Advertisement
HABERLER ABONE OL

Depremin 3. gününde kapatılan Borsa İstanbul'da hisse geri alımı yapan şirketler üzerinden yeni endeks hesaplanmasını da içeren yeni tedbirler getirildi.

Borsa İstanbul'dan Kamuyu Aydınlatma Platformu'na yapılan açıklamaya göre pay piyasası ile VİOP bünyesindeki pay ve endeks türev pazarlarında, emtia sertifikaları hariç tutulmak üzere Pay Piyasasında açılış seansı uygulanan tüm sermaye piyasa araçlarında ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında (VİOP) işlem gören tüm sözleşmelerde; açılış seansında emir iptali, fiyat kötüleştirme ve miktar azaltımına izin verilmemesine karar verildi.

Yeni tedbirler arasında pay piyasasında emir işlem oranının 15:1'den 5:1'e düşürülmesi ve pay piyasasında emir işlem oranı eşik değer aşım ücretinin 0,03 kuruştan 0,25 kuruşa yükseltilmesi de yer aldı.

Düzenlemeye göre pay piyasasında emir iptali, fiyat kötüleştirme ve miktar azaltımı (İAK) ücret kalemlerinin yüzde 20 oranında artırılacak ve VİOP'ta yüz binde 1 (0,00001) olarak uygulanan iradi emir iptal ücreti oranının yüzde 20 oranında artırılarak yüzbinde 1,2 (0,000012) olarak belirlenecek.

VİOP ve Pay Piyasası seans sonu saatlerinin uyumlaştırılması amacı ile VİOP'ta işlem gören tüm vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin seans sonu zamanının 5 dakika kısaltılarak tam iş günlerinde 18.10, yarım işgünlerinde 12.40 olarak belirlenmesine de karar verildi.

Geri alım yapan şirketler üzerine yeni bir endeks hesaplanmasına ve borsanın gözetim faaliyetleri kapsamında hâlihazırda devam etmekte olan yatırım aracı bazındaki tüm tedbirlerin kaldırılmasına da kararlaştırıldı.

Ayrıca, VİOP'ta Pay ve Endeks Türev Pazarlarında yer alan sözleşmelerdeki bekleyen İptale Kadar Geçerli (İKG) ve Tarihli (TAR) emirler Borsa tarafından iptal edilecek.

6 Şubat'ta Türkiye'yi sarsan depremlere rağmen ancak borsada işlemler 8 Şubat'ta durdurulurken, bu arada oluşan yatırımcı mağduriyetlerini telafi edebilmek için Sermaye Piyasası Kurulu bir dizi tedbir açıkladı.

Buna göre deprem bölgesinde bulunan müşterilerin, depremlerin yaşandığı tarih olan 6 Şubat'tan itibaren oluşan temerrüt durumlarında, 30 Haziran'a kadar işlem tesis edilmemesine karar verdi.

İlgili düzenleme kapsamında 10 Nisan 2023 tarihine kadar; aracı kurumlarca, portföy büyüklüğü 1 milyon TL ve altında olan müşterilere uygulanacak azami kredi faiz oranının ve kredili olmayan bir alım emri nedeni ile ödemekle yükümlü oldukları tutarın tamamının veya bir kısmının takas günü itibarıyla tevdi edilmemesi veya söz konusu tutarın takas tarihi itibarıyla aracı kurum nezdindeki
hesaplarında bulunmaması durumunda (temerrüt durumunda) uygulanacak faiz oranının, aracı kurumun vereceği kredinin, kaynak maliyeti dikkate alınarak makul bir seviyede belirlenmesi yönünde tavsiye kararı alınmasına karar verildi.

Aracı kurumların sermaye yeterliliği konusunda kolaylık

SPK aracı kurumların sermaye yeterliliği konusunda da düzenlemelere imza attı.

Buna göre 30 Haziran 2023 tarihine kadar, aracı kurumların hazırladığı sermaye yeterliliği tablolarında, kendi portföylerine alınan pay senetlerine ilişkin pozisyon riski oranının %10 yerine %3 üzerinden, kredi hesabı altında izlenen “Diğer müşteriler” için pozisyon riski oranının ise %8 yerine %4 üzerinden hesaplanacak.

