Türkşeker'in fabrikalarını kimler, kaça satın alıyor?
Türkiye Şeker Fabrikaları’nın (Türkşeker) 14 fabrikasının özelleştirilme kararı ve sonrasındaki süreç çok tartışıldı ve tartışılmaya devam ediyor.
Sonuçta Türkşeker’in özelleştirilmesi ‘herhangi bir özelleştirme’ değil.
Şeker, başlı başına stratejik bir ürün olarak niteleniyor.
Dolayısıyla bu konu sadece çiftçi, işçi, sanayici, sivil toplum kuruluşu ya da kamu kesimini değil, 80 milyon nüfusun tamamını ve gelecek nesilleri çok yakından ilgilendiriyor.
Geldiğimiz noktayı özetlemekte fayda var.
Nisan ayı başından itibaren Özelleştirme İdaresi Başkanlığında 14 fabrikaya yönelik ihaleler ardı ardına gerçekleştirildi ve teknik olarak sonuçlandı.
İhalelerin neticeleri, komisyonun nihai kararının onaya sunulmasının ardından açıklanacak.
Şu ana kadar Türkşeker’e ait 14 fabrikanın 11’ine teklif verilirken 3’ü için alıcı çıkmadı.
O yüzden söz konusu 3 fabrika için 4 Mayıs'a kadar teklif verilebilecek.
Şu ana kadar 11 fabrika için verilen tekliflerin toplamı 4 milyar 564 milyon 200 bin lira olarak kayıtlara geçti.
Türkiye’de pancardan elde edilen şeker sektörünün yıllık 3 milyar doları aşan bir katma değer yarattığı hesaplanıyor. Yani bugünkü kur ile hesapladığımızda karşımıza yaklaşık yıllık 12 milyar liralık bir hacim çıkıyor.
Peki hangi şeker fabrikası için hangi şirket en yüksek teklifi verdi?
İşte detaylar:
BOR ŞEKER FABRİKASI
Türkşeker’e ait Bor Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 336 milyon lira ile Doğuş Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret AŞ verdi.
1985 yılında Rize’de kurulan Doğuş Yiyecek ve İçecek, ilk olarak dökme çay ile üretime başladı. Ardından poşet çay, yeşil çay ve bitki meyve çayları ile ürün portföyünü genişletti.
Şirketin, çay grubuna ek olarak şeker, domates salçası ve cips kategorilerinde de yatırımları bulunuyor.
KIRŞEHİR ŞEKER FABRİKASI
Kırşehir Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 330 milyon lira ile Tutgu Gıda Turizm İnşaat İmalat İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. verdi.
İhalede ilk olarak kapalı zarflarda elemesiz teklifler alındı. Dört elemeli tur sonrasında gerçekleştirilen açık artırmada başlangıç tutarı 300 milyon lira, artırım aralığı da 1 milyon lira olarak belirlendi.
Açık artırmanın sonunda en yüksek teklifi 330 milyon lira ile Tutgu Gıda Turizm İnşaat İmalat İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. verdi.
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yer alan bilgilere göre 2013'ün Mart ayında kurulan ve 5 yıl boyunca hiçbir faaliyette bulunmayan şirket hakkında çok fazla bilgi bulunmuyor.
ÇORUM ŞEKER FABRİKASI
Çorum Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 528 milyon lira ile Safi Katı Yakıt Sanayi ve Ticaret AŞ verdi.
1980'li yıllardan bu yana kömür üretimi ve pazarlaması tarafında faaliyet gösteren Safi Holding, gemi işletmeciliği, gayrimenkul ve liman işletmeciliği tarafında da yatırımlara sahip.
YOZGAT ŞEKER FABRİKASI
Türkşeker’e ait Yozgat Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde de tıpkı Bor Şeker Fabrikası’nın ihalesinde olduğu gibi en yüksek teklifi 275 milyon lira ile Doğuş Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret AŞ verdi.
TURHAL ŞEKER FABRİKASI
Turhal Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 569 milyon lirayla Kayseri Şeker Fabrikası AŞ verdi.
Şeker sektörünün önemli oyuncuları arasında yer alan Kayseri Şeker Fabrikası’nın ayrıca Boğazlıyan Şeker ve Mamülleri Entegre Tesisi de bulunuyor.
Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi'ne ait Kayseri Şeker Fabrikası, özelleştirme kapsamındaki 14 şeker fabrikasından Bor, Çorum, Kırşehir Şeker Fabrikaları için Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na başvuru yapmıştı.
ILGIN ŞEKER FABRİKASI
Ilgın Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi, 637 milyon lira ile Alteks Tekstil Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ verdi.
Şirket faaliyetleri hakkında bilgiye ulaşamadık.
AFYON ŞEKER FABRİKASI
Afyon Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 725 milyon lirayla yine Doğuş Yiyecek ve İçecek Üretim Sanayi Ticaret AŞ verdi.
Böylece Doğuş Yiyecek ve İçecek, Bor, Yozgat ve Afyon Şeker Fabrikaları için toplam 1 milyar 336 milyon liralık teklifte bulunmuş oldu.
