AB, Rus doğal gazına alternatif arıyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Avrupa’nın mevcut enerji krizinin tedarik eksikliğinden ziyade, sorunlu politikalardan kaynaklandığını ve arz sorununun kendilerinden kaynaklanmadığını açıklamasının ardından AB, Rus doğal gazına alternatif aramaya başladı.

AB Komisyonu Enerjiden Sorumlu Üyesi Simson, üye 27 ülkenin çevre ve enerji bakanlarının AB dönem başkanı Fransa'nın Amiens şehrinde gerçekleştirdiği toplantı bitiminde basına, enerji sorunu hakkında açıklamalarda bulundu.

Son aylarda küresel doğal gaz fiyatlarının tarihi zirvelere ulaştığını ve bunun Avrupa'daki enerji fiyatları üzerinde zincirleme etkisi olduğunu anlatan Simson, "AB genelinde tüketiciler ve işletmeler bu faturaları ödemekte zorlanıyor." diye konuştu.

Simson, "Kısa vadede, jeopolitik gerilimlerin şiddetlendirdiği alışılmadık derecede yüksek enerji fiyatlarıyla karşı karşıyayız." ifadesini kullandı.

Bakanların, toplantıda enerji arz güvenliği konusuna odaklandıklarını vurgulayan Simson, "AB'deki doğal gaz depolama seviyeleri yılın bu zamanında normaldekinden önemli ölçüde düşük seviyede bulunuyor." dedi.

Simson, ortak ülkelerle Avrupa'ya gaz arzını artırma ihtimalini görüştüklerine işaret ederek, 4 Şubat'ta Azerbaycan'daki Güney Gaz Koridoru bakanlar toplantısında ve 7 Şubat'taki AB-ABD Enerji Konseyi'nde bu görüşmeleri sürdüreceğini vurguladı.

Avrupa'nın enerji konusundaki risklere hazırlıklı olması ve üye ülkeler arasındaki dayanışmayı güçlendirmesi gerektiğine dikkati çeken Simson, "Fosil yakıt bağımlılığına ve değişken enerji fiyatlarına karşı tek kalıcı çözüm yeşil dönüşümü tamamlamaktır." değerlendirmesinde bulundu.

Fransa Çevre Bakanı Barbara Pompili de "Görüşmelerin merkezinde enerji fiyatları, enerji verimliliği ve hidrojen yer aldı." dedi.

Enerji fiyatlarının tarihi zirveye ulaştığını vurgulayan Pompili, enerji piyasalarındaki fiyatlarda ciddi ölçüde dalgalanma yaşandığını anımsattı.

Pompili, Avrupa'da enerji faturalarının hızla yükseldiğini ve bazı şirketlerin bu fiyat artışları nedeniyle üretimi azaltmak zorunda kaldıklarını söyledi.

Bazı üye ülkelerin fiyat artışına karşı çeşitli tedbirler aldığını hatırlatan Pompili, "Bu sürdürülebilir bir çözüm değil. Mevcut kaynakları enerji dönüşümünde kullanmalıyız." diye konuştu.

Pompili, elektrik fiyatlarındaki artışın doğal gaz piyasasından kaynaklandığını hatırlatarak, "Bu yapıyı değiştirmeliyiz." ifadesini kullandı.

Fosil yakıt bağımlılığının azaltılması ve enerji arz güvenliğinin artırılması gerektiğini belirten Pompili, mevcut krizin enerji piyasalarının geliştirilmesi için bir fırsat olduğunu ve piyasa reformunun tartışılması gerektiğini anlattı.

Doğal gaz ihtiyacının yüzde 90'ını ithal eden Avrupa'da bu ürünün fiyatları geçen yıl yaklaşık 6 kat arttı.

Avrupa, doğal gazının yarısını Rusya'dan ve kalanını büyük ölçüde Norveç ve Cezayir'den temin ediyor.

ABD'de propan talebi rekor kırdı

ABD'nin kırsal bölgelerinde yaşanan soğuklar sonrasında bu bölgelerde ısınmak için kullanılan propana olan talep rekor kırdı.

Enerji Enformasyon İdaresi’nin verilerine göre, ABD’de propan talebi 2004’ten bu yana tutulan verilerde rekor yüksek seviyeye ulaştı. ABD’nin Kuzey Doğu ve Orta Batı bölgelerinde geçirilen sert kışın bu yükselişte etkili olduğu belirtilirken, ülkedeki kırsal kesimin büyük kısmı ısıtma için propan kullanıyor.

Sanayide enerji endişesi

Sanayiye yönelik önce doğalgaz, sonra da elektrik kesintisi kararlarının şirketlerin üretim ve ihracat planlamaları üzerinde etkileri olması bekleniyor. Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) kesintilerin sanayiyi olumsuz etkilediğini belirtirken, gıda üreticileri de kesintilerden muaf olmak istediklerini belirtti.

Türkiye'de sanayi önce doğalgaz, ardından da elektrik kesintilerinden dolayı üretim ve ihracat planlamaları konusunda endişeli.

İran gazında yaşanan kesintinin ardından BOTAŞ'ın santral ve sanayiye yönelik gaz kısıntısının ardından Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) de sanayiciye elektrik kısıtlaması uygulayabileceğini açıklamıştı.

Söz konusu uygulamanın ilk adımı sanayi bölgelerinin tek tek TEİAŞ tarafından aranmasıyla atıldı.

Sanayiciye yazılı bir belge yollanmazken, 72 saatlik kesintiye uymayacaklar için “cezai müeyyidesi olacak” denildi.

