Çavuşoğlu: (İdlib'de) Bu ateşkesi kalıcı hale getirmek için çalışmaları sürdürüyoruz

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, AA Editör Masası'nın konuğu oldu.

Çavuşoğlu'nun sözlerinden satır başları:

Göçün engellemesi ile ilgili alınması gereken tedbirler var. Çeşitli harcamalar var. Vize serbestisi hala duruyor. Gümrük Birliği'nin modernizasyonu için ilk 3 tur görüşmeler yapıldı, daha sonra siyasi kararla engellendi.

18 Mart deklarasyonunun içerisinde yüksek düzeyli diyaloğun sürdürülmesi vardı. AB bunun tam tersine bir karar aldı daha sonra. En son Varna'da bir Türkiye-AB zirvesi oldu. Gayet başarılı geçti. O günkü Konsey ve Komisyon Başkanı, Cumhurbaşkanımızdan özür dilediler. 15 Temmuz'dan sonra Türkiye'ye gelmemenin hata olduğunu söylediler.

Dün akşamki görüşme önemliydi ama ondan önce de yeni yönetim Türkiye ile ilişkileri geliştirmek için adımlar attı. Michel iki kez Türkiye'ye geldi. Von der Leyen, Berlin'de Cumhurbaşkanımızla kısa bir görüşme gerçekleştirdi. Yüksel Temsilci Borrell'le ben sürekli bir temas halindeyiz.

Diyalog bakımından yeni bir faza geçti. Ama önümüzdeki süreçte adımların atılması lazım. AB'nin Türkiye'ye dürüst ve samimi davranması lazım. AB'nin Türkiye'ye daha çok ihtiyacı var. Özellikle küresel bir aktör olmak istiyorsa. Her iki tarafın da birbirine yükümlülükleri var.

İdlib'de bu kadar insan kapıya dayanmış, 25 milyonu nasıl göndereceğiz onu konuşuyorlar. En son Cumhurbaşkanımız, siz alın mültecileri ben 4 katını vereyim dedi. Bu insanlara basit evler yapılacaktı bu parayla.

MÜLTECİ ANLAŞMASININ GÜNCELLENMESİ

Dün samimi ve yapıcı bir görüşme gerçekleştirildi. Toplantının sonunda da teknik konularda görüşmelerin devam etmesi kararı alındı. Bizim tarafımızdan farklı bakanlıklar ve farklı kurumlardan arkadaşlarımızın katılacağı çalışmayı hızlı bir şekilde sürdüreceğiz.

Bir yol haritası konusunda çalışacağız. O yol haritasında anlaşırsak ne ala. 18 Mart mutabakatının güncellenmesi gündemde. 2016'daki anlaşmada İdlib yoktu, Barış Pınarı, Zeytin Dalı yoktu. Şimdi buralar güvenli bölge oldu. Buralara göçmenlerin gönderilmesi için ne yapmamız gerekiyor? Terörle mücadeledeki samimiyetsizlikleri nasıl çözeceğiz? Bunların hepsini yol haritamızda görmek istiyoruz.

Bizim masada her zaman kendimize güvenimiz var. Haklı olunca güçlü olursunuz. Rakamlar her şey ortada. Sadece 18 Mart mutabakatıyla ilgili değil. Göç konusunda, Gümrük Birliği konusunda, her konuda görüyoruz ki haklıyız. Haklıysak da güçlüyüz.

TÜRKİYE'NİN AB SÜRECİ

AB süreci tek taraflı bir süreç değil. 2004'te müzakere tarihi alacaktık ve Kopenhag Kriterleri'nin yerine getirilmesi gerekiyordu. Bunları yerine getirdik. Fasıllar var. O zaman 15 fasıldı, şimdi 35 fasıl. Biraz Türkiye'nin önünü kesmek için artırıldı. Açılış kriterlerini karşıladık ki, fasıllar açılabilsin. Kıbrıs sebebiyle, AB bu fasılların kapatılmaması kararını verdi.

Aşağı yukarı 16 tane fasıl açıldı. Bu fasılları açarken biz reform yaptık. Bizi en çok eleştirdikleri fasıllar 23 ve 24. Yargı ve temel haklar, özgürlük ve güvenlik. Bizi en çok bu konuda eleştiriyorlar. Biz bu reformlara hız verdik. Bu iki faslın açılmasını neden engelliyorsunuz? Kim engelliyor? Rum Kesimi. Siyasi kararla AB üyesi yapılan Rum Kesimi bloke ediyor.

