devler de Rusya pazarında potansiyel gördü. 19 Aralık 1996 da Rusya Başbakanı Victor Chernomyrdin, Amerikan otomobil üreticisi General Motors tarafından Rusya da monte edilen ilk Chevrolet Blazer SUV nin direksiyonuna geçti. O zamandan beri, diğer birçok otomobil endüstrisi devi Rusya da montaj hatlarını açtı. 1992 de yeni Rusya Federasyonu nda şube açan ilk yabancı şirketlerden biri oldu. 10 yıl sonra, 2002 de ABD li üretici ülkede ilk fabrikasını açtı. Spor markalarının Sovyet pazarına ısınması 1980 Moskova Yaz Olimpiyatları ile olmuş, ancak o zaman da Rusya nın Afganistan ın işgali nedeniyle bazı boykotlar söz konusu olmuştu. Adidas ın Rusya ya girişi, 1990 larda Rus tenis yıldızı Anna Kournikova nın yükselişi ile oldu. 1997 de Adidas Anna Kournikova nın ana sponsorlarından biri oldu. Aynı zamanda, marka yeni Rusya pazarında genişledi ve ülkenin en büyük şehirlerinde marka mağazaları açtı. Kısa bir süre sonra da Adidas en canlı markalardan biri haline geldi. Rusya da uzun süren tartışma ve protestolara rağmen Amerikan Sratbucks Cafe sonunda buraya da bir zincir eklemeyi ancak 2007 yılında başardı. Rusya da ilk kez Moskova da açılan Starbucks tam üç yıldır Rusya ya gelmek için mücadele etti.

Rusya'da kapitalizmin simgeleri ülkeyi terk ediyor

Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından rakiplerinden önce girmek için birbiriyle yarışan kapitalizmin simge markaları Rusya'nın Ukrayna işgali sonrası ülkeden teker teker çıkıyor.

Öne Çıkanlar