ABD'de anlık ödeme riskleri

Dünyanın en çok sayıda ve en büyük tutarlı ödemelerinin gerçekleştiği ülke olan Amerika Birleşik Devletleri’nde dijitalleşme ve mobil teknolojilerin etkisiyle hızla büyüyen anlık ödeme sistemleri, finansal altyapının vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Zelle isimli bankalararası anlık ödeme sistemi, milyonlarca kullanıcıyı birbirine bağladı ve işlem hacimleri trilyon dolarlara ulaştı. Ancak bu hızlı büyümenin gölgesinde, güvenlik ve tüketici koruması açısından ciddi riskler de dikkat çekiyor.

Ölçek ve Yaygınlık

2025 yılının ilk yarısında Zelle üzerinden 2 milyar işlem gerçekleşti ve toplam hacim 600 milyar doların üzerine çıktı. Yıllık bazda projeksiyon yapıldığında bu rakamlar yaklaşık 4 milyar işlem ve 1,2 trilyon dolarlık hacme işaret ediyor. Bu büyüklük, ABD hane halkı tüketim harcamalarının %6’sına yakın bir seviyeyi temsil ediyor. Zelle, artık yalnızca bireyler arası ödemelerde değil, küçük işletmelere yapılan transferlerde de kritik bir rol oynuyor.

Güvenlik Açığı

Resmi verilere göre Zelle’de işlemlerin yalnızca %0,02’si dolandırıcılık veya aldatma şikâyetine konu oluyor. Oran düşük görünse de yıllık 4 milyar işlem ölçeğinde yaklaşık 800 bin şikâyete karşılık geliyor. Bu rakam, tüketici güveni açısından ciddi bir kırılganlığa işaret ediyor. Özellikle yetkilendirilmiş ödeme dolandırıcılığı (authorized push payment fraud), kullanıcıların kendi rızalarıyla para göndermesi ancak dolandırıldıklarının sonradan anlaşılması nedeniyle büyük bir gri alan yaratıyor.

Düzenleyici Baskı

New York Başsavcılığı’nın açtığı dava, anlık ödeme risklerinin artık sadece kullanıcıların değil, düzenleyici kurumların da öncelikli gündemine girdiğini gösteriyor. Kartlı ödemelerde bankalar tüketiciyi ters ibraz (chargeback) mekanizmasıyla korurken, Zelle’de benzer bir sistem bulunmuyor. Bu durum, düzenleyici baskısının artmasına ve bankaların olası iade yükümlülükleriyle karşı karşıya kalmasına neden olabilir.

Bankalar İçin Risk

Zelle, bankaların ortak girişimi olduğu için her dolandırıcılık vakası doğrudan bankaların itibarına yansıyor. İngiltere örneğinde olduğu gibi müşteriye iade zorunluluğu gündeme gelirse, bankalar yüz milyonlarca dolarlık ek maliyetle karşılaşabilir. Bu durum hem kârlılığı hem de iş modelini zorlayacak bir gelişme olacaktır.

Sonuç

ABD’de anlık ödeme sistemleri hızla büyürken, güvenlik ve tüketici koruması alanındaki boşluklar sistemin kırılganlığını artırıyor. Zelle’in 1,2 trilyon dolarlık yıllık hacmi, ABD finansal ekosisteminde büyük bir güç haline geldiğini gösteriyor. Ancak aynı zamanda, dolandırıcılık ve düzenleyici baskısı nedeniyle bu güç önemli bir risk faktörüne dönüşüyor. ABD’de anlık ödemelerin geleceğini, tüketici güveni ve düzenleyici otoritelerin alacağı kararlar belirleyecek.