Sanayiye yönelik enerji kesintilerinin ardından Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ve Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, organize sanayi bölgesi başkanları, oda başkanları ve Türkiye ve Odalar Birliği (TOBB) sektör meclisleri ile bir araya geldi.

— Şeref Fayat (@sereffayat) January 23, 2022

Organize sanayi temsilcileri tepkili

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü, İran'dan Türkiye'ye gelen doğal gazın 10 gün süreyle kesintiye uğramasıyla başlayan elektrik kesintilerinin sanayi üretimini olumsuz etkilediğini bildirdi.

Kütükcü, Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) yaşanan elektrik kesintilerine ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Üretimin ve ihracatın artış ivmesi gösterdiği bir dönemde OSB'lerde yaşanan elektrik kesintilerinin sanayicileri zorlamaya devam ettiğinin altını çizen Kütükcü, OSBÜK olarak konuyu yakından takip ettiklerini, Türkiye'den bazı yetkililerin de İran'a giderek sorunu çözüme kavuşturmaya çalıştıklarını aktardı.

Kütükcü, İran'dan Türkiye'ye gelen doğal gazın 10 gün süreyle kesintiye uğramasıyla başlayan elektrik kesintilerinin sanayi üretimini olumsuz etkilediğini vurgulayarak, şunları kaydetti.

"İran doğal gazının ülkemize arzında yaşanan kesintiyle birlikte önce sanayicilerimize, Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) tarafından doğalgaz kullanımı ile ilgili kapasitelerini yüzde 60 ile sınırlandırmaları yönünde bir karar geldi. OSB'ler olarak bu süreci yönetmeye çalışırken, hemen ardından Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) OSB'lerimize ortalama üç günü bulan elektrik kesintileri yapılacağını bildirdi. OSB'lerimiz şu anda bu süreci yönetmek, sanayicilerimizin üretim kayıplarını minimumda tutmak için olağanüstü gayret gösteriyor. Ancak buna rağmen şunu biliyoruz ki, üretimin ve ihracatın ivmelendiği bir dönemde yaşanan elektrik kesintilerinin ekonomiye ve sanayi üretimine mutlaka olumsuz bir yansıması olacak. Temennimiz, hasar büyümeden, üretimin daha fazla kesintiye uğramadan bu problemin çözülmesi yönünde."

Gıda üreticisi kesintiden muafiyet istedi

Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı İsa Coşkun, doğal gaz ve elektrikte yapılacak kısıntıların süt ve et tedarik zincirinde aksamalara sebep olacağını belirterek sektörün enerji kısıntısından muaf tutulmasını talep etti.

Coşkun, yaptığı yazılı açıklamada, mevsim koşulları sonucu oluşan talep artışıyla arzda yaşanan sıkıntılar nedeniyle doğal gaz ve elektrikte yapılacak kısıntıların sektöre yansımalarını değerlendirdi.

Üyelerinin işletmelerine gelen ham maddeler olan çiğ süt ve etin hızlıca işlenmediğinde bozulma riski bulunduğunu hatırlatan Coşkun, "Özellikle çiğ süt çabuk bozulabilen bir ham madde olması sebebi ile 24 saatten fazla depolanamamaktadır. Bu nedenle süt ve süt ürünleri üretimi yapan şirketlerin çiğ sütü mamule çevirmek için kesintisiz çalışması gerekmektedir." ifadelerini kullandı.

Coşkun, kısıtlamanın, süt ve et tedarik zincirinde aksamalara sebep olacağını vurgulayarak üretimin devamlılığı ve ham maddenin sürekliliği sebebiyle, süt ve et sektörlerinin enerji kısıntısından muaf tutulmasını talep etti.

Altın yatırımcıları Fed toplantısına odaklandı

Altın yatırımcıları, Fed'in faiz artırımı takvimine ilişkin gelişmelere dair bir mesaj verilip verilmeyeceğini anlamak için bu hafta yapılacak Federal Açık Piyasa Komitesi toplantısına odaklandı.

Altın fiyatları, yatırımcıların Fed’in faiz artırımlarına odaklanmasıyla yatay bir seyir izliyor. Gram altın ise 800 TL sınırında bulunuyor.

Fed’in para politikasını belirleyen Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) salı ve çarşamba günü toplanarak Ocak ayı için faiz kararını açıklayacak. Bloomberg anketine katılan ekonomistler Fed’in bu toplantıda Mart ayındaki faiz artırımının sinyalini vermesini beklediklerini belirtti.

Goldman Sachs ise Fed’in politika faizini Wall Street’in beklediğinden daha agresif bir şekilde artırma riski olduğunu söyledi. Goldman Sachs Baş Ekonomisti Jan Hatzius, haftasonu müşterileriyle paylaştığı bir notta Mart, Haziran, Eylül ve Aralık’ta olmak üzere 4 adet faiz artırımı beklediklerini söyledi.

Ons altın fiyatı

Ons altın, geçen haftayı yüzde 1’e yakın yükselişle kapatarak son 6 haftanın 5’ini kazançla geçirmiş oldu. Haftaya yatay bir seyir başlayan ons altın, geçen hafta ulaştığı 1.835 dolar üstü seviyeleri koruyarak 1.837 dolar civarında işlem görüyor.

Gram altın fiyatı

Gram altın, geçen hafta küresel altın fiyatlarındaki yüksek seyre rağmen dolar/TL’deki dalgalanmadan etkilenmişti. Yeni haftaya da dolar kurundaki yükselişi takip ederek başlayan gram altın, pazartesi günü sabah saatlerinde 797 TL seviyesinde bulunuyor.