Tarım ve gıdada teknik olarak yeni bir döneme giriyoruz.
Yeni hükümet sistemiyle birlikte Cumhurbaşkanlığı bünyesinde yer alacak dokuz farklı kurul oluşturuldu.
Aralarında Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları, Eğitim ve Öğretim Politikaları, Ekonomi Politikaları, Güvenlik ve Dış Politikalar, Hukuk Politikaları, Kültür ve Sanat Politikaları, Sosyal Politikalar ile Yerel Yönetim Politikaları Kurullarının yer aldığı oluşumun bir tanesi de Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu.
Kurul başkanları, başkanvekilleri, üyeler ile kurulların genel görev ve yetkilerinin de belirlendiği bugün Resmi Gazete'de yayımlanan kararnameye göre Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu'nun görev ve yetkileri şöyle:
*** Sağlık sisteminin geliştirilmesi amacıyla politika önerileri geliştirmek, gıda sağlığı ve güvenliği konusunda araştırmalar yapmak, risk analizi yaparak gıda sağlığının korunması için politika önerileri geliştirmek,
*** Bitkisel ve hayvansal ürün arzının, ürün kalitesinin artırılmasına yönelik politika önerileri geliştirmek,
*** Su kaynaklarının etkin kullanılması, su israfının önlenmesine yönelik araştırmalar yaparak politika önerilerinde bulunmak,
*** Sağlık ve gıdayla ilgili olarak üretim ve tüketim alışkanlıklarını iyileştirmek için araştırmalar yapmak,
*** Tarım ve hayvancılıkta yerli gen kaynaklarımızın korunması, ıslahı ve çeşitlendirilmesi için araştırmalar yapmak ve politika önerileri oluşturmak, destekleme politikaları geliştirmek,
*** Önleyici sağlık hizmetlerinin artırılarak sağlık hizmeti veren kuruluşların yüklerinin azaltılması ve etkinliklerinin artırılmasına yönelik araştırmalar yapmak ve önerilerde bulunmak,
*** Tıbbı teknolojiler ve ilaç sanayinin yerlileştirilmesi için politika önerileri oluşturmak,
*** Sağlık hizmetleri ve teknolojilerinde uluslararası gelişmeleri takip ederek, sonuçları raporlamak,
*** Toplumda artan hastalıkların önlenmesi ve azaltılmasına yönelik politika önerileri oluşturmak
*** Biyogüvenlik alanında politika ve stratejilerin geliştirilmesini, uygulamanın izlenmesini sağlamak,
*** Bağımlılıkla mücadele konusunda politika önerileri ve stratejiler geliştirmek,
Anlaşılacağı üzere işin içine sağlık da girdiği için Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu’nun görev tanımı ve kapsamı oldukça geniş.
Ama biz işin daha çok tarım ve gıda tarafındaki işleyiş sürecine bakıyoruz.
‘GIDA KOMİTESİ’ DÖNEMİ SONA MI ERDİ?
Buradan şu sonucu çıkarmak yanlış olmaz.
Başbakanlık genelgesiyle kurulan ve gıda enflasyonuyla mücadelede ismi gündemden düşmeyen ‘Gıda Komitesi’ artık efektif olarak yok.
Sanırız ‘Gıda Komitesi’nin misyonunu artık ‘Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu’ ile ‘Toptancı Hal Konseyi’ üstlenecek.
Yeni oluşturulan Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Gıda Komitesi’ndeki gibi bir sekreterya rolü ya da misyonunun olması beklenmiyor.
Zaten kararnamede sekreterya için, “Her Kurulun sekretarya hizmetleri Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı tarafından yerine getirilecek” ifadesi yer alıyor.
Yeni dönemde yeni bir yapılanma ve işleyiş süreci bizi bekliyor olacak.
Her ne kadar kanunen Sağlık ve Gıda Kurulu’nun genel görev ve yetkileri tanımlansa da Kurul’un tarım politikalarındaki etkinliği zamanla daha da netleşecek.
Tarım ve Orman Bakanlığının, Kurulun karar alma sürecindeki fonksiyon ve etkisini de yine zaman gösterecek.
TOPTANCI HAL KONSEYİ
Sağlık ve Gıda Kurulu ile birlikte özellikle tarım ürünlerinin yakından takip edileceği diğer bir oluşum ise Toptancı Hal Konseyi.
Alınan bilgilere göre Toptancı Hal Konseyi, Ticaret Bakanlığı bakan yardımcısının başkanlığında toplanacak.
