AB, Rusya'dan enerji ithalatı yasağına nasıl bakıyor?
ABD ve İngiltere'nin Rusya'dan enerji ithalatına yasak getirmesinin ardından gözler Avrupa Birliği'ne çevrildi. Birliğin bu konuda ortak bir karar alma ihtimali neredeyse sıfır. Polonya sıkı bir ambargodan yanayken, Almanya ve Macaristan ithalat yasağına karşı çıkıyor. Diğer üyeler ise temkinli bir bekleyiş içinde. İşte ülke ülke son durum.
CEM COŞKUN/BERLİN
AB ülkelerine odaklı haber sitesi Euractiv’in derlediği bilgilere göre Avrupa Birliği ülkeleri Rusya’dan enerji ithalatı yasağı konusunda çok farklı görüşlere sahipler. Sıkı savunucular da var sıkı muhalifler de açık olanlar da var kararsız kalanlar da. Kısacası Avrupa’nın Rus gazı ve petrolüne olan yüksek bağımlılığı, artan enerji fiyatları ve enflasyondaki yükseliş karar alıcıları zor durumda bırakıyor.
Muhalifler: Almanya, Macaristan, Bulgaristan, Finlandiya
Avrupa'daki en büyük Rus gazı tüketicisi olan Almanya, Rusya’ya yönelik enerji ithalatı yasağına kesin bir dille karşı çıkıyor. Başbakan Yardımcısı Robert Habeck, bunun ülkedeki toplumsal barışı tehlikeye atacağını ve belirli sektörlerde gerçek bir enerji kıtlığı tehlikesi yaratacağını savunuyor.
Almanya’da enerji ambargosunu savunan milletvekilleri de var, ama genel temayül enerji ithalatı yasağı yerine Rusya’ya enerji bağımlılığını hızlıca düşürecek politikaların hayata geçirilmesi yönünde. Almanya, toplam tükettiği gazın (140 milyar metreküp) yüzde 55'ini Rusya'dan alıyor. Ayrıca ham petrolünün yüzde 35'ini ve kömürünün yüzde 50'sini de Rusya'dan ithal ediyor.
"Savaş kötü ama bedeli Maca ailesi ödemesin"
Macaristan'da Başbakan Viktor Orban, AB düzeyinde enerji yaptırımlarına karşı çıkacağını söyledi. Orban, "Rusya'nın silahlı saldırısını ve aynı zamanda savaşı kınıyoruz, ama bunun bedelini Macar ailelerinin ödemesine izin vermeyeceğiz" diye konuştu.
Bulgaristan Başbakanı Kiril Petkov ise, hükümetinin Rusya'ya yönelik yaptırımları desteklediğini, ancak olası bir enerji ithalatı yasağına katılmaları için ellerinde alternatif olmadığını açıkladı.
Finlandiya'da hükümet, ülkenin enerji arz güvenliğini olumsuz yönde etkileyecek yaptırımlardan yana değil. Bununla birlikte, birçok Fin şirketi Rusya'dan ayrılacağını açıkladı.
Polonya enerji ithalatı yasağının en sıkı savunucusu
Polonya, Rusya'dan gelen gaz arzının kesintiye uğramasından zarar görecek olsa da artan LNG ithalatı ve Norveç'ten gelen gazla bu açığı kapatabileceğini düşünüyor.
Polonyalı bir diplomat, “Kuzey Akım 1 üzerinden milyarlarca euro Rusya'ya akıyor. Ve bu bedel, Ukraynalıların kanlarıyla ödeniyor” sözleriyle AB ülkelerini enerji ambargosuna dahil olmaya çağırdı.
Enerji ithalatı yasağına açık olanlar: Fransa ve İspanya
Fransa, Rusya'ya enerji yaptırımları uygulamaya hazır olduğunu belirtirken, Moskova ile diyaloğun açık kalmasının önemine de işaret etti.
Ticaret Bakanı Franck Riester, "Hiçbir kapıyı kapatmıyoruz, sadece Rusya'ya baskı uygulamada nelerin etkili olduğuna bakmamız ve bunun AB üyeleri üzerinde yaratabileceği sonuçları dikkate almamız gerekiyor" ifadelerini kullandı.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ülkesinin gerekirse Rusya'dan petrol ve gaz ihracatının yasaklanması da dahil olmak üzere AB ile koordineli olarak alınan her türlü önlemi destekleyeceğini söyledi. Bu, İspanya'nın Rusya’ya nispeten daha düşük enerji bağımlılığıyla açıklanabilir.
Kararsızlar: İtalya, Çekya, Yunanistan, Slovenya, Romanya
İtalya enerji yaptırımları konusunda kesin ifadelerden kaçınıyor. Başbakan Mario Draghi, "Rus gazına olan bağımlılığımızı hızla azaltmaya kararlıyız" diyerek, İtalya'nın gaz arzını çeşitlendirmek için Katar ile görüşmelerde bulunduğunu açıkladı.
Çekya’da hükümet, Rusya'dan enerji ithalatına yönelik olası bir yasak konusunda net tutum ortaya koymadı. Zira hükümet içinde farklı görüşler mevcut. Ekonomistler ise Rus gazının yasaklanmasının ekonomi için tehlike yaratacağını savunuyorlar.
Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis, Rusya'dan enerji ithalatını yasaklamanın gerçekçi olmadığını, ancak Moskova'nın harekete geçmesi ve musluğu kapatmaya karar vermesi durumunda Avrupa'nın hazırlıklı olması gerektiğini ifade etti.
Slovenya'da hükümet, Rusya'dan enerji ithalatını yasaklama konusunda herhangi bir açıklama yapmadı. Ülkede tüm büyük enerji şirketleri tamamen veya kısmen devlete ait ve hükümetin bir tavır almasını bekliyorlar.
Romanya, olası bir enerji ithalatı yasağı konusunda henüz görüş bildirmedi. Ancak AB'yi Rus gazına bağımlılığı sona erdirmeye davet etti.