Cumhur Örnek – Bloomberg HT

Finansal istikrar ve güvenlik çerçevesinde ekonomi yönetiminin aldığı kararlarda normalleşme* süreci son günlerde hız kazandı. Bankacılar daha önce atılan bazı adımların (yurt dışı yerleşiklerle türev limit düzenlemesi, negatif reel faiz uygulaması ve kambiyo gider vergisinin artırılması gibi) Döviz piyasası işlem hacmine olumsuz etki edebileceğine zaten işaret ediyorlardı. Nitekim bu durum verilere yansıdı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) internet sitesinde yayımladığı veriler spot döviz piyasasındaki ortalama günlük işlem hacminin Eylül ayının ilk yarısında 3 milyar doların altına gerilediği gösterdi. Hacimdeki düşüş, hem yurt içi müşterilerin hem de yurt dışı banka, kuruluş ve müşterilerin işlemlerini azaltmasından kaynaklandı.

Ocak 2018 sonrası veriler incelendiğinde, rakamlar genel olarak azalma eğilimine işaret ediyor. Son dönemde işlem hacminin veri seti ortalaması olan 6,2 milyar dolardan oldukça uzaklaştığı da görüldü. İşlem hacmindeki azalışa paralel artan kambiyo vergisinin bütçeye etkisi de sınırlı oldu.

Normalleşme adımları yurt dışındaki swapların ima ettiği TL faizinde düşüşü beraberinde getirdi. Bloomberg HT’ye bilgi veren bankacılar, TCMB’nin politika faizini artırmasının ardından sınırlı da olsa TL varlıklara olan yabancı ilgisinin artığını söylediler. Ayrıca bankacılar, mevduat getirisinin artması ve kambiyo vergisindeki düşüşün gerçek kişilerin yeniden döviz piyasasına olan ilgisini beraberinde getirebileceğinin de altını çizdiler.

* Son dönemde atılan normalleşme adımları:

- Piyasa beklentisinin aksine TCMB’den gelen 200 baz puanlık politika faizindeki artış (24 Eylül)

- BDDK’nın yurt dışı yerleşiklerle yapılan türev işlemlerini esnetmesi (25 Eylül)

- BDDK’nın aktif rasyo oranında indirime gitmesi (28 Eylül)

- TL mevduat stopaj oranlarının yıl sonuna kadar indirilmesi (30 Eylül)

- Kambiyo alımlarındaki BSMV’nin binde 2’ye indirilmesi (30 Eylül)