30 Haziran 2023 tarihine kadar, Kredili İşlemler Tebliği’nin 7’nci maddesi uyarınca yapılacak genel işlem sınırı hesaplamasında, 6 Şubat 2023 tarihi itibariyle deprem bölgesinde ikametgâhı, işyeri adresi veya şubede hesabı bulunan müşterilere kullandırılan kredilerin dikkate alınmamasına karar verildi.

Daha önce %35 olarak belirlenen başlangıç özkaynak koruma oranı 10 Nisan 2023 tarihine kadar %20 olarak uygulanacak.

Borsaya destek kapsamında gündeme gelen hisse geri alımlarına yönelik vergi muafiyeti Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre tam mükellef şirketlerin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri veya ortaklık paylarına ilişkin olarak dağıtılmış kâr payı sayılan tutarlar üzerinden yüzde 0 oranında tevkifat yapılacak.

Daha önce bu oran yüzde 15 seviyesindeydi.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin depremin ardından işlemleri durdurulan borsa ile ilgili, kurumların hisse geri alımlarında stopajın sıfırlanması için talimat verdiği belirtilmişti.

SPK da tedbirler açıkladı

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da depremin etkilerini telafi etmek amacıyla bir dizi tedbir açıkladı.

SPK tarafından yapılan açıklamaya göre yürürlükte bir geri alım programı olup olmadığına bakılmaksızın payları borsada işlem gören ortaklıkların ve bunların bağlı ortaklıklarının pay geri alım işlemlerinin kolaylaştırılmasını ve yatırımcıların korunmasını teminen yapılacak ikinci bir duyuruya
kadar; payları borsada işlem gören halka açık ortaklıkların, genel kurul kararı aranmaksızın, yapılacak ilk genel kurulda ortakların bilgisine sunulmak üzere, yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabileceğine, yönetim kurulu kararında geri alımın amacına, geri alım programının öngörülen azami süresi, alınacak azami pay adedi ile kullanılacak azami fon tutarına yer verilmesi gerektiğine ve söz konusu yönetim kurulu kararının Kurulun özel durum açıklamalarına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklanmasına karar verildi.

Aynı şekilde payları borsada işlem gören halka açık ortaklıkların bağlı ortaklıklarının da, genel kurul kararı aranmaksızın, yapılacak ilk genel kurulda kendi ortaklarıyla birlikte ana ortaklığın ortaklarının bilgisine sunulmak üzere, yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabilmesi, bu yönetim kurulu kararının da birinci maddedeki esaslara tabi olması mümkün olacak.

Yürürlükte bir geri alım programı olan halka açık ortaklıkların ve bağlı ortaklıklarının, geri alım programlarına, yönetim kurullarınca ayrıca bir karar alınmasına gerek olmaksızın bu kararda belirtilen şartlar ile devam edebilecekler.

SPK'nın ilke kararı çerçevesinde geri alınan payların, geri alındığı tarihten itibaren 30 günlük süre boyunca satılamamasına ve 30 günlük sürenin hesaplanmasında “ilk giren ilk çıkar” yönteminin uygulanmasına karar verildi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) deprem bölgesinde risk ağırlıkları uygulamasını öteleyen bir karara imza attı.

Buna göre deprem bölgesinde bireysel kredi kartlarına ve ihtiyaç kredilerine uygulanan yüksek risk ağırlıklarının, 6 Şubat 2023 tarihinden sonra deprem/afet bölgesindeki illerde yerleşik gerçek kişilere kullandırılanlar bakımından 1 Ocak 2024 tarihine kadar uygulanmamasına karar verdi.

Ticari nitelikteki nakdi kredilere uygulanan yüksek risk ağırlıklarının, 6 Şubat 2023 tarihinden sonra deprem/afet felaketinden etkilenen müşterilere kullandırılanlar bakımından 1 Ocak 2024 tarihine kadar uygulanmaması da kararlaştırıldı.

BDDK hisse geri alımlarıyla ilgili de bir karar aldı.

Payları borsada işlem gören halka açık bankaların bu piyasadan geri alım yoluyla edindikleri kendi hisse senetleri, çekirdek sermayeden indirim kalemi olarak dikkate alınmayacak ve kredi ile piyasa riskine esas tutar hesaplamasına dahil edilmeyecek.