Ciner Grubu, iş dünyasının etkin temsilcileri arasında yer alıyor. Sanayinin ciddi yatırım isteyen dallarında ve hizmet sektöründe faaliyet yürüten şirketlerini Park Holding çatısı altında yönetiyor. Endüstrilerin önemli hammaddelerinden soda külünde pazar lideri. Küresel piyasalarda Çin hariç yüzde 25 pazar payına sahip olduğu soda külüne dev yatırımlar yaptı.
Globalde şirket satın aldı, ABD’de ve Türkiye’de modern fabrikalar kurdu. Kendine has yönetim yapısı olan, temsilcilerini kamuoyu önünde sıklıkla görmeye alışkın olmadığımız Ciner Grubu’nu, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’na özel hazırladığımız çalışmamıza taşıyan da soda külündeki uzmanlığı ve cam alanındaki varlığı oluşturdu. Çok ciddi yatırımlar yaptığı her iki sanayi dalı da yüzde 100’e yakın yerli girdi ile çalışıyor. İthal girdi maliyeti olmayan Ciner, bu iki alanda net ihracatçı pozisyonunda cari açığın azaltılmasına önemli katkı sunuyor.
"1 dolar ithal girdimiz yok 800 milyon dolar ihracatımız var"
Faaliyetlerini, Enerji ve Madencilik Grubu, Cam ve Kimyasallar Grubu, Medya Grubu ve Denizcilik Grubu başlıklarında toplayan Ciner’in soda külü üretimi yapan Türkiye’de iki, Amerika Birleşik Devletleri’nde bir fabrikası bulunuyor.
Toplam 7.2 milyon ton üretimiyle dünyanın en büyük soda külü üreticisi Ciner, bu alandaki son yatırımını 2018 yılı başında Ankara Kazan’da faaliyete geçirdi. Eti Soda’nın ardından hizmete giren Kazan Soda, toplamda 1.5 milyar dolara mal oldu. Ciner’i dünyada ilk sıraya yükselten yatırım için 1 milyar dolar Çin kredisi kullanıldı. Yatırımın yüzde 20’lik kısmını özkaynakları ile gerçekleştiren Ciner’in Çinli finans devi ICBC’den sağlanan kredisi alanındaki en büyük finansman tedariği olarak kabul ediliyor.
Dünya soda külü ihtiyacının yüzde 14’ünü tek başına karşılayacak Kazan Soda Külü Tesisi’nin Ocak 2018 tarihindeki açılış töreninde konuşan Ciner Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Ciner, hiçbir ithal hammadde ihtiyacı duymadan tamamen yerli ve milli bir üretime soyunduklarını kaydederek, “Kazan Soda ve Beypazarı Soda Külü tesislerimizde üretilen soda külü bütün dünyaya ihraç edilerek ülkemize 800 milyon dolar Döviz girdisi sağlamaktadır. Önemli nokta; bu 800 milyon dolar ihracat yapılırken 1 dolar ithalat girdimiz yoktur. Yıllık 800 milyon dolarlık ihracat Türkiye brüt ihracatının yüzde yarımıdır, yani 200’de biridir. Net döviz girdisinde ise Türkiye ihracat girdisinin yüzde 1’ini bu iki şirketimiz yapmaktadır.” diyor.
Ciner Grubu, soda külü yatırımına 26 yıl önce Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile ortak başladı. 2009’da faaliyete geçen Eti Soda ile 2018’de üretime alınan Kazan Soda, geçen yıl toplam üretimlerinin yüzde 89’una denk gelen 3 milyon 586 bin tonluk bölümünü ihraç ederek 725 milyon dolar satış geliri elde etti.
Soda külü, camdan, ilaca, temizlik ürünlerine kadar pek çok endüstrinin hammaddesi. Camda yüzde 54, temizlik ürünlerinde yüzde 17 oranında kullanılıyor. Lityum pil en yeni kullanım alanı olacak. Yıllık 60 milyon ton olan dünya pazar büyüklüğünün yarısı Çin’e ait.
Soda külünde modern üretim yapısıyla teknolojik ve çevreci üretim yaptıklarını kaydeden Gürsel Usta, “Yüzde 100 doğal yöntemle üretim yapıyoruz. Sentetik üretimin 5'te biri kadar su, 4'te bir kadar enerji tüketiyoruz. Rakiplerin atığı bizden 10 kat daha fazla. Üretimin çok büyük oranda kısmı, ABD’den AB’ye tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere gider. İspanya’da yüzde 60 pazar payımız var. Yüzde 100 yerli girdi ile ihracat gelirimizin tamamı Türkiyemiz’de kalır.” diyor.
Dünya gazetesinin 'Cari Açığı Azaltan Yerli Yatırımlar' dosyasında değerlendirmeleri yer alan Ciner Grubu CEO’su Gürsel Usta, 2023’te Kazan Soda’da 600 bin ton ek kapasite yaratacaklarını ve ihracatta 1 milyar dolar seviyelerine ulaşacaklarını dile getirdi.
Ciner Grubu CEO'su Gürsel Usta
Cam şişede yeni yatırıma 120 milyon Euro ayıracak
Ciner’in sanayideki bir diğer önemli üretim alanı ise cam sanayi. Şişecam Topluluğu’ndan sonra Türkiye’nin bu alandaki ikinci büyük yatırımcısı. 8 yıl önce girdikleri sektörde iki fırın ile geçen yıl 134.4 milyon dolar ciro gerçekleştirdi. Üretimin yüzde 5’i ihraç ediliyor. 2020’de 8.4 milyon dolar ihracat gelirine ulaşılması planlanıyor. Cam şişe ambalajda gelecek yıl üçüncü fırını devreye alacaklarını söyleyen Ciner CEO’su Gürsel Usta, söz konusu tesisin tamamının ihracata çalışacağını kaydetti. Usta, “Üçüncü fırının yatırım bedeli 120 milyon Euro alacaktır. Yaptığımız kontratlara göre cam şişe ihracatımız 60 bin ton seviyesine çıkarak, 27 milyon dolara ulaşacaktır.” dedi.
Soda külü ve cam şişe yatırımlarını seçme nedenlerini, her ikisinin de en yüksek oranda yerli girdiye ihtiyaç duymaları ve pazarlarındaki büyüme hızları olarak açıklayan Usta şu değerlendirmede bulundu: “Her ikisinde de yüzde 100 yerli girdi kullanılıyor. Camda kısmen kum ithalatı yapıyoruz ancak toplam girdi maliyetlerinde oranı yüzde 5’i dahi bulmuyor. Yine iki sektörün de büyüme hızları çok yüksek. Bu açıdan yatırım finansmanı da nispeten daha kolay, Ayrıca yerli girdi ile çalışıldığından ihracat pazarlarında önemli fiyat avantajına sahip olmamızı sağlıyor. İki sanayi dalında da son teknoloji, çevreci fabrikalara sahibiz ve yarattığımız ölçeğimizle rekabette en üst noktalardayız. Soda külünde üretim maliyetimiz rakiplerin üçte biri kadardır. Cari açığın azaltılmasına yönelik verdiğimiz destekten de gurur duyuyoruz. Soda külü ve özellikle cam şişeye talep zaten giderek yükseliyordu. Pandemiyle birlikte bu oran daha da arttı. Her iki alan da gelişmişlik düzeyi ile orantılı. Bu açıdan ihracat pazarlarımızın önemli bir bölümünü gelişmiş ülkeler oluşturuyor.”
Kaynak: Dünya gazetesi