Akaryakıt fiyatlarına kur ayarı
Kur ve petrol fiyatlarındaki oynaklık 2020'de akaryakıt fiyatlarının da sürekli güncellenmesine yol açtı. EPGİS verilerine göre, 2020'de motorinin litre fiyatına toplamda 3,73 liraya karşılık gelen 24 kez zam gelirken, toplamda 3,84 liraya karşılık gelen 21 indirim uygulandı. Benzinin litre fiyatına ise 2020'de toplamda 5,39 liraya karşılık gelen 33 kez zam uygulanırken, 5,22 liraya karşılık gelen 28 indirim uygulandı
BURAK KARAGÖZ
Yüksek akaryakıt fiyatlarıyla başlayan 2020 yılında, Mayıs ayına kadarki süreçte petrol fiyatlarındaki düşüşe paralel akaryakıt fiyatlarında da azalış trendi yakalandı. Bu aydan itibaren fiyatlar, döviz kurunda devam eden yükseliş ve petrol fiyatlarında yaşanan toparlanma ile 2020’nin başındaki, motorin için litrede 6,60 lira, benzin için ise litrede 7,10 lira seviyelerine geri döndü.
2020'de benzinin fiyatı 61 kez değişti
2019’da motorin satış fiyatlarında zam ve indirimler dahil toplamda 32, benzinde ise 31 fiyat değişimi yaşanmıştı. 2020’ye bakıldığında motorinde toplam 45, benzinde ise toplam 61 fiyat değişimi yaşandı Geçen yıl motorinin fiyatı bir önceki yıla göre 1,5 kat, benzinin fiyatı ise yaklaşık 2 kat daha fazla kez değişti.
Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş, 2020 yılında Türkiye’deki akaryakıt fiyatlarının izlediği seyre ilişkin, dünyada petrol fiyatlarının tarihi seviyelere düşmesi, Türkiye’de ise döviz kurundaki yükselişin etkisi ve yurtdışı ürün fiyatlarındaki dalgalanmalarla, akaryakıt fiyatları açısından çok hareketli bir yıl yaşandığını belirtti.
Aktaş, söz konusu hareketlilikte petrol fiyatları ile döviz kurunda yaşanan değişimlerin etkili olduğunu belirterek, “Brent petrolün varili 65 dolardan yıla başladı. Mayıs ayında 20 doların altını görüp istikrarlı bir yükselişle yılı 50 doların üzerinde tamamladı. Yıla 5,87 liradan başlayan dolar kuru ise artış ve azalışlarla yılı 7 liranın üzerinde tamamladı. Mayısta motorinde 4,87 benzinde 5,33 liraya kadar çekilen fiyatlar, söz konusu yükselişlerle tekrardan sırasıyla 6,60 lira ve 7,10 lira seviyesine tırmandı.” diye konuştu.
Dizele 24 zam, 21 indirim; benzine 33 zam, 28 indirim
EPGİS verilerine göre, 2020’de motorinin litre fiyatına toplamda 3,73 liraya karşılık gelen 24 kez zam gelirken, toplamda 3,84 liraya karşılık gelen 21 indirim uygulandı. Böylece, yıla 6,67 liradan başlayan motorinin litre fiyatı 2020’yi 11 kuruş azalarak 6,56 liradan kapattı.
Benzinin litre fiyatına ise 2020’de toplamda 5,39 liraya karşılık gelen 33 kez zam uygulanırken, 5,22 liraya karşılık gelen 28 indirim uygulandı. Böylece, yıla 7,08 liradan başlayan benzinin litresi 2020’nin son günlerinde 17 kuruş artışla 7,25 liradan satıldı.
Motorinin litre fiyatına gelen zam miktarları 5 kuruş ile 32 kuruş arasında, indirim miktarları ise 2 ila 56 kuruş arasında değişirken, yapılan 24 zammın ortalaması 16 kuruş yapılan 21 indirimin ortalaması ise 18 kuruş olarak hesaplandı.
Benzinin litre fiyatına gelen zam miktarları, 4 kuruş ile 37 kuruş arasında, indirim miktarları ise 5 kuruş ile 60 kuruş arasında değişirken, yapılan 33 zammın ortalaması 16 kuruş yapılan 28 indirimin ortalaması ise 19 kuruş olarak hesaplandı.
Bu dönemde, indirimlerdeki ortalama fiyatın, zamlardaki ortalama fiyattan yaklaşık 2 ila 3 kuruş yüksek gerçekleştiği tespit edildi. Bu farkın ortaya çıkmasında, zamların daha küçük miktarlarda ve sık olarak, indirimlerin ise daha yüksek miktarlarda ve görece daha seyrek olarak fiyatlara yansıması rol oynadı.