ALPULLU ŞEKER FABRİKASI
26 Kasım 1926’da Cumhuriyetin ilk şeker üreten fabrikası olarak tarihe geçen, simge niteliğindeki Alpullu Şeker Fabrikasının özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 150 milyon lira ile Binbirgıda Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret AŞ verdi.
Merkezi İstanbul’da bulunan Binbirgıda Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret AŞ, 2010 yılında Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile imzalanan sözleşmeler kapsamında İzmir Çamaltı Tuzlası ile Balıkesir Ayvalık Tuzlası'nın işletmeciliğini de elinde bulunduruyor.
BURDUR ŞEKER FABRİKASI
Burdur Şeker Fabrikası'nın özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 487 milyon lirayla Erser Grup Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret AŞ-Sterk Plast Ltd. Ortak Girişim Grubu verdi.
Tahıl, bakliyat, yağlı tohumlar ve yem ürünleri sektöründe öne çıkan Konya merkezli Erser Grup Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret AŞ, lisanslı depoculuk alanında da faaliyet gösteriyor.
Sahip olduğu tır filosu ile lojistik sektöründe de faaliyet gösteren firma, aynı zamanda Türkiye'nin önemli ithalatçı firmaları arasında da yer alıyor.
Ortak girişim grubunun diğer şirketi olan Sterk Plast Ltd. ise mutfak, banyo ve bahçelerde kullanılan plastik ürünler üretiyor.
ELBİSTAN ŞEKER FABRİKASI
Elbistan Şeker Fabrikasının özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 297 milyon lirayla Mutlucan Tuz Madencilik İnşaat Turizm Otomotiv Petrol Nakliye Sanayi ve Ticaret AŞ verdi.
Türkiye’nin önde gelen tuz üreticileri arasında gösterilen şirket, 2006’dan bu yana Ankara’nın Şereflikoçhisar ilçesi, Tuz Gölü, Kayacık Tuz İşletmesinde faaliyette bulunuyor.
Merkezi Ankara’da bulunan Mutlucan Tuz Madencilik İnşaat Turizm Otomotiv Petrol Nakliye Sanayi ve Ticaret AŞ, yıllık 1.5 milyon ton tuz üretim kapasitesine sahip olan şirket Avrupa’ya tuz ihracatı da gerçekleştiriyor.
MUŞ ŞEKER FABRİKASI
Muş Şeker Fabrikasının özelleştirilmesi ihalesinde en yüksek teklifi 230 milyon 200 bin lira ile MBD İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ - Öz Er-Ka İnşaat Turizm Elektrik Taahhüt Ticaret ve Sanayi AŞ Ortak Girişim Grubu verdi.
1997’de kurulan MBD, inşaat ve taahhüt alanlarında faaliyet gösteriyor. Şirketin ayrıca ortağı olduğu hastanelerle, akaryakıt sektöründeki akaryakıt istasyonları ve doğalgaz dağıtım ve işletme şebekelerinde de faaliyetleri bulunuyor.
İhaleye en yüksek teklifi veren Ortak Girişim Grubundaki diğer şirket olan Öz Er-Ka İnşaat Turizm Elektrik Taahhüt Ticaret ve Sanayi AŞ ise 2004’ten bu yana özellikle İstanbul’un Esenyurt ilçesinde gerçekleştirdiği konut projeleriyle öne çıkıyor.
KASTAMONU ŞEKER FABRİKASI
Kastamonu Şeker Fabrikasının özelleştirilmesi ihalesinde, komisyon tarafından belirlenen 119 milyon 600 bin liralık tutarda teklif veren katılımcı çıkmadı.
Söz konusu ihalenin sonucu, komisyonun nihai kararının onaya sunulmasının ardından duyurulacak.
ERZİNCAN VE ERZURUM ŞEKER FABRİKALARI
Erzurum ve Erzincan şeker fabrikaları için daha önce ayrı ihaleler açılmış ancak açık artırmada başlangıç tutarı 211 milyon 300 bin lira, artırım aralığı da 50 bin lira olarak belirlenen Erzurum Şeker Fabrikası için teklif gelmemişti.
Erzincan ve Erzurum şeker fabrikalarının birlikte özelleştirilmesi için ihaleye çıkıldı. Özelleştirme İdaresi Başkanlığının (ÖİB) internet sitesinde yer alan ilana göre, Erzincan ve Erzurum şeker fabrikaları birlikte "satış" yöntemiyle özelleştirilecek.
Fabrikalar için 4 Mayıs'a kadar teklif verilebilecek. İhalede, geçici teminat tutarı 4 milyon lira, şartname bedeli 10 bin lira olarak belirlendi.
Türkşeker’e ait özelleştirme ihalesinde şu ana kadar ortaya çıkan tabloyu derli toplu şekilde sizler için özetlemek istedik.
Henüz alıcısı çıkmayan 3 fabrika ile ilgili gelişmeleri de takip edip sizlerle paylaşacağız.
NOT: Özelleştirme süreci başlamadan önce bu konu ile ilgili olarak “Şeker fabrikalarının özelleştirilmesi 40 kere düşünüldü mü?” başlıklı yazımızda konunun stratejik önemine değinmiştik. Henüz okuyamayanlar için linki yazının sonunda paylaşıyoruz.
İrfan Donat
Bloomberg HT Tarım Editörü