Vize serbestisinde 72 kriterin 66'sını gerçekleştirdik. 6 tane kaldı. Ama onu da engellemeye çalışıyorlar. Bunlar da şimdi 4'e düşüyor. Adımlar atıyoruz. Buradaki kriterlerde bir kelimeye takılıyorlar. Terörle mücadeleyi zaafiyete uğratmayı hedefliyorlar. Ama bu benim için ulusal güvenlik meselesi. Avrupa Birliği genişlemeyi durdurdum derdim bunun sorumlusu Türkiye mi?

Fransa yeni üye istemiyorum dedi ve yeni fikirler ortaya koydu. Geçtiğimiz günlerde Hırvatistan'da yapılan toplantıya aday ülkeler davet edilmedi. Bu arkadaşlar konuşuyorlar da, bir kere AB'nin kötü politikaları demiyorlar, Türkiye'nin önüne siyasi engeller çıkarıyor demiyorlar. Rusya'yla konu oluyor, bu iktidar haksız. Suriye'yi yakıp yıkanlar haklı, bu iktidar haksız. Böyle muhalefet olur mu?

Bugün açılmayan fasılların hepsini açmaya hazırız. AB bize açılış kriterlerini versin yerine getirmezsek açmasınlar.

YUNANİSTAN SINIRINDA YAŞANANLAR

Türkiye'de böyle bir şey yaşansa tüm dünya ayağa kalkardı. Biz ne yapıyoruz? Kişilere tedavi, barınak, yiyecek, içecek ihtiyacını karşılıyoruz. Bu insanları biz zorla göndermiyoruz. Kendileri gitmek istiyorlar.

Önümüzdeki süreçte ne kadar gitmek ister bunu kestirmek zor. Ama yaz aylarında Yunanistan'a giden göçmen sayısı da artıyor. Geçen sene 455 bin düzensiz göçmeni yakalamışız. Çok sayıda kaçakçıyı da tutuklamışız. Yeni dönemde de bu kaçakçılarla ilgili yasal işlem sürüyor. Genel anlamda göçmen politikamız değişmedi ama gitmek isteyen insanı zorla tutmak gibi bir tutumumuz da yok.

Her bir mültecinin de temel bir insanlık hakkı vardır. Bu mültecilere uluslararası hukuk çerçevesinde muamele edilmelidir.

İDLİB'DEKİ GEÇİCİ ATEŞKES

Moskova'da geçici ateşkes üzerinde anlaşıldı.

Her şeyden önce bu ateşkes İdlib'deki kardeşlerimize yaramıştır. Biz ne için mücadele ediyoruz. Ülkemize yönelik bir tehdidi bertaraf edebilmek için. Suriye'de siyasi çözümün temel şartı sahadaki çatışmaların durdurulmasıdır. Orada çatışmalar tırmandı, Cenevre'deki anayasa komisyonu çalışmaları durdu.

Şimdi ise bu ateşkesi kalıcı hale getirmek için çalışmaları sürdürüyoruz. Şimdi M4 yolunun güvenli bir şekilde trafiğe açılması konusunda hangi adımlar atılacak Rusya'dan bir heyet geldi. Bugün askeri makamlarımızla görüşecekler. Ama buranın kalıcı bir şekilde tesis edilmesi için atılması gereken adımlar var. Bunları görüşmeye devam edecek. Şimdiden bu bölgedeki bazı göçmenler evlerine dönmeye başladı.

Burada ne işimiz var diyenler, ateşkes olunca da niye ateşkes oldu diyorlar. Burada olmamızın önemini vatandaşlarımız görüyor. Hatırlayacaksınız Libya'ya ihtiyaç duyulursa bir güç gönderme kararı, Libya'da denge ve ateşkes sağlayacak demiştik. Şimdi bunu tüm dünya kabul ediyor. Türkiye, Libya'da çok önemli bir aktör oldu. Ateşkes de yine bizim sayemizde tesis edildi. Hafter ihlal ediyor mu, evet. Moskova'da, Berlin'de bu kadar ülke Hafter'i ikna edemedi. Bir gerçek var ki, burada bir denge sağlandıysa bizim attığımız adımlar sayesinde oldu.

Dün İdlib'de bir ihlal oldu. Basit bir tabancayla bir cam indirme oldu. Arkadaşlarımızın verdiği bilgiye göre, Rusya rejimi çok sert bir şekilde uyardı. Eğer rejim ilerlemeye çalışırsa, bu ateşkese uymazsa, bugüne kadar kahraman ordumuz ne yaptıysa onu yaparız. Karadan onu yaparız. SİHA'larımız nasıl rejim güçlerini yok ettiyse yine onu yaparız.