Ticaret, İçişleri, Hazine ve Maliye ile Tarım ve Orman bakanlıklarının en az genel müdür seviyesindeki temsilcilerinin yer alacağı Toptancı Hal Konseyi, Türkiye İstatistik Kurumu, Türk Akreditasyon Kurumu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Türkiye Belediyeler Birliği, komisyoncu ve/veya tüccar derneklerinin mensup olduğu en fazla üyeye sahip federasyon ve tüketici derneklerinin mensup olduğu en fazla üyeye sahip federasyon ile en fazla üyeye sahip üretici örgütünün yetkili temsilcilerinden oluşacak.
Burada da tarımdaki arz-talep ve fiyat hareketlerine yönelik politikalar oluşturulması bekleniyor.
KURULLARDA SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
Cumhurbaşkanı, kurulların başkanı olacak ve kurullar en az üç üyeden oluşacak.
Kurul üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından atanacak.
Cumhurbaşkanı kurul üyelerinden birini başkanvekili olarak görevlendirecek.
Kurullar, Cumhurbaşkanınca alınacak kararlar ve oluşturulacak politikalarla ilgili öneriler geliştirecek, geliştirilen politika ve strateji önerilerinden Cumhurbaşkanınca uygun görülenler hakkında gerekli çalışmaları yapacak.
Alanlarında doğrudan Cumhurbaşkanı ile çalışacak ve Cumhurbaşkanının talimatlarını yerine getirecek olan Kurul, aynı zamanda küresel rekabetin getirdiği ani değişimlere karşı strateji ve politika önerileri geliştirecek.
Görev alanlarına giren konularda kamu kurum ve kuruluşlarına görüş verecek kurullar, görev alanlarına giren konularda Bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar, sivil toplum ve sektör temsilcileri, alanında uzman kişiler ve ilgili diğer ilgililerin görüşünü alarak uygulanan politikaları ve gelişmeleri izleyecek.
Kurulların yaptığı çalışmalarla ilgili olarak Cumhurbaşkanına rapor sunacak.
Cumhurbaşkanı programına uygunluk açısından, bakanlıklar ile kurum ve kuruluşların uygulamalarını izleyecek ve Cumhurbaşkanına rapor sunacak kurullar, bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar, sivil toplum ve sektör temsilcileri, alanında uzman kişiler ve ilgili diğer ilgililerin davet edilmesi suretiyle genişletilmiş kurul toplantıları gerçekleştirecek.
Görev alanlarına giren konularda talep, ihtiyaç ve etki analizi yapacak veya yaptıracak kurullar, Cumhurbaşkanınca verilen diğer görevleri de yerine getirecek.
Kurul, görev alanına giren konularda bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlar ile yakın iş birliği içinde bulunacak.
Kendi görev alanlarıyla ilgili olarak her türlü bilgi ve belgeyi ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarından talep edebilecek olan Kurul’un görev alanlarıyla ilgili toplantı ve çalışmalara, bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum ile özel sektör temsilcileri, akademisyenler ve yerli veya yabancı uzmanlar davet edilebilecek.
Kurullar, görev alanlarına giren konularla ilgili olarak çalışma grupları oluşturabilecek, birden fazla kurulun görev alanına giren hususlar genişletilmiş kurul toplantılarında ilgili kurullar tarafından müştereken çalışılacak ve görüşler müştereken oluşturulacak.
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞININ GÖREV VE YETKİLERİ
İki bakanlığın birleştirilmesiyle oluşturulan Tarım ve Orman Bakanlığı, gıda üretimi, güvenliği, kırsal kalkınma, çiftçilerin örgütlenmesi ve biliçlendirilmesi gibi alanlardan sorumlu olacak.
Bakanlığın görev ve yetkileri arasında toprak, su kaynakları ve biyolojik çeşitliliğin korunması ile verimli kullanılmasını sağlamak da yer alıyor.
Tarımsal desteklemelerin etkin şekilde yönetilmesi, tarımsal piyasaların düzenlenmesi gibi hususlar bakanlığın ana faaliyet konuları arasında sıralandı.
Bakanlık ayrıca ormanların korunması, geliştirilmesi, işletilmesi, ıslahı ve bakımı, çölleşme ve erozyonla mücadele, ağaçlandırma ve ormanla ilgili mera ıslahı konularında politikalar oluşturulması amacıyla çalışmalar yapacak.
Umarız yeni dönemde hem üreticileri hem de tüketicileri gözeten ve memnun eden politikalar geliştirilir.
İrfan Donat
Bloomberg HT Tarım Editörü
idonat@bloomberght.com