ABD'NİN İDLİB DESTEĞİ

ABD'den olumlu açıklamalar geldi. Ve NATO çerçevesinde taleplerimiz ortada. Türkiye'de bir savunma sistemi var, o da İspanyolların. Ama NATO şemsiyesi altında bunlar kuruldu. İstihbarat paylaşımı dahil, denizden, havadan, karadan bazı destekler verebileceklerini söylediler. Aynı şekilde Sayın Cumhurbaşkanımız, Trump'la görüştü. Türkiye'nin ihtiyaçlarını bildiklerini söylediler. Her zaman olduğu için ABD içerisinde farklı kurumlardan farklı sesler de geldi. Önümüzdeki süreçte nasıl destek vereceklerini göreceğiz.

Patriot'un konuşlandırılması ile S-400'ün bir ilgisi yok. S-400'ün Türkiye'de olması buna engel değil. ABD'ye bize Patriot satma garantisi ver. Satmak istiyorsanız kendi sürecinizi kendiniz tamamlayın. Biz doğrudan sizden almaya hazırız dedik.

Talebimiz NATO'dan da oldu. NATO Genel Sekreteri bunları çalıştıklarını söyledi. ABD dışındaki müttefiklerin elinde de Patriotla var. Şu anda kurulması gereken sistem, NATO çerçevesinde kurulacak bir sistem. İstedikleri zaman geri çekebilecekleri bir sistem.

Bazı destekler verilmeye başlandı ama sadece başlangıç. Bizim isteğimiz hayali ve yeni şeyler değil. Daha önce Türkiye için uyarlanmış savunma planları var. NATO'nun Türkiye'ye desteğinin paketinden bahsediyorum.

S-400'ün aktif hale gelmesi teknik bir konu. Daha önce belirlenen tarih Nisan'dı. Şimdi arkadaşlarımız üzerinde çalışıyorlardı. Durumu onlara sormak lazım.

Orta ve uzun vadeli yol haritalarıyla stratejik ilişkiler sağlıklı sürebilir. İdlib ve Suriye'den dolayı Rusya'yla ilişkiler geriliyor, ben de bundan yararlanayım denirse, yarın başka bir konudan dolayı geri adımlar atılır. ABD ve AB fırsatçılık yapmasın. Türkiye ile gerçek bir müttefiklik ilişki görüyorlarsa, bu konuda gerekli adımları atsınlar. Günübirlik hamlelerle ilişkiler iyileştirilemez.

RUS TELEVİZYONUNUN PROPAGANDA VİDEOSU

Rusya medyasını anlıyorum da bizim içerde bu kara propagandadan memnun olmuş o kadar çok kişi var ki, onları anlamıyorum. İdrak etmekte zorlanıyorum. Protokolün ne olduğunu bilmek lazım. Ortada bir buluşma noktası var. İki lider farklı taraflardan geliyor. Çıkışta da kapıya kadar uğurladı Putin, her görüşmede olduğu gibi.

Peskov da büyükelçimize ulaştı. Resmi tutumumuz bu değil, yanlış bir haber olmuş dedi. Cumhurbaşkanımız 1 dakika beklediyse, Putin de öbür tarafta 1 dakika bekledi. Çünkü ortada buluşma noktası.

Bunlar nezaket kurallarıdır. Basına açık kısımda liderlerin hitabetleri oldu. Gerçekten bundan bir şey çıkarmaya çalışmak bana göre ucuz politika. Böyle bir şeyi izah etmek zorunda kaldığımız için üzülüyoruz. Rus medyasının yaptığı bir saygısızlıktır. Rus medyasının bunun magazin haline getirmesi de doğru değil. Rusya, bunun kendi tutumu olmadığını, basının seviyesiz olduğunu söyledi.

Rus medyası, en ufak bir görüş ayrılığında kara propaganda başlatıyor. Uçak krizinde de gördük bunu. Biz yapıyor muyuz kara propaganda? İlişkiler iniş çıkışlı olabilir.

Hiç öyle bekletilme gibi bir durum olmadı. Her iki taraf da iki taraftan geldi. Kameralar, ortam ayarlanıyor.

KORONAVİRÜS SALGINI

Biz yurtdışından gelmek isteyen vatandaşlarımız olduğu zaman gerekeni yapıyoruz. Ama önemli olan o vatandaşlarımızın karantina uygulamasına tabi tutulması.

Vatandaşlarımız geldikten sonra karantinaya tabi tutuluyor. İtalya'da İran'da bazı vatandaşlarımız var. İnşallah onları da getireceğiz.